19. júní - 19.06.1953, Side 20

fyrir erlent ríki hafi gengið í sýndarhjónabönd
og þar með tryggt sér rétt til landvistar, en af
þeim réttindum, sem fylgja ríkisborgararétti, má
fyrst og fremst telja réttinn til þess að dvelja
í landinu.
Nú er þetta ákvæði úr sögunni hér, og erlend
kona, sem giftist ísl. ríkisborgara, verður að sækja
um ísl. ríkisborgararétt eins og hver annar útlend-
ingur, ef hún óskar hans. Hins vegar er trúlegt
að þessum konum verði ríkisborgararétturinn auð-
sóttur, a. m. k. ef þær eru hér búsettar og ekkert
sérstakt mælir á móti.
Um íslenzkar konur gilti eftir eldri lögum sú
aðalregla, að þær misstu ísl. ríkisfang við að gift-
ast útlendingum, ef þær við hjúskapinn öðluðust
rikisfang eiginmannsins, og þá án tillits til þess,
hvort þær óskuðu eftir hinu erlenda ríkisfangi
eða ekki. Á þessari réttarskerðingu var þó ráðin
veruleg bót með því, að þær héldu ísl. ríkisfangi
meðan þær voru hér búsettar, en misstu það hins
vegar þegar, er þær fluttu af landi burt.
Eftir nýju lögunum hefur hjúskapur með erlend-
um ríkisborgara engin áhrif á ríkisfang íslenzkrar
konu. Hitt er svo annað mál, að hún getur misst
ísl. ríkisborgararétt, ef hún hefur öðlazt erlent rík-
isfang skv. umsókn sinni eða með skýlausu sam-
þykki, og stoðar það hana þá ekki, þótt hún sé
hér búsett áfram. Gildir þessi regla um missi ísl.
ríkisfangs jafnt um konur og karla, og hefur gift
kona þar enga sérstöðu.
Þær konur, sem eftir eldri lögunum hafa vegna
hjúskapar misst ísl. ríkisborgararétt, en hefðu hins
vegar haldið honum eftir núgildandi lögum, geta
endurheimt ísl. ríkisfang með því að tilkynna
dómsmálaráðuneytinu skriflega þá ósk sína, en
það verða þær að gera fyrir 31. des. 1957.
Hvað snertir ríkisfang barna helzt enn sú meg-
inregla, að skilgetið barn fylgir föður sínum að
ríkisfangi, en óskilgetið móður. Þótt ekki hafi við
setningu hinna nýju laga þótt fært að hverfa frá
þessari reglu, hafa þó verið sett inn í þau ákvæði,
sem miða að því að draga úr þeim agnúum, sem
fortakslaus framkvæmd ofangreindrar reglu get-
ur haft í för með sér.
Skal nú gerð stuttlega grein fyrir þessum nýju
ákvæðum, og ber um leið oð hafa það í huga,
að þau eru aðeins frávik frá þeirri gildandi megin-
reglu, að skilgetið barn fylgi föður og óskilgetið
móður að ríkisfangi.
Skilgetið bam, sem fætt er hér á landi og á
íslenzka móður, verður við fæðingu ísl. ríkisborg-
t-------------------------------------------^
JÓHANNA FRIÐRIKSDÓTTIR:
19. JÚNÍ
Lag: Sólskríkjan, J. Laxdal.
Vér fögnum þér dagur hvert einasta ár
/neð alii'Sarþökk fyrir gjöfina þína.
Ef til vill sýnist þér aröurinn smár,
en ósvikinn gró'Sur mun framtióin sýna.
Menn slíta ekki barnsskónum fyrstu til fjáir
þó fjöldanum brjóti þeir götuna sína.
Þó sagan sé konunni spör á sín spjöld
þá speglast þar afrekahugurinn djarfi.
Hún fóstrdði kynslóöir öld fram af öld
og ótvírœtt skilar hún dýrustum arfi.
Og henni ber sœti þar hœst eru völd
sem helgastri lífœfi í þjóöanna starfi.
^
ari, ef faðir þess á hvergi ríkisfang eða barnið fær
ekki ríkisfang föðurins við fæðingu. Miðar ákvæði
þetta að því að fyrirbyggja, að barnið verði ríkis-
fangslaust.
Nú öðlast gift kona íslenzkt ríkisfang og fylgja
henni þá skilgetin égift börn hennar yngri en 18
ára, ef hún er ekkja eða hjúskap hennar er slitið
eða hún skilin að borði og sæng og hún hefur for-
ráð barnanna. Byggist þetta á þeirri skoðun, að
eðlilegt sé, að samræmis gæti um ríkisfang móður
og skilgetins barns, ef samband barnsins við föð-
urinn hefur rofnað vegna andláts hans eða hjú-
skaparslita foreldranna. I samræmi við þetta, og
frávik frá þeirri meginreglu að óskilgetið barn
fylgi móður sinni að ríkisfangi, er það ákvæði
laganna, að óskilgetið barn, sem faðirinn hefur
fengið forræði yfir, fylgi honum að ríkisfangi.
Með þessum greinarstúf hef ég leitazt við að
gera grein fyrir nokkrum atriðum hinna nýju
ríkisborgaralaga, sem snerta giftar konur. Vona
ég að það megi verða til nokkurrar glöggvunar
þeim lesendum blaðsins, sem hafa hug á að kynna
sér þetta efni.
6
19. JÚNÍ