Búfræðingurinn - 01.01.1946, Qupperneq 19

BÚFRÆÐINGURINN
17
þvagefnið búið til með því að lúta ammoniak og kolefnistvísýring sameinast
undir 110 loftþunga þrýstingi og við 150° hita. 2NH3 + C00 = CO(NH0)2 +
H00.
Þvagefnið er sterkur áburður, köfnunarefnismagnið 46%. Það er lítið notað
beint til áburðar, en mikið notað í blandaðar áburðartegundir. í jarðveginum
breytist þvagefnið mjög fljótt í ammoníumkarbónat, CO(NH0)2 + 2H00 =
(NH4)2co3.
Þessi sniigga efnabreyting, gctur valdið sýrufarsbreytingum í jarðveginum.
Ammoníakið breytist síðan fyrir ábrif baktería í saltpéturssýru, og eyðist við
]rað lútur úr jarðvegintim. Jarðvegssúrinn vex. Úramon er amerískt nafn á
kornóttu þvagefni. í því eru 42% af köfnunarefni.
Calurca cr blanda af þvagefni og kalksaltpétri mcð 34% af köfnunarefni.
% af því er saltpétursköfnunarefni.
Kalkúrinstof. Það er blanda af þvagefni og kalsíumkarbónati með
20% af köfnunarefni og 50% kalsíumkarbónat.
B. Fosforsýruáburður.
Það eru til fleiri tegundir af fosforsýruáburði. í þeim er
fosforsýran bundin við kalsíum, en á mismunandi hátt. Af fos-
forsýruáburði hefur hér á landi aðallega verið notað superfos-
fat. A stríðsárunum fluttist hingað fosforsýruáburður frá
Ameríku, sem nefnist elektroplios. Þessar áburðartegundir eru
búnar til úr kalsíumfosfati, sem finnst víða, en sérstaklega í
beinum og steintegundunum apatit og fosforít.
1. Superfosfat.
Superfosfat er þýðingarmest af öllum fosforsýruáburðarteg-
undum. Framleiðsla þess liyrjaði, eins og áður er getið, í Eng-
landi árið 1843. Þar var það lnúð til úr brenndum beinum, en
eftirspurnin eftir þessum áburði varð fljótt það mikil, að engin
tök voru að fá nægilega mikið af beinum til framleiðslunnar, og
var því farið að nota kalsfumfosfat, sem finnst í steintegnnd-
unum apatit og fosforít. Nú er superfosfat búið til með því, að
önnur livor steintegundin (fosforít eða apatit) er fínmöluð
og hæfilegum skammti af 60 til 70% brennisteinssýru blandað
saman við duftið. Efnabreytingin, sem verður á rnilli brenni-
steinssýrunnar og fosfatsins er margbrotin og stendur yfir í
allt að því sólarhring. Það myndast þarna blanda af kalsíum-
2