19. júní - 19.06.1991, Qupperneq 46

Texti: Laufey Steingrímsdóttir
>
MATARÆÐI
ÍSLENSKRA KVENNA
Skynsamlcgt feðuval.
46
Asíðastliðnu ári fór fram viða-
mikil könnun á mataræði ís-
lendinga á vegum Heilbrigðisráðu-
neytis og Manneldisráðs. Þátttakend-
ur voru 1240 talsins, frá 15 til 80 ára
aldurs, hvaðanæfa af landinu. Niður-
stöður könnunarinnar eru um margt
athyglisverðar, ekki síst þar sem þær
sýna glöggt hversu margbreytilegar
fæðuvenjur nútíma íslendinga eru og
hve mikil áhrif ólíkar aðstæður geta
haft á mataræði fólks í þessu landi.
Fæðuvenjur karla og kvenna eru til
dæmis að ýmsu leyti ólíkar. Konur
velja greinilega fituminni mat en karl-
ar, þær borða mun meira af ávöxtum,
tiltölulega meira af grænmeti, nota
minni feiti út á mat og smyrja brauð
sitt minna en karlar. Konur hafa einn-
ig jákvæðara viðhorf til heilbrigðra
lífshátta og fleiri konur en karlar segj-
ast reyna að taka tillit til hollustu við
val á mat. Þegar á heildina er litið er
niðurstaðan því sú að fæði kvenna sé
að mörgu leyti heilsusamlegra en
karla.
Þótt konur virðist að þessu leyti
standa feti fram körlum, mætti svo
sannarlega margt betur fara í matar-
æði einstakra kvenna. Einkum er
mataræði aldraðra, ekki síst kvenna
yfir sjötugt, oft fábreytt og bætiefna-
rýrt. Gamalt fólk borðar gjarnan lítið
en hefur þó engu minni þörf fyrir
bætiefni en þeir sem yngri eru. Sam-
kvæmt könnuninni fær allur þorri
gamalla kvenna hér á landi minna en
ráðlagðan skammt af flestum nauð-
synlegum bætiefnum daglega. Nær-
ingarríkt fæði ásamt hæfilegri hreyf-
ingu hefur óefað meiri áhrif á líðan
og styrk gamals fólks en flest annað
og því er ástæða til að tryggja öldruð-
um betur aðgang að góðum mat við
sitt hæfi.
Það er athyglisvert að nokkuð ólík
öll virðast hafa áhrif á hollustu fæð-
unnar hjá konum og körlum hér á
landi. Þannig hefur menntun karla
meiri áhrif á fæðuval þeirra en nokk-
ur annar þáttur, til dæmis mun meiri
en heimilistekjur. Hins vegar hefur
menntun kvenna sáralítil ef nokkur
áhrif á hollustuna og sama er raunar
að segja um heimilistekjur. Hins vegar
virðast fjölskyldu- og vinnuhagir
fremur vera ráðandi öfl í lífi kvenna
hvað þetta varðar. Konur, sem eru
með börn á framfæri og vinna fullan
vinnudag eða því sem næst, borða
þannig að öllu jöfnu bætiefnasnauð-
ara og jafnframt fituríkara fæði en
aðrar konur á sama aldri og þá virð-
ist litlu máli skipta hvort um einstæð-
ar mæður er að ræða eða ekki. Það
cr freistandi að álykta að mikið
vinnuálag þessara kvenna hafi öðru
fremur áhrif á hollustuna. Matur, sem
er gripinn á hlaupum, vill oft verða
heldur undirstöðulítill.
>
Á