Búnaðarrit - 01.01.1888, Side 29

25
þá höfum vór ísleudingar liann aftur á móti langt um
minni. Svo hraparleg og hræðileg afturför mun vera
nokkurn veginn eins dæmi, pó illt sé til þess að vita.
það, sem allur landbúnaður byggist á, er fyrst og
fremst landkostir, pað er að segja jarðvegurinn í land-
inu með hans frjóefnum, og svo 1 sambandi par við
loftslag eða veðurlag. J>etta er undirstaðan eður efnið
til búnaðarins, pað efni, sem náttúran leggur fram og
gefur manninum sem bústofn. En svo er í öðru lagi
meðferð efnisins, og hana leggur maðurinn til. Hann
verður að vinna úr pessu efni og nota pað með fram-
sýni og starfsemi, ef duga skal. Jarðvegurinn á íslandi
er í rauninni hinn sami, sem hann var fyrir púsund
árum, ekkert teljandi er burtflutt og engu heldur við
bætt, efnin mega heita að vera enn til hin sömu. En
pessi efni geta ýmist af kröftum náttúrunnar eða til-
verknaði mannanna flutzt úr einum stað í annan, ogsá
flutningur getur ýmist verið til gagns eða ógagns, góðs
eða ílls. J>að er pannig til ógagns og skaða, pegar
jarðvegurinn í einhverri fjallshlíð hleypur niður á und-
irlendið í dalnum, svo lilíðin verður ekki annað en her-
ir klettar og undirlendið ekki nema leirflag og grjóturð.
J>ó hefir ekkert af peim gróðrarefnum, sem áður voru
á yfirborðinu í hlíðinni og á undirlendinu, eyðzt eða
orðið að engu, en pau eru nú komin í annan óhent-
ugri stað, pau eru grafin niður og liggja eklci framar á
yíirborðinu, par sem pau geta komið að notum. J>ann-
ig heflr óneitanlega mörg landspilda hér á landi eyðzt
og gróðrarlandið talsvert minnkað ummáls, svo ef pau
svæði yrðu mæld og talin saman, sem hafa eyðzt af
náttúrukröftunum, vötnum, jarðeldum, stormum o. s.
frv., pá er sjálfsagt, að pessi eyðilegging tæki yfir all-
margar fermílur. Eaunar hefir aftur á nokkrum stöð-
um myndazt nýr jarðvegur, en petta nemur mjög litlu