Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1955, Page 60

58
í lifur er magn C-vítamínsins að vísu miklu minna, miðað við
þyngdareiningu, en í nýrnahúfum, en stærð hennar vegur það
margfaldlega upp, og er heildarmagnið margfalt meira þar en í
nokkru öðru líffæri, enda má líta á lifrina sem aðalbirgðastöð
líkamans fyrir C-vítamín.
Með góðfúslegri fyrirgreiðslu þeirra N. Dungal prófessors og
Þórarins Sveinssonar læknis, gafst tækifæri til að mæla C-víta-
mín í nýrnahúfum úr 59 manns og í sýnishomum af lifur úr 38
þeirra. 1 nokkrum tilfellum voru þessi líffæri farin að láta svo
mikið á sjá, að mælingum þótti ekki treystandi, og eitt sinn var
mestallur vefur nýrnahúfnanna eyddur af blæðingu. Eru þessar
mælingar ekki taldar með í töflu 20, og nær yfirlit hennar því
aðeins til 55 manns (36 að því er varðar lifur).
Talið hefur verið, að ýmsir sjúkdómar, einkum þeir, er sótthiti
fylgir, hafi í för með sér lækkun C-vítamínmagns í blóði og
vefjum, væntanlega vegna þess, að meira eyðist þá af vítamíninu
en ella. En stundum getur orsökin aðeins verið sú, að neyzlan
hafi minnkað, eða að meltingarkvillar hafi torveldað upptökuna.
Búast má því við, að athuganir á sjúklingum gefi oft ekki rétta
mynd af ástandi heilbrigðra í þessum efnum.
Af þessum ástæðum voru flokkaðir sér, allir þeir, sem látizt
höfðu sviplega (oftast af völdum slysa), án undangenginna sjúk-
dóma, er hefðu getað valdið breytingu á C-vítamínbúskapnum.
1 þessum flokki („bráður dauði“, tafla 20), reyndist meðal-
magn C-vítamíns í nýrnahúfum úr 24 manns 49,3 mg/100 g.
Allar nema tvær, eða 22 af 24, voru mælingartölumar innan
markanna 20—80,9 mg. Er það þó allmikil dreifing, og nokkuð
var hún óregluleg, eins og ráða má af töflu 20, enda er hér hvorki
tekið tillit til aldurs né árstíða. Aðeins eitt sinn mældist minna en
20 mg (13,1 mg), og átti þar í hlut 80 ára gamall maður, en talið
hefur verið, að á elliárum fari C-vítamínbirgðir líkamans að
jafnaði minnkandi. Aldur hinna var frá 2—58 ára. Hæsta gildið
var 92,3 mg.
Ekki kom þarna fram munur eftir aldri, meðal þeirra, sem voru
innan 50 ára aldurs. Var þar um 16 manns að ræða og var meðal-
tal þeirra 56,0 mg, en meðalmagn hinna 7, sem voru frá 50—58