Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Síða 58

samningsaðila við sömu samkeppnisskilyrði og eftir sömu reglum með það
fyrir augum að mynda einsleitt Evrópskt efnahagssvæði.
Um 6. gr. EES-samningsins er fjallað hér að framan. Er þess skemmst að
minnast að hún felur í sér að túlka ber þau ákvæði EES-samningsins sem eiga
sér efnislega samsvörun í réttarreglum EB í samræmi við dóma Evrópudóm-
stólsins sem máli skipta og kveðnir hafa verið upp fyrir undirritunardag samn-
ingsins 2. maí 1992. Hvað varðar dóma sem kveðnir eru upp eftir þennan dag
er ljóst að ESA og EFTA-dómstólnum er við túlkun og beitingu EES-
samningsins skylt að taka „tilhlýðilegt tillit" til þeirra, sbr. 2. mgr. 3. gr. SED-
samningsins.50
Samkvæmt 1. mgr. 34. gr. SED-samningsins hefur EFTA-dómstóllinn lög-
sögu til að gefa ráðgefandi álit varðandi túlkun á EES-samningnum. Komi upp
álitamál í þessu sambandi fyrir dómstóli í EFTA-ríki getur sá dómstóll eða
réttur ef hann álítur það nauðsynlegt til að geta kveðið upp dóm farið fram á að
EFTA-dómstóllinn gefi slíkt álit, sbr. 2. mgr. sömu greinar.51 í bókun 34 eru svo
ákvæði er gefa EFTA-ríki kost á að heimila dómstóli eða rétti að leita
forúrskurðar Evrópudómstólsins um túlkun EES-reglna, sbr. 107. gr. EES-
samningsins.52
Til að tryggja eins samræmda túlkun og mögulega verður við komið er mælt
fyrir um það í 2. mgr. 105. gr. að sameiginlega EES-nefndin hafi stöðugt til
skoðunar þróun dómsúrlausna Evrópudómstólsins og EFTA-dómstólsins.
Þá skal getið bókunar 35 en hún verður að teljast mikilvæg í þessu sambandi.
Þar segir:
Þar eð með samningi þessum er stefnt að einsleitu Evrópsku efnahagssvæði sem
byggist á sameiginlegum reglum, án þess að samningsaðila sé gert að framselja
löggjafarvald til stofnana Evrópska efnahagssvæðisins; og þar eð þessum markmið-
um verður því að ná með þeirri málsmeðferð sem gildir í hverju landi um sig;
Stök grein
Vegna tilvika þar sem getur komið til árekstra á milli EES-reglna sem komnar eru til
framkvæmdar og annarra laga, skuldbinda EFTA-ríkin sig til að setja, ef þörf krefur,
lagaákvæði þess efnis að EES-reglur gildi í þeim tilvikum.
50 Um framlag EFTA-dómstólsins til einsleitrar framþróunar EES-réttar, sjá Carl Baudenbacher:
„The Contribution of the EFTA Court to the Homogenous Development of the Law in the European
Economic Area (1)“. (1997) 8 European Business Law Review, bls. 239-248, og seinni hluta
þeirrar greinar í sama tímariti, bls. 254-258.
51 Lögfest hefur verið sérstök heimild til handa íslenskum dómstólum til að leita álits EFTA-
dómstólsins, sbr. lög nr. 21/1994. Sjá almennt um ráðgefandi álit Davíð Þór Björgvinsson:
„Ráðgefandi álit EFTA-dómstólsins“. (1995) 45 TL, 2. hefti, bls. 134-153.
52 í frumvarpi til laga um Evrópska efnahagssvæðið segir að dómstólar í EFTA-ríkjunum væru
bundnir af slíkum úrskurði ef eftir honum væri sótt. Slík heimild til handa íslenskum dómstólum
myndi krefjast lagaheimildar og jafnvel stjómarskrárbreytinga. Ekkert EFTA-nkjanna hefur
tilkynnt að það muni heimila dómstólum að nota þessa heimild. Sjá Alþt. 1992, A-deild, bls. 229.
142