19. júní - 19.06.1953, Qupperneq 44

GUÐLAUG NARFADOTTIR:
Aumastar allra
í fyrsta árg. „19. júní“ 1950 skrifaði Aðal-
björg Sigurðardóttir grein um aðbúnað kven-
fanga hér á landi og gerði jafnframt kröfui'
til að ráðin yrði bót á því, er miður fer í því
efni. Enn situr þó við sama, cins og cftir-
farandi grein ber með sér.
Það var fyrstu dagana í ágústmánuði síðast-
liðið sumar, að frú Viktoría Bjarnadóttir, form.
áfengisvarnarnefndar kvenna, hringdi til mín.
Sagði hún mér, að nú sætu 4 stúlkur inni í fang-
elsinu á Skólavörðustíg 9. Sumar fyrir þjófnað,
og aðrar að taka út brennivínssekt. Sagðist hún
vera búin að heimsækja þær, og taldi hún nauð-
synlegt að þær fengju eitthvert verkefni. Það
talaðist svo til, að ég færi með henni og við
keyptum eitthvert handavinnuefni handa þeim.
Fórum við svo með þetta upp í fangelsi. Þegar
fangavörðurinn opnaði klefann, blasti við ömur-
leg sjón. Þarna sátu þær hver á sínu fleti, með
hönd undir kinn eða bara hímdu tómlátar og
sinnulausar. Á innsta fletinu sat ung stúlka,
aðeins 18 ára. Loftið í klefanum var svo slæmt,
að mér sló fyrir brjóst. Hvað skyldi vera langt
síðan hreinu lofti hafði verið hleypt þarna inn?
Guðlaug Narfadóttir.
Á gólfinu stóðu ílát, svo full að út úr rann, sem
stúlkurnar höfðu notað, og bætti það ekki loftið.
Þegar við komum inn lifnaði ofurlítið yfir
þeim, og það var eins og einhver neisti af áhuga
lifnaði í augunum, þegar við breiddum úr dúk-
um og sýndum þeim, það sem við komum með.
,,Ósköp eruð þið góðar“, sagði ein þeirra og ég
sá tár glitra í augunum. Þær voru búnar að
getað gert við mig. Oft dreymir maður sig inn
í fjarlægar og framandi aðstæður, en það verð
ég að játa, að ég hef ekki átt marga né langa
dagdrauma um sjálfan mig í kvenlegu hlutverki.
Einstöku sinnum, þegar ég var lítill, langaði mig
reyndar til þess að vera orðin telpa. Mér fannst
telpur eiga betri ævi á köflum en drengir og jafn-
vel atlæti. Þessi hugsun varð þó aldrei langæ,
enda ekki vel grunduð, og skelfing leiddist mér,
þegar ég var settur í tóvinnu eða aðrar kvenna-
sýslur. Og enga sérstaka ágirnd hef ég fengið síð-
an á hlutskipti kvenna. En á hinn bóginn hef ég
kynnzt lífsgleði í þeirra hópi meiri en gerist með
körlum (að visu líka meiri lífsleiða). Og konum
hef ég kynnzt, sem ég hefði viljað líkjast, ef ég
hefði verið kona (og enda hvort eð er), hver sem
lífskjör hefðu orðið og starfssvið. Konum, sem
hafa gengið að daglegum störfum með nálega
óbrigðulu jafnaðargeði, sífelldri starfsgleði, fúsn
þjónslund við lífið og kröfur þess. Vart myndi
svo kallað, að þær hefðu sumar fengið mikið ,,út
úr“ lífinu. En þær létu lifinu mikið í té á sínu
sviði. Ef ég mætti nú á þessari stundu hefja æv-
ina að nýju og til væri skilið, að ég yrði þá kona
og ætti mér ósk, þá myndi ég ekki þora að velja
mér kjör eða köllun. En ég myndi biðja um geðs-
lag, lífsviðhorf, trúnað og hollustu þeirra kvenna,
sem ég veit nýtasta þegna — og mesta hamingju-
menn, þegar dýpst er skyggnzt.
Sigurbjörn Einarsson.
19. JÚNÍ
30