Dvöl - 01.01.1943, Page 84

82
D VÖL
hval reka framhjá eynni, en
hann rak svo langt undan landi,
að hún gat með engu móti náð
til hans. í annað skipti sá hún
tvo birni á ísjaka. Og langt, langt
í burtu sá hún tvo litla díla á
sjónum. Það voru kajakar, sem
róið var til fiskjar frá öðrum eyj-
um. En þar átti hún. enga ætt-
ingja, svo að þaðan var engra
heimsókna að vænta.
Hún varð að reisa sér vetrar-
skýli, og var það henni erfitt verk,
því að hún var þó aðeins kona.
Börnin grétu af sulti, og þegar þau
sáu ekki, grét hún líka. Loks urðu
þau að leggja skinnföt sín sér til
munns, og þegar ekkert var lengur
til að seðja hungrið með, taldi
hún bezt fyrir litlu börnin að
deyja. Og svo hengdi hún þau.
Elzta dóttirin, sem var tólf ára
gömul, hjálpaði móður sinni að
lífláta yngri börnin. Þegar þrjú
voru dauð, neitaði átta ára gam-
all drengur að láta hengja sig.
Hann sagði, að það væri sárt að
deyja; börnin hefðu spriklað og
augun ranghvolfzt. Hann sagðist
ætla sér að sjá fyrir sér sjálfur, þar
til hann væri reiðubúinn að deyja.
Síðan hljóp hann brott, en
stúlkan lét sjálf snöruna um háls
sér, og'sagði, að ef til vill þyrfti
hún nú ekki lengur að kveljast af
hungri. Móðir hennar herti að
hálsinum á henni, og brátt var
þjáningum stúlkunnar lokið.
Þrek Itusárssuks var nú þrotið.
Hún gat ekki einu sinni grátið.
Eftir nokkurn tíma gróf hún þó
líkin. Önnur höndin á líki elztu
dótturinnar stóð beint upp, og
móðirin gat með engu móti látið
hana liggja niður með síðunni.
Ástæðan var sú, að hún hafði
aldrei lagzt með karlmanni.
Drengurinn hét Iggianguaq;
hann hjarði sumarlangt og nærð-
ist á grasi og vallgangi úr hérum.
Stöku sinnum veiddi hann máfs-
unga. Þau lifðu bæði af, hann og
móðir hans. Um haustið, þegar
ísa festi, kom Angutidluarssuk,
sem þá var ungur maður, og tók
hana á brott með sér. Hann refs-
aði henni aldrei, því að hann
vissi, að hún hafði þjáðst hræði-
lega, er hún stóð svo lengi and-
spænis sjálfum dauðanum.
Þetta var sagan, sem mér var
sögð um Itusarssuk. Hún hegndi
börnum aldrei, hvað svo sem þau
gerðu, og ól önn fyrir öllum mun-
aðarleysingjum í byggðinni.“
Næsti kafli bregður ljósi yfir
skipti Eskimóa í Norður-Grænlandi
við hvita menn, er þangað koma
stöku sinnum á veiðiskipum.
Höfundur segir:
„Morgun einn vaknaði ég við óp
svo mikil, að vænta mátti, að
tjaldið sviptist sundur. Sumt fólk-
ið lét eins og það væri gengið af
göflunum, hrópaði, dansaði og lét
öllum illum látum. Ég skildi ekki,
hvað það hrópaði, og það leið
drjúg stund áður en ég áttaði mig
á því, að . það endurtók einlægt
sama orðið: „umiarssuar, umi-