Ægir - 01.09.1996, Blaðsíða 122

Nýja skoðunarstofan:
Jr
Oháð eftirlit nauðsynlegt
„Meginhlutverk okkar hjá Nýju skoðunarstofunni er að hafa eftirlit með að-
stöðu, búnaði, hreinlæti og innra eftirliti hjá vinnsluleyfishöfum. Til þess að
hljóta vinnsluleyfi (þ.e. leyfi til útflutnings á fiski eða fiskafurðum) þarf fram-
leiðandi að uppfylla tvö meginskilyrði. í fyrsta lagi þarf hann að gera skrifleg-
an samning við viðurkennda skoðunarstofu og í öðru lagi þarf hann að upp-
fylla kröfur laga og reglugerða varðandi, aðstöðu, búnað, hreinlæti og innra
eftirlit. Eftir að leyfi er fengið og starfsemin hafin framkvæmir skoðunarstof-
an reglubundnar skoðanir hjá vinnsluleyfishafa til að tryggja að ákvæði laga
og reglugerða séu haldin," sagði dr. Róbert Hlöðversson, framkvæmdastjóri
Nýju skoðunarstofunnar, í samtali við Ægi.
Nýja skoðunarstofan hf. var stofnuð í
febrúar 1993. Stofnendur voru frjálsir út-
flytjendur, fiskverkendur, útgerðarmenn,
Félag íslenskra stórkaupmanna og einstak-
lingar. Hluthafar eru 34 og hlutafé rúmar
8 milljónir. Ársvelta er í kringum 20 millj-
ónir og starfsmenn eru 5, framkvæmda-
stjóri, skrifstofustjóri og þrír skoðunar-
menn sem eru staðsettir í Reykjavík, á
Húsavík og á ísafirði. Rúmlega helmingur
skipa- og bátaflota landsins er samnings-
bundinn NS og u.þ.b. 30% af landvinnsl-
um og er NS því stærsta skoðunarstofa
landsins.
Það fer eftir ýmsu hve oft þarf að skoða
hjá fyrirtækjum. Séu öll mál í góðu lagi
þarf ekki að skoða nema 2-4 sinnum á ári
meðan önnur þurfa 12-24 skoðanir en al-
gengast er, að sögn Róberts að fyrirtækin
séu heimsótt einu sinni í mánuði.
Um áramótin 1992-93 gengu í gildi ný
lög um meðferð sjávarafurða og eftirlit
með framleiðslu þeirra. Þar er sett fram
krafa um að allir sem veiða, flytja, geyma
eða verka fisk skuli koma á innra eftirliti
með framleiðslu sinni. Innra eftirlitið skal
byggja á s.k. HACCP-gæðaeftirlitskerfi en
það hefur verið þýtt á íslensku sem: Grein-
ing áhættuþátta og mikilvægra eftirlits
staða, skammstafað GÁMES á íslensku.
Uppsetning slíkra gæðaeftirlitskerfa krefst
nokkurrar sérþekkingar. Starfsmenn NS
hafa aflað sér þessarar þekkingar og veita
viðskiptavinum sínum sem og öðrum
matvælaframleiðendum sértæka ráðgjöf á
þessu sviði. Hluti innra eftirlitsins er gerð
gæðahandbókar sem lýsir gæðakerfinu,
reglubundnar skráningar og umhald
gagna.
„Þetta hefur oft í för með sér mikið
pappírsfargan sem vill verða þyrnir í aug-
um þeirra sem vinna með kerfið. Tækni-
val hf. hefur nú fundið lausn á þessu
vandamáli með hugbúnaðinum Gæðaeft-
irlitskerfi Hafdísar II en kerfið heldur utan
um gæðahandbók, skráningar, úrbætur og
þess háttar á tölvutæku formi. Nýja skoð-
unarstofan hefur undirritað samstarfs-
samning við Tæknival Markmiðið er að
auðvelda framleiðendum að nýta sér þessa
tækni og það hefur þegar borið góðan ár-
angur t.d. í rækjuvinnslu," sagði Róbert.
Samkvæmt körfum HACCP-gæðaeftir-
litskerfis ber fyrirtækið ábyrgð á að starfs-
fólk fái fullnægjandi þjálfun í gæðamál-
um. Nýja skoðunarstofan hefur haldið
fjölda 1-2 daga námskeiða um þetta efni
fyrir starfsfólk i matvælaiðnaði. Þátttak-
endum er kennt hver sé hinn fræðilegi
bakgrunnur HACCP-kerfisins og hvernig
kerfið er sett upp í matvælaiðnaði og fer
fræðslan fram í formi fyrirlestra og æf-
ingaverkefna. Námskeiðinu lýkur með
prófi frá Fiskistofu og tilheyrandi viður-
kenningaskjali.
Þegar lögin um eftirlit og mat á fiski og
fiskafurðum voru felld úr gildi árið 1993
var fiskmat á vegum hins opinbera úr sög-
unni. Hlutverk hins opinbera nú miðast
eingöngu við að tryggja neytendum ör-
Róbert Hlöðversson framkvœmdastjóri Nýju
skoðnuarstoýumar.
ugga og heilnæma vöm, svo og að koma í
veg fyrir viðskiptasvik. Hagsmunaaðilar
koma sér að öðm leyti saman um hvernig
gæði vörunnar em skilgreind. Komi upp
ágreiningur milli þessara aðila um gæði
vömnnar getur verið nauðsynlegt að eiga
kost á að leita til óháðs úrskurðaraðila.
Skoðunarmenn Nýju skoðunarstofunnar
hf. hafa öll fiskmatsréttindi og em að auki
þrautþjálfaðir fiskmatsmenn.
„Við erum þess vegna vel í stakk búnir
að veita slíka þjónustu og gerum það þeg-
ar þess er óskað. Þetta hafa útflytjendur
sjávarafurða í vaxandi mæli nýtt sér og
látið skoðunarmenn okkar gera úttekt á
afurðunum áður en gámurinn fer úr landi
en með þessu má tryggja sig fyrir því að
kaupandi kvarti yfir gæðum vömnnar eft-
ir að hún kemur í hans hendur. Slík tjón
eru oft mjög kostnaðarsöm, bæði fyrir
framleiðanda og útflutningsaðila. Erlendir
kaupendur geta einnig haft af því hag að
láta óháðan aðila skoða vöruna áður en
kaup eru ákveðin og það sama má segja
um tryggingafélög, banka og aðra aðila
sem hagsmuna eiga að gæta," sagði Ró-
bert að lokum. □
122 ÆGIR