Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1955, Blaðsíða 35

33
reyndist það svo, að í 2 sýnishornum af því fannst aðeins vottur,
0,14 og minna en 0,1 mg í 100 g. — I þurrmjölk mældust 4,3
mg/100.
Nú má virðast, fljótt á litið, að mjólkin hafi næsta lítið gildi
sem C-vítamíngjafi, og víst er um það, að svo mundi talið um
flest önnur matvæli, sem ekki hefðu upp á meira að bjóða en 1
mg í hverjum 100 grömmum. Er og víða lítill gaumur gefinn að
mjólk í þessu tilliti. En hér á landi horfir málið öðru vísi við en
víða annars staðar, og kemur þar tvennt til greina, annað það,
að mjólkurneyzla er hér svo mikil, að auðveldlega má með henni
afla 5—10 mg í dagsfæði, og svo hitt, að oft er svo lítið af C-víta-
míni að hafa úr öðrum mat, að þetta, þó ekki sé meira, getur
riðið baggamuninn um að bægja hörguleinkennum frá. Og áður
en kartöflurnar komu til sögunnar, hefur það trúlega verið mjólk-
in fyrst og fremst, sem varnaði því, að landsmenn stráféllu úr
skyrbjúg.
Svo hefur talizt til, samkvæmt athugunum á C-vítamínneyzlu
þjóðarinnar í heild á árunum 1936—40 og 1941—45 (33), að
22—23% af ársneyzlu þessa vítamíns hafi fengizt úr mjólk. Svo
mikill er þáttur mjólkurinnar enn í C-vítamínbúskapnum, en
mestu varðar þó, að hún bregzt ekki, þegar mest reynir á, þ. e.
síðari hluta vetrar og á vorin.
Kjöt, lifur o. fl.
Helzta birgðastöð dýranna fyrir C-vítamín er lifrin. Að vísu
er meira í sumum öðrum líffærum, miðað við þyngd, en það eru
líffæri, sem eru svo lítil, eins og t. d. nýrnahúfurnar, að heildar-
magnið kemst hvergi nærri í námunda við það, sem í allri lifr-
inni er. Annars er yfirleitt lítið af C-vítamíni í flestum mat úr
dýraríkinu.
Lifur. Eins og taflan sýnir, er allmikið af C-vítamíni í lifur,
svo að talsvert getur munað um hana, þegar hún er oft á borð-
um, en um það mun sjaldnast að ræða nema í sláturtíðinni.
f kjöti er svo lítið, að varla er teljandi, miðað við venjulega
neyzlu, enda má gera ráð fyrir nokkurri rýmun við matreiðslu.
5