Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Blaðsíða 27

hafa á vettvangi sameiginlegu EES-nefndarinnar mótmælt þeirri skýringu á
öryggisákvæðum EES-samningsins, að þau geti tekið til viðskipta með fisk og
aðrar sjávarafurðir, þar sem bókun 9 við samninginn skipi þessum viðskiptum
utan efnissviðs EES-samningsins.
3. Dómur 16. júní 1995 (Sameinuð mál E-8/94 og E-9/94) Mattel og Lego
3.1 Inngangur
Þann 16. júní 1995 kvað EFTA-dómstóllinn upp dóm um álitaefni sem laut að
sjónvarpsútsendingum á auglýsingum fyrir böm. Oskað var eftir ráðgefandi áliti
EFTA-dómstólsins í málum sem voru til komin vegna auglýsinga félaganna
Mattel Scandinavia A/S og Lego Norge A/S á vöram sínum, en bæði félögin
framleiða og selja leikföng fyrir böm. Auglýsingunum var sjónvarpað frá
stöðinni TV 3 Norway, sem sjónvarpaði efni um gervihnött frá Bretlandseyjum
til Noregs. Umboðsmaður neytenda í Noregi taldi að auglýsingum þessum væri
sérstaklega beint til barna og ætlað að ná athygli þeirra sem neytenda. Brytu þær
því gegn ákvæðum norskrar viðskiptalöggjafar (Markedsfpringsloven) frá 1972,
sem og ákvæðum norskra útvarpslaga (Kringkastningsloven) frá árinu 1992,
þess efnis að ekki skuli sýna auglýsingar í tengslum við barnaefni og að ekki
megi beina auglýsingum að bömum sérstaklega. Eftir að hafa árangurslaust
beint þeim tilmælum til Lego og Mattel að stöðva útsendingar tiltekinna aug-
lýsinga leitaði umboðsmaður neytenda til norska markaðsráðsins.
3.2 Spurningar markaðsráðsins
Markaðsráðið ákvað að leita ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins áður en það
réði málum þessum til lykta, enda reyndi hér á reglur um frjálsa þjónustustarfsemi
innan Evrópska efnahagssvæðisins. Umboðsmaður neytenda í Noregi byggði á
því, að um væri að ræða auglýsingar sem eingöngu væm sendar til Noregs. Sam-
eiginlegar reglur á Evrópska efnahagssvæðinu gætu því ekki staðið í vegi fyrir því
að norsk löggjöf um takmarkanir á þessum útsendingum ætti við. Lego og Mattel
héldu því á hinn bóginn fram að EES-samningurinn og sjónvarpstilskipun EB frá
1989 (Tilskipun ráðherraráðsins 89/552/EBE) stæðu því í vegi að umboðsmaður
neytenda drægi auglýsandann til ábyrgðar á grundvelli norsku viðskiptalöggjafar-
innar, þar sem auglýsingamar væm sendar út á vegum TV 3 frá Bretlandi.
Markaðsráðið beindi þremur spurningum til EFTA-dómstólsins og voru þær
efnislega þessar:36
1. Ber að túlka tilskipun ráðsins 89/552/EBE, um samræmingu tiltekinna ákvæða í
lögum og stjómsýslufyrirmælum í aðildarríkjunum um sjónvarpsrekstur, með þeim
hætti, að það að samningsríki beiti ákvæðum landslaga sem banna auglýsingar fyrir
börn sé ósamrýmanlegt ákvæðum tilskipunarinnar, þegar sent er út sérstaklega til
Noregs frá öðru samningsríki innan Evrópska efnahagssvæðisins?
36 Orðrétt þýðing á spumingunum er birt í EES-viðbæti við Stjórnartíðindi EB nr. 59, 31.
desember 1994 [94/EES/59/16].
163