Fréttablaðið - 01.10.2010, Síða 8

8 1. október 2010 FÖSTUDAGUR
EVRÓPUMÁL „Það er alveg klárt að
sterkasti leikurinn fyrir íslenska
tungu væri aðild að Evrópusam-
bandinu. Þetta myndi auðga og
styrkja íslenska tungu meira en
nokkur dagur íslenskrar tungu eða
málnefnd.“ Þetta sagði Gauti Krist-
mannsson, dósent í þýðingafræðum,
í fyrirlestri hjá Alþjóðamálastofnun
fyrir skömmu. Ekkert komi nálægt
því að geta styrkt íslenskuna jafn
mikið og þetta.
Sagan sýnir að það er síst sjálfgef-
ið að þjóðir geti notað tungu sína í
opinberri stjórnsýslu, sagði Gauti.
Þetta er hins vegar grundvöllur mál-
stefnu ESB og afar ólíklegt að það
breytist. Samkvæmt stefnu ESB eigi
„bóndinn í Búlgaríu“ til dæmis að
geta talað á Evrópuþinginu án þess
að hafa stúdentspróf í ensku. Túlkar
þýða ræðu hans.
Gauti tók dæmi af írsku. Á Írlandi
eru bæði enska og írska opinber mál,
og færri sem tala írsku en ensku.
Þegar Írar gengu í ESB 1973 töldu
þeir ekki þörf á að gera írskuna
sjálfa að opinberu tungumáli ESB.
Seinna sáu þeir sig um hönd.
„Það að írska skuli hafa verið gerð
að opinberu tungumáli innan ESB er
ein mesta vítamínsprauta sem hún
hefur fengið,“ kvað Gauti, „jafnvel
í aldaraðir.“ Nú séu daglega þýdd
orð í írsku sem voru þar ekki fyrir
og ESB greiðir þýðingarkostnaðinn
að mestu. Eins yrði með íslensku og
fólk á meginlandi Evrópu þyrfti að
læra hana, gangi Ísland inn.
Gauti minnti á að mikilvægustu
verk sem þýdd hafa verið á íslensku
síðasta áratug hafa verið drjúglega
styrkt af ESB. Stuðningur við þjóð-
tungur væri þar ekki einskorðaður
við hátíðarræður. - kóþ
Málstefna Evrópusambandsins er grundvallarstefna innan þess og án hennar liði það fljótlega undir lok:
ESB er sterkasti leikur íslenskrar tungu
GAUTI KRISTMANNSSON Var áður eindreg-
inn andstæðingur ESB-aðildar, en skipti
um skoðun eftir að hafa kynnt sér málið.
Mál Treholts grandskoðað
Mál Arne Treholts, norska embættis-
mannsins sem fyrir aldarfjórðungi var
dæmdur fyrir njósnir í þágu Sovét-
ríkjanna, var í gær tekið fyrir á fundi
endurupptökunefndar sakamála í Nor-
egi. Á fundinum varð ljóst að nefndin
hyggst skoða mál hans ofan í kjölinn.
NOREGUR
UMHVERFISMÁL Stjórn Vatnajökuls-
þjóðgarðs leggur til í verndaráætl-
un fyrir þjóðgarðinn að ýmsum
slóðum og vegum verði lokað fyrir
umferð.
Í sameiginlegu svari stjórnar
þjóðgarðsins til allra þeirra ríf-
lega tvö hundruð aðila sem gerðu
athugasemdir við upphaflega
verndaráætlun er bent á að mark-
mið með stofnun náttúruverndar-
svæðis sé að vernda landslag,
lífríki, jarðmyndanir og menn-
ingarminjar.
„Í seinni tíð hefur umferð öku-
tækja um svæðið aukist til muna
og kortlögðum akstursleiðum
um þjóðgarðinn fjölgað að sama
skapi,“ segir stjórnin. „Þótt
aðgengi almennings að þjóðgarðin-
um með þessum hætti sé almennt
af hinu góða er svo komið að fjölg-
un ökuleiða rekst á markmið nátt-
úruverndar og áherslu á verndun
víðerna með þeirri upplifun sem
þau bjóða. Stjórn þjóðgarðsins
hlaut því að taka af skarið.“
Meðal þeirra fjölmörgu sem
sendu inn athugasemdir við áætl-
un stjórnar þjóðgarðsins er svo-
kölluð „ferðafrelsisnefnd“ Eyja-
fjarðardeildar ferðaklúbbsins 4x4.
Hún mótmælir sérstaklega lokun
fjögurra akvega. Þetta eru leið
norðan Dyngjufjalla, slóði sunn-
an Vaðöldu, stytting inn á veg
um Dyngjufjalladal og vegur um
gömlu vöðin á Gæsavatnaleið.
