Ægir - 01.09.1996, Síða 34

ÍSAGA:
Styttist í að verksmiðjan verði stækkuð
.Vaxtarbroddurinn hjá ÍSAGA hefur að undanförnu legið í framleiðslu
á gastegundum sem notaðar eru í matvælaiðnaði. Það eru bjartir tím-
ar framundan og hefur þar mest að segja stækkun álversins í Straums-
vík, gerð jarðganga undir Hvalfjörð og aukin matvælaframleiðsla,"
segir Guðmundur K. Rafnsson deildarstjóri framleiðslu- og málmiðnað-
arsviðs ÍSAGA ehf.
,ÍSAGA er eina fyrirtækið sinnar teg-
undar hér á landi, það framleiðir loft og
lpftblöndur til notkunar í iðnaði og fyr-
ir sjúkrahús og heilbrigðisstofnanir, það
er til húsa við Breiðhöfða í Reykjavík og
unt 30 manns vinna hjá því. í Þorláks-
höfn er koltvísýringsverksmiðja í eigu
ÍSAGA og þar vinna þrír starfsmenn.
Burðarásinn í starfseminni er 900m3/
kls. súrefnis og köfnunarefnisskilja sem
er frekar ný af nálinni. Einnig eru fram-
leidd 40 tonn af asetylengasi en sú fram-
leiðsla fullnægir innanlandsþörfinni.
Rætur ÍSAGA ehf. ná til ársins 1910
þegar hafist var handa við að reisa vita
við strendur landsins. Vitarnir brenndu
asetylengasi og þótti nauðsynlegt að
byggja verskmiðju hér á landi. Þorvald-
ur Krabbe, þáverandi vitamálastjóri, fór
til Stokkhólms og bauð Gustaf Dalén og
fyrirtæki hans, AB Gasaccumulator
(AGA), að taka þátt í að reisa slíka verk-
smiðju í Reykjavík. ÍSAGA leit dagsins
ljós og framleiðslan hófst 1919. AGA
átti í fyrirtækinu til ársins 1973 þegar
það seldi hlut sinn, samskiptin við Sví-
ana voru þó mikii áfram, 1988 keyptu
þeir aftur hlut í fyrirtækinu og fyrir
þremur árum keyptu þeir allt hlutafé
fyrirtækisins og eiga það einir nú. Að
baki AGA stendur einn af stærstu gas-
framleiðendum heims, sem rekur verk-
smiðjur í 35 löndum í þremur heimsálf-
um. Hjá samsteypunni vinna um 10
þúsund manns. Fyrirtækið er enn að
færa út kvíarnar og á næstunni verður
hafist handa við að byggja verksmiðjur í
löndum Austur-Evrópu.
Vitarnir eru löngu hættir að brenna
asetylengasi, fyrir þremur árum var
slökk á síðasta gasvitanum, þó er einn
gasviti í Hvalfirði sem minnir á gamla
tíma. ÍSAGA hefur hins vegar þróast í
takt við nýja og breytta tíma.
Fyrirtækinu eru skiptist upp í fjögur
svið, framleiðslu- og málmiðnaðarsvið
sem er langstærst, heilbrigðissvið, stór-
iðnaðarsvið og matvælasvið. Fyrirtækið
framleiðir allar venjulegar loftegundir
til notkunar í iðnaði og heilbrigðisþjón-
ustu. „Við framleiðum súrefni, köfnun-
arefni og asetylengas í verksmiðjunni á
Beiðhöfða. f verksmiðjunni í Þorláks-
höfn er framleidd kolsýra. Úr borholu
við Hæðarenda í Grímsnesi fæst náttúr-
leg kolsýra sem við hreinsum. Argon er
eina gastegundin sem við framleiðum
ekki. Það flytjum við inn svo og helíum.
Argon er í svo litlu magni í ioftinu að
það svarar ekki kostnaði að framleiða
það hér. Hins vegar styttist í að verk-
smiðjan verði stækkuð, það gæti jafnvel
orðið á næsta ári, og þá kemur til álita
að hefja framleiðslu á Argoni. Það hillir
undir enn bjartari tíma hjá ísaga vegna
stækkkunar álversins í Straumsvík,
Hvalfjarðarganga, aukinnar matvæla-
framleiðslu svo eitthvað sé nefnt," segir
Guðmundur.
Gastegundirnar eru notaðar á mis-
munandi hátt. Til dæmis eru argon og
köfnunarefni notuð til að hreinsa ál og
hindra að bráðinn massinn komist í
snertingu við súrefni. Þeir sem vinna
við fiskeldi nota súrefni til að bæta lífs-
skilyrði við fiskeldi. í matvælaiðnaði, til
að mynda í frystihúsum þar sem hrá-
efnið er leifturfryst, er notað köfnunar-
efni eða kolsýra.
Áætlað verðmæti gassölunnar á þessu
ári er 530 til 540 milljónir króna, en fyr-
ir þremur árum var salan í kringum 300
milljónir króna. Á því sést hve ör vöxtur
fyrirtækisins hefur verið á undanförn-
Guðmundur K. Rafnsson deildarstjórí fram-
leiðsiu- og máimiðnaðarsviðs hjá ÍSAGA.
um árum. Framleiðsla á gasi krefst mik-
illa fjárfestinga eða um það bil 15 til 20
prósenta af sölu á ári. Á þessu ári segir
Guðmundur að fjárfest verði í hylkjum,
búntum, tönkum, fyrir fljótandi loftteg-
undir, flutningstönkum, frystibúnaði og
fleiru fyrir um 100 milljónir króna.
Framleiðsla og meðferð á gasi er eng-
inn barnaleikur og krefst mikillar að-
gæslu. Guðmundur segir að fyrirtækið
hafi lagt mikla áherslu á fræðslu, bæði
fyrir starfsmenn og viðskiptavini. Gefn-
ir hafa verið út bæklingar, myndbönd
framleidd auk þess sem fyrirtækið hefur
boðið upp á sérstök öryggisnámskeið
fyrir viðskiptavini sína. í hvert skipti
sem ný gastegund kemur á markaðinn
er boðið upp á námskeið í notkun
hennar. Auk þess sem viðskiptavinirnir
geta hvenær sem er haft samband við
starfsmenn fSAGA til að fá leiðbeining-
ar um hvað eina sem þeir vilja vita.
Bæklingar og rit frá ÍSAGA hafa einnig
verið notuð við kennslu í verkmennta-
skólum landsins. ÍSAGA starfrækir auk
þess fullkomna rannsóknarstofu þar
sem hægt er að ganga úr skugga um
gæði framleiðslunnar en miklar kröfur
eru gerðar um að þau standist alla al-
þjóðlega staðla. Næsta ár fær ÍSAGA svo
væntanlega ISO 9002 gæðvottun. □
34 ÆGIR