Búfræðingurinn - 01.01.1946, Síða 82

80
BÚFRÆÐINGURINN
huga hvers eðlis dráttaraflsþörf landbúnaðarins sé og muni
verða. — Dráttaraflsþörfin er mjög mikið háð stærð býlanna og
hvers konar ræktun þar er framkvæmd. — Það hefir sýnt sig
meðal landbúnaðarþjóða, að bezti og hagikvæmasti búrekstur-
inn er á bændabýlum, sem hafa frá 10—40 ha af ræktuðu landi.
Arðmeiri nýting landsins fæst, að vísu, á landminni býlum og
með mjög samþjöppuðum, eða svokölluðum ,,intensivum“-
rekstri, en svo lítið land þrengir yfirleitt of mikið athafnir og
fjárhag slíkra smábýlenda. í sumum, of þéttbyggðum, löndum
er slíkur smábýlabúskapur neyðarúrræði, en þar sem landrými
er nóg og margs konar skilyrði til búrekstrar, eins og hér á
landi er, á slíkur smábýlandi engan rétt á sér. — Þar sem hans
verður vart, hlýtur hann að byggjast á þröngsýni eða vantrix á
landi og þjóð. — Hins vegar er búrekstur sá, sem byggist á rækt-
unarlandi, er skiptir mörgum tugum eða jafnvel hundruðum
ha afar mörgum annmörkum háður. Þar fara saman minni af-
köst, bæði hverrar landseiningar og Jivers búfjáreinstaklings.
Þar á móti vegur nokkuð, að við mjög stórfellda ræktun má oft
koma við mikilvirkum vélum, sem spara talsverða vinnu. En
hin aðkeypta vinna stórbúanna notast þó aldrei eins vel og þeg-
ar fjölskyldan annast sjálf mestan hluta bústarfanna. — Veiga-
mesta ástæðan fyrir jxví, að hér á landi muni stór-búrekstur á
heimsmælikvaiða aldrei ná neinni útbieiðslu er sú, að hér á
landi eru fyrst og fremst góð skilyxði til kvikfjárræktar, en
jarðræktin verður að mestu leyti undirstaða hennar.
Ég skal ekki fara ítailega út í ástæðuinar fyrir því, að mjög
stór búrekstur á fremur illa við flestar búfjártegundir, en að-
eins benda á það, sem möi'gum bæjarmönnum, og öðrum þeim
sem skortir kunnugleika á málunum, hættir mjög við að álíta,
— að það er ekki hægt að starfrækja fjós t. d. á sama hátt og
verksmiðju. Það byggist m. a. á þcim reginmismun, sem er á
verksmiðjustúlku og mjólkurkú og hinum ólíku kröfum, sem
til þeirra eru gerðar. Og í öðru lagi má segja, að vélar verk-
smiðjunnar eru dauðar en vélar fjóssins eru lifandi og tilfinn-
inganæmar og kref jast því ekki aðeins eldsneytis og nákvæmra
handtaka, heldur einnig góðs atlætis, umliyggju og samúðar. —
Ef búfjárrækt á að vera í góðu lagi, þarf sá sem skepnurnar