„Höfundar áætlunarinnar ætla
að komast upp með að LOKA
leiðum án rökstuðnings og allr-
ar umfjöllunar,“ segir í athuga-
semdum Eyjafjarðardeildarinnar,
sem meðal annars ræðir um afar
umdeilda lokun vegar um Vonar-
skarð. „Þessi leið liggur einungis
um grjót og sanda (hverfur jafn-
vel milli ára) og akstur um þessa
leið í Vonar skarði truflar alls ekki
göngumenn gangandi á Snapadal
eða á hverasvæðinu.“
Þá gagnrýna jeppamennirnir
að leggja eigi áherslu á almenn-
ingssamgöngur í stað einkabíla:
„Í rannsóknargögnum Vegagerð-
ar ríkisins kemur fram að akstur
einnar stórrar bifreiðar sé jafn
slítandi á vegi og nokkrar tugþús-
undir einkabíla.“
Eyjafjarðardeildin segist ekki
eingöngu hafa eigin hagsmuni í
huga. „Þó svo að telja megi að við
höfum einungis sjónarmið jeppa-
mennsku að leiðarljósi, þá er það
staðreynd að mjög fáir gestir, nýt-
ingaraðilar (smalar, veiðimenn og
svo framvegis), og einnig starfs-
menn þjóðgarðsins munu vart
komast leiðar sinnar án vegslóða
innan hans og góðra aðkomu-
leiða.“
Eins og fram hefur komið ætla
ýmsir hópar að koma saman í Von-
arskarði á morgun til að mótmæla
áætlun stjórnar Vatnajökulsþjóð-
garðs. Ekki hefur náðst tal af for-
manni stjórnarinnar né umhverf-
isráðherra sem taka á ákvörðun
um áætlunina. gar@frettabladid.is
Segja umferðarþunga
rekast á náttúruvernd
Félög jeppafólks gera alvarlegar athugasemdir við áætlun sem felur í sér lokun
ýmissa vega í Vatnajökulsþjóðgarði. Jeppafólkið segir lokanirnar órökstuddar.
Stjórn þjóðgarðsins segir aukna bílaumferð rekast á markmið náttúruverndar.
NÝSKÖPUN Snilldarlausnir Marel,
hugmyndasamkeppni framhalds-
skólanna, hefst í dag. Fyrsta
keppnin var haldin í fyrra en þá
áttu þátttakendur að auka nota-
gildi herðatrés.
Í ár eiga þeir sem þátt taka í
keppninni að auka virði og nota-
gildi pappakassa. Engu skiptir
hvernig kassi það er.
Hugmyndasamkeppnin er opin
öllum framhaldsskólanemum. Í
fyrstu verðlaun eru eitt hundrað
þúsund krónur. Helmingi lægri
upphæð er veitt fyrir frumleg-
asta myndbandið og hugmyndina.
Verðlaunin verða afhent í Alþjóð-
legu athafnavikunni, sem fram
fer 15.-21. nóvem-
ber næst-
kom-
andi, að
því er
segir
í til-
kynn-
ingu.
- jab
Nemar keppa um hugmyndir:
Eiga að bæta
pappakassa
EFNAHAGSMÁL „Nærri 99 prósent
íslenskra fyrirtækja falla undir
skilgreininguna á litlum og meðal-
stórum fyrirtækjum,“ benti Katr-
ín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra á
í ræðu sinni á fjármögnunarráð-
stefnu Evrópusambandsins (ESB)
í Reykjavík í gærmorgun. Á ráð-
stefnunni var kynnt átak ESB til
að ýta undir lánveitingar til fyr-
irtækja þar sem starfsmenn eru
færri en 250 talsins. Sambandið
brúar þá bil vanti veð til þess að
fyrirtækin teljist hæf til lántöku.
Katrín sagði fjölda tækifæra til
staðar hér á landi og vísaði meðal
annars til viðleitni stjórnvalda til
að ýta undir nýsköpun, orkuiðnað
og ferðamennsku. „Til að nýta þessi
tækifæri verðum við að tryggja
aðgang að fjármagni,“ sagði hún
og vakti athygli á því að í sam-
anburði þjóða, svo sem hjá Glo-
bal Entrepreneurship Monitor, sé
fjármögnun verkefna einmitt einn
helsti veikleiki íslensks viðskipta-
umhverfis.
Katrín kvaðst vonast til þess að
ráðstefnan bæri ávöxt og hvatti
fulltrúa íslenskra fjármálafyrir-
tækja, sem og smærri og meðal-
stórra fyrirtækja, til að kynna sér
fjármögnunarleiðir sem opna mætti
með tilstilli Evrópusambandsins.
„Til staðar eru ónýtt tækifæri og
ég vona að við getum hagnýtt þau
öllum til hagsbóta.“ - óká
Nær öll íslensk fyrirtæki teljast annað hvort smá eða meðalstór:
Fjármögnun er veikasti hlekkurinn
Í GÆR Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra,
Vilmos Budavari frá framkvæmdastjórn
ESB og Timo Summa, yfirmaður sendi-
nefndar ESB á Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
NÁMSKEIÐ
LJÓSSINS
Ný námskeið að hefjast í Ljósinu fyrir
krabbameinsgreinda og aðstandendur þeirra
NÁMSKEIÐ FYRIR BÖRN / UNGMENNI 10–12 ÁRA
Styrkjandi námskeið fyrir börn sem eiga nákominn
aðstandanda sem hefur greinst með krabbamein.
