Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Blaðsíða 35

3.5 Skortur á upplýsingum um uppsetningu, samsetningu o.fl.
I neytendakaupum telst söluhlutur gallaður ef nauðsynlegar upplýsingar um
uppsetningu, samsetningu, notkun, umönnun og geymslu fylgja hlutnum ekki,
sbr. d-lið 1. mgr. 16. gr. nkpl. Akvæðið er í samræmi við 2. málsl. 5. mgr. 2. gr.
Evróputilskipunar urn neytendakaup. Svipað ákvæði var áður að finna í 2.
málsl. 4. mgr. 17. gr. kpl. Seljanda ber samkvæmt þessu ákvæði að veita grein-
argóðar og skýrar leiðbeiningar til neytanda þegar hinn síðamefndi á að setja
vöruna upp eða saman sjálfur. Ef seljandi fullnægir ekki þessari skyldu og
neytanda tekst ekki að setja hlutinn rétt saman af þeim sökum telst varan gölluð.
Akvæðið nær einnig til leiðbeininga um notkun, umönnun og geymslu hlutar-
ins.41 Umrætt ákvæði Evróputilskipunarinnar er oft nefnt IKEA ákvæðið.
4. HLUTUR SELDUR „í ÞVÍ ÁSTANDI SEM HANN ER“
4.1 Söluhlutur gallaður þrátt fyrir almennan fyrirvara af hálfu seljanda
4.1.1 Almenn atriði
Sérsjónarmiða gætir við mat á galla þegar seljandinn hefur gert þann fyrir-
vara að hlutur sé seldur „í því ástandi sem hann er“, eða fram kemur annar álrka
almennur fyrirvari af hans hálfu, og er um það tilvik fjallað í 1. mgr. 19. gr. kpl.
Af ákvæðinu leiðir að söluhlutur er gallaður þrátt fyrir slíkan almennan fyrir-
vara af hálfu seljanda þegar svo stendur á sem greinir í a-c liðum 1. mgr. 19. gr.
Af orðalagi ákvæðisins leiðir að gera verður sérstakan fyrirvara um þetta efni
og gildir það því yfirleitt ekki um sölu nýrra eða notaðra hluta án slíks fyrirvara.
Það leiðir af ákvæðum 3. gr. kpl. að seljandi í lausafjárkaupum getur
almennt gert fyrirvara um ábyrgð sína vegna galla á söluhlut. Akvæði þetta, þ.e.
1. mgr. 19. gr. kpl., gerir einnig ráð fyrir því að fyrirvarar, jafnvel þótt þeir séu
almennir, séu venjulega gildir. Það felst hins vegar í ákvæðinu að almenna
fyrirvara er ekki unnt að túlka bókstaflega því að seljandinn ber ávallt ábyrgð á
ákveðnum göllum, þ.e. þeim göllum sem nefndir eru í a-c liðum 1. mgr. 19. gr.
Rétt er hins vegar að hafa í huga að ákvæði 1. mgr. eru frávíkjanleg. Eftir
atvikum er þó unnt að víkja slíkum ákvæðum til hliðar, m.a. með stoð í 36. gr.
samningalaga. í þessu felst m.a. að innan marka almennra gildisskilyrða er unnt
að semja um sérstakan fyrirvara sem einnig nær til þeirra galla sem um er
fjallað í a-c liðum I. mgr. 19. gr. Ákvæði þetta ber ekki að skilja sem neins
konar takmörkun á upplýsingaskyldu seljanda. Þá ber að hafa það í huga að
ákvæðið afmarkar ekki umfang upplýsingaskyldu seljanda heldur umfang
ákveðinna fyrirvara af hans hálfu.42
Sambærilegt ákvæði er í 1. mgr. 17. gr. nkpl. Þar kemur fram að þótt sölu-
hlutur sé seldur „í því ástandi sem hann er“, eða með öðrum áþekkum almenn-
41 Alþt. 2002-2003, A-deild, bls. 3804-3805.
42 Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 839.
219