19. júní - 19.06.1984, Qupperneq 18

Hvað er undir teppinu?
Kætt við Hínu Björk Ámadóttur um leikverkið
„Undir teppinu hennar ömmu"
- Hvað segir Nína um urnmœli Ólafs
Jóhannessonar? Eru karlrembusvínin
fjarri því að viðhalda hinni gömlu
kvennakúgun"
„Karlrembusvín, þetta er hryllilegt
orð.“ Nína býður ti! sætist í stofunni og
hellir kaffi í bolla. „Persónulega hef ég
ekki fundið fyrir neinum karlrembu-
svínum, þó ég hafi séð þau allt í
kringum mig. En ég held það sé ekki
rétt að skella skuldinni alfarið á karl-
menn, þeir eiga í talsverðum erfið-
leikum með að standa undir því að vera
þessi svokölluðu karlrembusvín. Þeir
verða alltaf að standa sig, mega aldrei
sýna tilfinningar sínar, o.s.frv. Annars
eru samskipti kynjanna mjög flókin,
mér finnst karlmaður og kona vera eins
og dagur og nótt, geta auðvitað aldrei
orðið eins þótt meira jafnræði með
þeim yrði báðum til góðs.
Annars hef ég oft verið að velta því
fyrir mér hvaðan kúgun kvenna er
komin. Sumir hafa haldið því fram að
hún komi fram í biblíunni, en ég hef
a.m.k. ekki fundið það í þeirri bók.
Sjálf er ég trúuð og eftir því sem ég
kemst næst er frelsarinn jafnréttissinn-
aður, hann er góður við konur, meira
að segja skilningsríkur við vændis-
konuna. Og móðir hans er ekki kúguð
kona sem stendur með bólgnar hendur
við þvottabalann. Páll postuli hefur
verið með sínar kenningar um konur,
hann hefur skrifað margar perlur og
einnig margt rugl og ég trúi því ekki að
fólk hafi tekið svo mikið mark á
honum.
Ef við lítum á íslendingasögurnar er
ekki að sjá þar að konur hafi verið kúg-
aðar, þær eru hinsvegar vígreifar og
hefnigjarnar, þaðan er það a.m.k. ekki
komið að konur séu óæðri. Þó kann
auðvitað að vera lítt eða ekki skrifað
um þær konur sem voru kúgaðar.“
„í stað þess að leiða fram al-
vont karlrembusvín, er körl-
unum í verki Nínu Bjarkar
hreinlega vikið til hliðar af svið-
inu, og þeim lýst þaðan sem hálf-
gerðum útlögum úr heimilis-
lífi_Á meðan situr amman, -
fulltrúi eldri kynslóðarinnar -
með svipuna reidda og viðheldur
hinni aldagömlu kvennakúgun.“
Þetta segir í ritdómi Ólafs M.
Jóhannessonar í Mbl. þann 20.
mars um leikverk Nínu Bjarkar
Árnadóttur, „Undir teppinu
hennar ömmu“ sem sýnt hefur
verið á Hótel Loftleiðum í vetur.
Og Súsanna Svavarsdóttir segir
í Þjóðviljanum um sama leyti:
„Það (leikritið) fjallar ekki um
kúgun kvenna í karlaveldis-
félagi, en öllu heldur um konur
sem kúga hver aðra... Karlarnir
eru „stikkfrí“. Þeir hafa engan
tíma til að vera með. Einsemd,
angist, ótti og vonleysi konunnar
er svo hrópandi að leikritið lýsir
öllu heldur martröð hennar en
raunhæfu hlutskipti.“
Leikverk Nínu vakti talsvert
umtal og oft fjörugar umræður
að loknum sýningum. Greinilegt
var að skoðanir áhorfenda voru
skiptar, stundum kom fyrir að
menn hrópuðu upp hrifningar-
orð í miðri sýningu, en aðrir
brugðust jafnvel reiðir við, og
vildu fá nákvæmar skýringar á
boðskap verksins. Auga lista-
mannsins er allajafna næmara á
umhverfið en augu flestra ann-
arra og við brugðum okkur því
á fund Nínu til að ræða þetta
Ieikverk.
7 .
í t. '-•**>* i
* * A
„Konur búa almennt við meira öryggis-
leysi en karlar...“
18