Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Side 16

c. Magntakmarkanir í skilningi 11. gr. EES
I dóminum er byggt á því að skilja beri fyrri spurninguna svo, hvort það fyrir-
komulag að innflytjandi áfengis verði að fá samþykki frá finnsku áfengisversl-
uninni til innflutningsins og til að setja vöruna í kvaðalausa dreifingu, í því
skyni að selja hana til veitingastaða, feli í sér ráðstöfun sem hafi samsvarandi
áhrif og magntakmarkanir á innflutningi í skilningi 11. gr. EES. Tilvitnuð 11.
gr. EES er svohljóðandi:
Magntakmarkanir á innflutningi, svo og allar ráðstafanir sem hafa samsvarandi áhrif,
em bannaðar milli samningsaðila.
Við skýringu þessa ákvæðis byggir dómurinn á fordæmum frá EB-dómstólnum
sem varða skýringu á 30. gr. Rs. Fyrst er bent á að EB-dómstóllinn hafi endurtekið
byggt á því að undir „ráðstafanir sem hafa samsvarandi áhrif ‘ og magntakmarkan-
ir gætu fallið hvers konar ráðstafanir sem væru til þess fallnar að hindra, mögulega
eða í raun, beint eða óbeint, viðskipti á hinum sameiginlega markaði. Er í dómin-
um sérstaklega vitnað til Dassonville-málsins.20 Þá er ennfremur vitnað til máls nr.
202/88 Frakkland gegn Framkvœmdastjóminni,211 þeim dómi EB-dómstólsins er
byggt á því, að við skýringu á 30. gr. Rs. verði jafnframt að hafa í huga ákvæði 3.
gr. (g) um samkeppni, sbr. samsvarandi ákvæði í 1. mgr. 1. gr. og 2. gr. e EES-
samningsins. Að því er innflutningstakmarkanir varðar taldi EFTA-dómstóllinn
að skylda til að leita samþykkis eða leyfis frá aðila sem hefði einkaleyfi lögum
samkvæmt til að flytja inn áfengi og setja það í dreifingu án kvaða fæli í sér hindr-
un á viðskiptum innan Evrópska efnahagssvæðisins sem væri til þess fallin að
valda töfum og misbeitingu af hálfu þess ríkis sem flutt væri til. Þótt leyfi væri
jafnan sjálfkrafa veitt fæli slíkt fyrirkomulag í sér ráðstöfun sem hefði samsvar-
andi áhrif og magntakmarkanir í skilningi 11. gr. EES.
Þá tjallaði dómstóllinn um þá spurningu hvort einkaleyfi á innflutningi á
áfengi mætti réttlæta á grundvelli 13. gr. EES-samningins, en hún hljóðar svo:
Ákvæði 11. og 12. gr. koma ekki í veg fyrir að leggja megi á innflutning, útflutning
eða umflutning vara bönn eða höft sem réttlætast af almennu siðferði, allsherjarreglu,
almannaöryggi, vemd lífs og heilsu manna eða dýra eða gróðurvemd, vemd þjóðar-
verðmæta, er hafa listrænt, sögulegt eða fomfræðilegt gildi, eða vemd eignarréttinda á
sviði iðnaðar og viðskipta. Slfk bönn eða höft mega þó ekki leiða til gerræðislegrar
mismununar eða til þess að duldar hömlur séu lagðar á viðskipti milli samningsaðila.22
20 Sjá mál nr. 8/74 Procureur du Roi v Guztave Dassonville [1974] ECR 837 (5. málsgrein).
21 Mál nr. 202/88 France v Commission ofthe European Communities [1991] ECR 1-1223.
22 Finnska ríkið vísaði til sameiginlegar yfirlýsingar Finnlands, íslands, Noregs og Svíþjóðar
þess efnis að áfengiseinkasölur ríkjanna væru grundvallaðar á mikilvægum sjónarmiðum er
varða stefnu þeirra í heilbrigðis- og félagsmálum. Sjá: „Yfirlýsing ríkisstjóma Finnlands,
Islands, Noregs og Svíþjóðar um áfengiseinkasölur”. Yfirlýsingin er m.a. prentuð í ritinu
Samningur um evrópska efnahagssvæðið (EES), 1. hluti af V. Meginmál EES-samningsins og
lokagerð. Reykjavík maí 1992, bls. 123. í dóminum er ekki vikið sérstaklega að þýðingu
þessarar yfirlýsingar.
152