NÁMSKEIÐ FYRIR FULLORÐNA SEM EIGA
KRABBAMEINSGREINDAN AÐSTANDANDA Á LÍFI
Námskeiðið stuðlar að jákvæðri uppbyggingu og er unnið í
gegnum skemmtileg verkefni / ævintýrameðferð sem hæfir
aldri barnanna. Leiðbeinendur hafa margra ára reynslu í að
vinna með börnum og unglingum.
Hefst 7. október. Fim. kl. 16.30-18.00, 10 skipti
Fræðsla, stuðningur og umræður. Leiðbeinendur eru: Sálfræð-
ingur, hjúkrunarfræðingur og djákni með margra ára reynslu af
að vinna með krabbmeinsgreindum og aðstandendum.
Hefst 6. október. Mið. kl. 19.30-21.30, 7 skipti
JÓGA FYRIR BYRJENDUR
Nýtt 4 vikna námskeið
Hefst 5. október.
Þri. kl. 16.30 og fös. kl. 10.00
Karlmenn sérstaklega velkomnir
Skráning í síma 561 3770 / Langholtsvegi 43 / www.ljosid.is
Líðan farþega eftir atvikum
Farþega Iceland Express, sem þurfti
nauðsynlega að komast undir
læknishendur á leiðinni frá Tenerife í
fyrrinótt, líður eftir atvikum. Maðurinn
þurfti að komast á sjúkrahús í fluginu
og því var ákveðið að lenda í Lissabon
í Portúgal.
SLYS
Ökufantur sektaður
Ökuþór hefur verið dæmdur fyrir að
aka tvívegis alltof hratt miðað við leyfi-
legan hraða á Suðurlandi. Hann skal
greiða áttatíu þúsund krónur í sekt til
ríkissjóðs, ella sæta fangelsi í sex daga.
LÖGREGLUMÁL
Hver eru rökin?
Já Nei
Loka Vonarskarði
fyrir ökutækjum
og hestum
Náttúrufræðistofnun telur
verndargildi svæðisins hátt.
Það er viðkvæmt og þarf ekki
mikla umferð til að valda
varanlegri röskun.
Liggur um grjót og sanda og
umferð skemmir ekki. Hamlar
aðgangi annarra en göngufólks
að svæðinu. Takmarkar mögu-
leika ferðaþjónustunnar.
Veiðibann við
Snæfell og
Eyjabakka
Viðkvæmur gróður þolir illa
umferð. Svæðið mikilvægt
varp- og fellisvæði gæsa.
Hentar vel fyrir gönguferða-
mennsku.
Svæðið þolir jafn vel umferð
gangandi veiðimanna eins
og umgang gönguferðahópa,
vísindamanna, skólahópa og
annarra ferðamanna.
Þjóðgarðsverðir
geti lokað
svæðum
Valdheimildir þjóðgarðsvarða
eru ótvíræðar og koma
fram í lögum um Vatna-
jökulsþjóðgarð. Ráðstafanir
á þeirra vegum um lokun
svæða, krefjast rökstuðnings
og eru bundnar við tilteknar
aðstæður.
Vald þjóðgarðsvarða of mikið.
Óskorað vald til að banna og
leyfa án samráðs við nokkurn
annan. „Duttlungar“ eins
manns eigi ekki að ráða.
1. Forseti hvaða lands hamstraði
íslenskan mat í Leifsstöð í millilend-
ingu?
2. Hvaða kvikmyndaþríleikur er
talinn vera sá besti í sögunni?
3. Hvað heitir rokksveitin sem Dr.
Gunni er meðlimur í og er að koma
saman í fyrsta sinn í 17 ár?
SVÖR
1. Úkraínu 2. Hringadróttinssaga
3. s.h. Draumur
LÖGREGLUMÁL Tvær 25 ára gaml-
ar konur voru handteknar í
Kópavogi um fimmleytið í gær
eftir að hafa gengið í skrokk á
konu og numið hana á brott í
bifreið.
Atvikið átti sér stað fyrir utan
verslun Krónunnar í Lindunum í
Kópavogi og var það vegfarandi
sem tilkynnti lögreglu um málið.
Konurnar tvær voru stöðvaðar
af lögreglu í kjölfarið og færðar
til yfirheyrslu. Fórnarlambið er
rúmlega tvítugt að aldri.
Lögregla getur ekki staðfest
að þessu sinni hvað konunum
gekk til og segir málið vera á
mjög viðkvæmu stigi. - sv
Mannrán og líkamsárás:
Kona numin á
brott í bifreið
VEISTU SVARIÐ?