19. júní - 19.06.2002, Qupperneq 4

Bjargey Olafsdóttir, Roald Eyvindsson, Arna Schram, Elín Jónsdóttir, Aðalheiður Inga Þorsteinsdóttir,
Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir, Hrafnhildur Huld Smáradóttir Guðrún M. Guðmundsdóttir
Baráttan heldur áfram
Það er merkilegt að hugsa til þess að nú á 95 ára
afmælisári Kvenréttindafélags íslands er ótrúlega
langt í land á mörgum sviðum jafnréttisbaráttu
kynjanna. Auðvitað hefur þó margt áunnist á
þessum tíma frá því Bríet Bjarnhéðinsdóttir,
stofnaði Kvenréttindafélagið á heimili sínu ásamt
fjórtán öðrum konum, árið 1907. Síðan þá hafa
konur öðlast margs konar réttindi á borði, um það
vitna m.a. ótal lagaþálkar. Og þau réttindi hefðu
konur varla öðlast nema fyrir tilstilli kvenna á borð
við Bríeti og margra annnarra kvenna sem hafa
lagt jafnréttsbaráttunni lið með einum eða öðrum
hætti. Það næst þó ekki allt með lagasetningu.
í samfélaginu krauma alls konar viðhorf sem
segja okkur að konur og störf þeirra séu ekki met-
in að verðleikum. Þau viðhorf koma síðan fram í
alls konar myndum, t.d. í því launamisrétti
kynjanna sem enn viðgengst á íslandi. Bríet
Bjarnhéðinsdóttir skrifaði um mikilvægi þess að
konur hefðu sömu laun og karlar fyrir sambærileg
störf í Kvennablaðið árið 1919. Nú bráðum hund-
rað árum síðar er þetta baráttumál enn ekki í höfn.
Ótrúlegt en satt. Skyldi það hafa eitthvað með það
að gera að karlmenn eru enn í meirihluta á vettvangi
stjórnmálanna og enn í miklum meirihluta þeirra
sem stjórna fyrirtækjum hér á landi? Sennilega.
Sigurveig Guðmundsdóttir, fyrrverandi formað-
ur Kvenréttindafélags íslands, segir m.a. í samtali
við 19. júní að jafnrétti kynjanna náist ekki á með-
an dæmigerðar kvennastéttir séu ekki metnar
meira en raun ber vitni. Störf eins og umönnun-
arstörf, en þar eru konur í miklum meirihluta eins
og allir vita, eru enn láglaunastörf. Samt eru þetta
með mikilvægustu störfum í þjóðfélaginu. Án
þeirra kvenna sem starfa við umönnun ýmis kon-
ar s.s. aðhlynningu aldraðra, á leikskólum, í skól-
um og í heilbrigðiskerfinu, væri varla hægt að
kenna samfélag okkar við velferð. Þessar konur
sinna með öðrum orðum grunnþörfum þjóðfé-
lagsins. Hvaða sanngirni er þá í því að störf þeirra
eru ekki metin aó verðleikum? Engin.
Sigurveig, er ein þeirra kvenna sem við getum
litið með þakklæti til, vegna starfa hennar í þágu
kvenréttinda. Og þeirri baráttu verðum við að
halda áfram. Sigurveig hefur á sínu æviskeiði
fylgst með gríðarlegum breytingum á stöðu og
réttindum kvenna. Hún var t.d. sex ára þegar
konur hlutu kosningarétt og kjörgengi til Alþingis
árið 1915. Nú er hlutur kvenna á Alþingi um 35%
og hlutur kvenna í bæjar- og sveitarstjórnum um
32%. Það er vissulega ágætis árangur. En betur
má ef duga skal. Mín ósk er að minnsta kosti sú
að hlutur kvenna á þingi verði enn stærri að lokn-
um kosningum til Alþingis að ári. Konur eru jú
helmingur þegnanna á íslandi. En til að þessi ár-
angur náist í næstu þingkosningum þurfa konur
að gefa kost á sér og vera tilbúnar til að leiða
framboðslista.
Stundum er sagt að góðir hlutir gerist hægt.
Það eru vissulega orð að sönnu þótt stundum
finnist mér of góðir hlutir, á borð við fullkomið
jafnrétti kynjanna, gerast allt of hægt. En það er
þó engin ástæða til að leggja hendur í skaut. Við
verðum að halda því starfi áfram sem Bríet Bjarn-
héðinsdóttir og aðrar konur lögðu grunninn að
fyrir 95 árum. Án ötullar baráttu, á öllum víg-
stöðvum, fyrir jafnrétti kynjanna, náum við ekki
árangri. Ársrit Kvenréttindafélags íslands sem nú
hefur litið dagsins Ijós, er liður í þessari baráttu.
Kannski eigum við eftir að sjá markmiðinu náð í
nánustu framtíð!
Njótið vel!
Arna Schram
4
i