Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1955, Blaðsíða 28

26
haugarfa, má gera ráð fyrir 40—50 mg, en í grasi getur verið
yfir 100 mg.
„Blöð“ barrjurtanna eru hér engin undantekning, enda kunnu
Indíánar að hagnýta sér þau. Kom það Cartíer og leiðangurs-
mönnum hans að góðum notum, er þeir urðu að hafa vetursetu í
Kanada 1535, illa búnir að vistum. Veiktust þeir nær allir af skyr-
bjúg og margir létust. En er þeir fóru að drekka seyði af furu-
barri, að hætti Indíána, skipti fljótlega um. Hinir sjúku tóku að
hressast og urðu von bráðar heilir, og skyrbjúgur olli ekki mann-
tjóni úr því.
I einibarri mældust 28,6 mg, hafði það verið geymt í meira
en tvo mánuði.
Yfirleitt er langmest af C-vítamíni í blöðum jurtanna, en minna
í stöngli og rót, en hlutföllin eru mjög mismunandi. Þótt mikið
sé í sumum aldinum, er það venjulega minna en í blöðunum.
Sennilega myndast askorbínsýra í blöðunum í sambandi við syk-
urvinnslu úr kolsýru og vatni, enda svipar henni að gerð til
hinna einföldustu sykurtegunda.
Ber.
Sólber eru allra berja C-vítamínauðugust, og þó að allmikið
tapist af C-vítamíninu, þegar gerð er saft úr þeim til geymslu,
eða mauk, getur svo mikið orðið eftir að um muni, þótt neyzlan
sé ekki sérlega mikil.
1 ribsberjum er sæmilega mikið og eins í bláberjum. 1 dönsku
næringarefnatöflunum er í ribsberjum talið vera 30 mg eða næst-
um hið sama og meðaltalið reyndist hér (í sólberjum 175 mg),
en í ensku töflunum 45 og hinum norsku 25 mg.
Bláber munu lítið notuð annars staðar en hér á landi og hafa
því lítið verið rannsökuð. I norsku töflunum er þeirra þó getið
og talið vera í þeim 15 mg, en samkvæmt öðrum norskum athug-
unum (22) 18—25 mg.*)
Er berin voru rannsökuð í heilu lagi, gætti nokkuð truflandi
áhrifa vegna áframhaldandi aflitunar próflitarins (dichlorphenol-
) Sbr. og neSanmálsgrein á bls. 29.