Tímarit lögfræðinga - 01.09.1992, Qupperneq 65

Ekki veit ég hvernig til hefur tekist með tilvísanir í reglugerðir. Þar hefur
útgefandi vætanlega farið eftir ábendingum ráðuneytanna enda eru þær samdar
og gefnar út af þeim. Á sumum sviðum eru reglugerðir reyndar orðnar svo
margar og flóknar að það er ekki nema fyrir mestu spekinga að átta sig á þeim,
en það er annað mál.
Það ætlast enginn til þess að lagasafn hafi gildi og stöðu lögbókar. Það getur
verið að þar sé eitthvað, sem ekki á þar heima við nánari athugun og eins að
einhverju sé þar ofaukið. Það má því ekki taka þessa athugasemd hér að framan
of hátíðlega. Hitt er óverjandi að líða skuli meira en ár frá því að texti er tilbúinn
til prentunar þangað til prentun fer fram. Þeim er þetta skrifar er kunnugt um að
það er hægt að prenta svona bók á hálfum mánuði. Þetta hefur í för með sér að
safnið er að nokkru leyti úrelt þegar það kemur fyrir sjónir notenda. Svo „illa“
vildi til, að á alþingi 1990-91 voru samþykkt mikilvæg lög, einkum á sviði
réttarfars. Er almenningur jafnnær um tilvist þeirra, þótt þeir hafi þetta lagasafn
í höndum. Til þess að bæta úr þessum ágalla hef ég sjálfur brugðið á það ráð að
láta binda Lagasafnið 1991 inn með auðum blöðum. Á þau er hægt að skrifa
breytingar á löggjöf og aðrar upplýsingar, t.d. dómatilvitnanir, og er mjög
handhægt að hafa þessar upplýsingar á réttum stað í bókinni.
Ég held að reynsla sé komin á það, að ekki sé heppilegt að dómsmálaráðu-
neytið hafi útgáfu lagasafnsins með höndum. Útgáfan gekk að vísu sæmilega
1931, en 1945 treysti ráðuneytið sér ekki til að gefa safnið út heldur fól það
bókadeild Menningarsjóðs enda hafði Menningarsjóður sjálfstæðan tekjustofn
því að sektir vegna brota á áfengislögunum runnu til hans. Voru það því helstu
rónar og ribbaldar landsins sem kostuðu útgáfu lagasafnsins það ár, þótt með
óbeinum hætti væri. Útgáfurnar 1965 og 1973 virðast hafa gengið áfallalítið.
Ármann Snævarr prófessor sá um þessar útgáfur og eitt af nýmælum hans var að
auka við dómatilvitnunum neðanmáls. Var það til mikilla bóta.
Það sem helst þótti að var að lagasafnið kom of sjaldan út og því flutti Ragnar
Arnalds alþingismaður þingsályktunartillögu 1973-74 um að lagasafnið yrði
gefið út í lausblaðaformi. Þessi tillaga var samþykkt en hefur aldrei komið til
framkvæmda. Síðan var gert ráð fyrir að Lagastofnun Háskóla íslands tæki
verkið að sér, eins og áður segir, en það mun hafa verið misráðið enda hefur sú
stofnun hvorki starfslið né aðstöðu til að vinna það verk. Lagastofnun bar þó
ábyrgð á útgáfunni 1983 en þá voru felldar niður tilvísanir í dóma, sem var spor
aftur á bak að mínum dómi.
Hvernig á að haga útgáfu lagsafnsins í framtíðinni? Ég held að dómsmála-
ráðuneytið eigi að semja við einkaaðila um að vinna verkið á grundvelli
verktakasamnings. Áherslu eigi að leggja á að birta réttan lagatexta ásamt
tilvísunum í reglugerðir eins og nú er gert. Vísir að slíkri tilhögun eru skrár
Jóhanns Níelssonar hæstaréttarlögmanns um ný og breytt lög, sem alveg hafa
143