19. júní - 19.06.1973, Qupperneq 34

Vituð ér enn - eða hvat? • • •
32
Úr blöðum Önnu Sigurðardóttur
Konur á Islandi til foma kunnu að rista rúnir á kefli. Vom á meðal þeirra
Þorgerður Egilsdóttir, sem bauð föður sínum að rista Sonatorrek á kefli; Oddný
Geitisdóttir (Þorsteins saga uzafóts), sem var mállaus, en talaði við fólk með þvi
að rista rúnir á kefli. Ennfremur ris'i dóttir Hallmundar kvæði hans.
„Eigi em ásynjurnar óhelgari, ok eigi megu þær minna“ heldur en æsir og auk
þess em þær fleiri.
(Snorra-Edda: Gylfaginning).
1 Grágás segir svo: „Sitt bam skal hver maður framfæra á landi hér. Faðir skal
framfæra ham sitt að tveim hlutum, móðir að þriðjungi. En ef þau hafa félag
sitt gert, þá skulu þau að slíkum hlutum hvort framfæra ómagana, sem þau hafa
fé til . . .“, og ákvæði em i Jónsbók um, að bamsfaðir eigi að greiða bamsfarar-
kostnað og fyrir bamfóstur og „Ef bamsfaðir er andaður, svarar erfingi — þó
eigi meira en erft hefir“.
(Dr. Björg Blöndal Þorláksdóttir.
Grein um bamsmæður í Skírni 1906).
Allt fram yfir síðustu aldamót vom í gildi ákvæði um kirkjuinnleiðslu kvenna
eftir bamsfæðingu, en þær áttu að halda sig nokkrar vikur heima, eins og gert
er ráð fyrir í III. Mósebók 12. kap., en þar er raunar ætlazt til að konan sé
óhrein helmingi lengur ef hún eignast mevbam eða 66 daga, en 33 daga þegar
drengur fæðist. — Um aldamótin vildu prestar fella þessi fyrirmæli niður, m. a.
vegna þess, að ekki mátti leiða ógiftar mæður í kirkju eða biðja fyrir þeim.
(Vmsar handbækur presta).
1971 höfðu 608 læknar útskrifast frá Háskóla Islands. Þar af vom 39 konur
eða 6.4%, en í ýmsum Evrópulöndum em konumar 20—30%
Aðeins annað hjóna getur verið í Búnaðarfélagi íslands, og það er siðvenja,
að það sé karlmaðurinn, jafnvel þótt bújörðin sé arfur konunnar eftir foreldra
hennar. Sem ekkja kemst bóndakonan fyrst i Búnaðarfélagið.
(Ólöf Hraunfjörð, grein í Tímanum
10. april 1973: „Þátttaka íslenzkra
kvenna í land.búna5i“).
Leikrit Ibsens, fírú'Suheimili, sem út kom árið 1879, er enn þarm dag í dag
sýnt víða um heim og rætt um efni þess. Fræg em m. a. þessi orðaskipti aðal-
persónanna:
Helmer segir: „Þú ert fyrst og fremst eiginkona og móðir“.
Nóra svarar: „Ekki lengur —■ held ég. Eg held ég sé fyrst og fremst manneskja
— eins og þú“.
(fíruSuheimili í þýSingu
Lámsar Sigurbjömssonar).
19. júm