19. júní - 19.06.2002, Page 49

í janúar síðastliðnum var ung kona með fram-
tíðina fyrir sér myrt á kaldrifjaðan hátt í Upp-
sölum í Svíþjóð. Nafn hennar var Fadime Sa-
hindal og banamaðurinn var hennar eigin fað-
ir, Rahmis Sahindal. Hvað hafði Fadime gert
til að verðskulda svo hörmuleg örlög? Hún
tileinkaði sér einfaldlega þá vestrænu lifnað-
arhætti sem hún hafði alist upp við og fór ekki
að boðum og bönnum kúrdískrar fjölskyldu
sinnar.
Núna í apríl var Rahmis Sahindal dæmdur í lífs-
tíðarfangelsi fyrir morðið á dóttur sinni. Hann
stendur samt sem áður enn í þeirri trú að hann
hafi breytt rétt og haldið heiðri fjölskyldunnar á
lofti. Fadime var ein af mörgum ungum múslím-
skum stúlkum sem alast upp á Vesturlöndum
og verða fórnarlömb í árekstrum ólíkra menn-
ingarheima. I Ijósi þess að ísland tekur við æ
fleiri innflytjendum af ýmsum þjóðarbrotum og
trúarbrögðum er áhugavert að hugleiða hvort
að sömu árekstrar muni skapast hér og í ná-
grannaþjóðum okkar. Hér verður einblínt á
samskipti kristinna og múslíma, en samkvæmt
Hagstofunni eru meðlimir í Félagi Músíma á ís-
landi 168 talsins. Formaður þess, Salmann
Tamimi, segir músíma á íslandi vera á bilinu
650-700.
Himnaríki undir fótum móðurinnar
Nafn Sophiu Hansen er flestum íslendingum
kunnugt sökum opinberrar baráttu hennar við
tyrkneskt réttarkerfi. Sophia hefur á undan-
förnum 18 árum farið óteljandi ferðir til Tyrk-
lands og dvalist þar langdvölum. Þar af leið-
andi talar hún tyrknesku reiprennandi og hefur
sérstaka innsýn á tyrknesku þjóðarsálina.
Langflestir Tyrkir eru músímar og landið hefur
þá sérstöðu að brúa bilið milli Evrópu og Asíu,
bæði landfræðilega og menningarlega. Landið
er því ágætis viðmiðunarpunktur í umfjöllun um
árekstra ólíkra menningarheima.
Samkvæmt Sophiu er aðeins lítið brot af
þessari 70 milljóna manna þjóð í raun strang-
trúað eða aðeins um 5-7 % af þjóðinni. En
hvað merkir það að vera strangtrúaður? ,,Það
má segja að strangtrúaðir skiptist í tvo mjög ó-
líka hópa“, segir Sophia. „Annars vegar eru
þeir sem leggja sig í líma við að túlka Kóraninn,
heilaga ritningu músíma, á „réttan hátt “ og
hins vegar hentistefnufólk, þeir sem túlka Kór-
aninn eftir eigin geðþótta. Með þessu á ég til
dæmis við þegar menn misnota Kóraninn til
þess að réttlæta kúgun kvenna og ofbeldi gegn
konum. Samkvæmt ritningunni er móðurhlut-
verkið talið það mikilvægt í uppeldi barna og
heilagt, að það stríðir algjörlega gegn boðskap
Kóransins að aðskilja móður og börn“, segir
Sophia. Hún getur þess jafnframt að þessi
virðing við konuna og móðurhlutverkið sé
myndgerð í Kóraninum á þann hátt að „himna-
ríki sé undir fótum móðurinnar".
Salmann Tamimi frá Félagi Músíma á íslandi
segir músíma almennt biðja til Allah fimm sinn-
um á dag, en það sé trúarleg skylda þeirra.
„Kynin eru aðskilin við bænahald. Konur sitja
til hliðar við karlana eða á bakvið þá en aldrei á
milli þeirra á sama hátt og kynin sátu á sitthvor-
um bekknum í kristnum kirkjum hér áður fyrr.
Það er leyfilegt að biðja heima fyrir en það telst
æskilegra, einkum fyrir karla, að sækja moskur,
bænahús músíma, til að iðka trú sína því það
sýnir fram á óblendna virðingu þeirra fyrir
trúnni. Auðvitað er konum heimilt og velkomið
að mæta í bænahúsin og biðja með körlunum
og það er yfirleitt reglan en þeim er ekki sett
það sem skilyrði eins og körlunum." Máli sínu
til stuðnings bendir Salmann á að fjöldi Ijós-
mynda sem teknar eru í Mekka, helgasta stað
músíma, sýni konur biðjast fyrir með körlum.
Slæðan kúgunartæki karla?
Ganga konur almennt með slæður í Tyrk-
landi?
Sophia Hansen segir einungis minnihluta
kvenna í Tyrklandi hylja sig með slæðum.
„Meirihlutinn klæðir sig svipað og íslenskar
konur. Tyrkir eru meira að segja óvenjulega
tískumeðvituð þjóð og standa framarlega á
merinni hvað varðar tísku, eiga sína eigin tísku-
hönnuði og slíkt.“
Undir vissum kringumstæðum verða þó allar
múslimskar konur að hlýta ákveðnum reglum
um klæðaburð. „Þegar farið er til bænahalds í
mosku þá hylja konur hár sitt og gæta hófsemi
í klæðaburði, engin mínípils eða hlýrabolir“,
segir Sophia. Hún bætir við að karlar beri
sömuleiðis lítið höfuðfat sem gegnir sama hlut-
verki og slæðan, það er að sýna Guði virðingu
og undirgefni og einnig fara allir úr skónum
áður en gengið er inn í moskuna. „Einnig verð-
ur að viðhafa ákveðna hreinlætisathöfn með til-
heyrandi bænum áður en haldið er til almenns
bænahalds og konur fara ekki inn í moskuna
49