Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1915, Blaðsíða 48

42
Ágúst H. Bjarnason:
(IÐUNX
virðasl miklu lögulegri eins og t. d. frumþokan í
Veiðihundinum. Og enn lögulegri frumþoku liafa
menn fundið í stjörnumerkinu Andromeda.
Athugum nú fyrst lögunina á þessum frumþokum
til þess að sjá, hvort vér verðum nokkurs vísari um
uppruna sólkerfanna. Eins og þegar er sagt, virðist
frumþokan í Órion vera hreinasti óskapnaður (kaosj
enn sem komið er, og þó er eins og hún sé á ein-
hverri hreyfmgu, af því að það kembir af lienni hér
og þar. En ef vér svo litum á frumþokuna í Veiði-
hundinum, þá er alt öðru máli að gegna. Þar sjá-
um vér greinilega hviríingshreyfinguna, svo og að mið-
hnöttur (sól) er að verða til i henni miðri, en fylgi-
linöttur (reikistjarna eða halastjarna) er að verða til
í einum útjaðri hennar. Og enn betur sjáum vér
bæði hvirfingshreyfinguna og miðhnöttinn með 1 eða
2 fylgihnöttum í stjörnumerkinu Andromeda. All þetta
gefur oss nú vísbendingu um,
hvernig sólkerfin muni verða til.
Þegar himinhnettirnir rekast
hver á annan, er eins og þeir
molist mélinu smærra; en jafn-
framt hitna þeir svo ákaft, að
frumefni þeirra leysast upp í lj'S-
andi rafmagnseindir(eZe/c/rón,/.Þetta
er ástæðan til þess, að frumþokur-
nar fara að lýsa svo skyndilega
eftir áreksturinn. En hvirfings-
hreyfingin kemur, eins og þegar er sagt, af því, að
hnettirnir hafa ekki rekist beint hver á annan. Nú
þegar aflur fer að kyrrast yfir frumþokunum, fara
rafmagnseindirnar að sameinast og mynda ýmiskonar
efni, en jafnframt fara þokurnar að þéttast og efnin að
hrúgast saman hér og þar. Tvö öfl ráða mestu um
það, hvar efnin hrúgast saman. Annað er mið-
sóknaraflið, sem veldur því, að efnið safnast
Frumþokan í
Veiðihundinum.