Búfræðingurinn - 01.01.1946, Síða 88

86
BÚFRÆÐINGURINN
því. Þessar staðreyndir segja okkur, að æskilegasta þyngd land-
búnaðarhestsins sé frá 425 til 450 kg, en meðalþyngd íslenzka
hestsins, eins og hann er nú, mun vera einhvers staðar á milli
300 og 350 kg, bandmálshæð hans er nálægt 135 cm, eða um
52 tommur, brjóstmálið er um 155 cm og fótmálið um 17 cm.
Þessi mál munu þó ekki gefa rétta mynd af eðlisgervi hans, sök-
um þess, hve hann er víða þroskalítill vegna vanfóðrunar í
uppvexti. — Ég er alveg sannfærður um það, að ef hestarnir
okkar fengju yfirleitt svo gott uppeldi, að þeir næðu fullum
þroska, þá væri meðalþyngd þeirra nærri 400 kílóum og meðal-
hæð þeirra nokkuð yfir 140 cm.
Hæfileg dráttarmótstaða fyrir hesta okkar eins og þeir eru
nú, væri því um 45 kg. Þeir eru því 25—35% of léttir, miðað
við þörfina. Væru hestarnir okkar hins vegar almennt vel upp
aldir og næðu fullum þroska, þá þyldu þeir vafalaust um 55 kg
mótstöðu, og væri þá aðeins 10—20% of léttir.
Með úrvali og kynbótum væri auðvelt að yfirvinna þennan
mismun, og því til sönnunar vil ég benda á, að meðaltal af mál-
um þeirra 8 stóðhesta í landinu, sem fengið hafa 1. verðlaun á
héraðssýningum, eru þessi: Hæðin er 145 cm eða 55i/£ tomma,
en sá stærsti þeirra er tæpar 58 tommur. Meðalbrjóstmálið er
166 cm og fótmálið 18.5 cm. Meðalþyngd þessara hesta mun
vera um 400 kg og þeirra stærstu um 450 kg. Hér erum við
nærri takmarkinu.
Stærð hestsins er svo mikið umrætt mál meðal bænda og
hestamanna, en umræður þær eru oft byggðar í nokkuð lausu
lofti, þá vona ég, að þetta, sem ég bef nú sagt, skýri nægilega
þýðingu stærðarinnar, takmarkið, sem þar er stefnt að, og þau
ræktunarsjónarmið, sem ég fylgi, og grundvöllinn, sem þau eru
byggð á.
Ég vil nú segja bændum, og að gel'nu tilefni, að þessum sjón-
armiðum mínum í hrossaræktinni verður ekki haggað, vegna
þess að grundvöllur þeirra er traustur, raunhæfur og fæðilegur,
og öll einsdæmin, sem menn eru svo iðulega að segja mér frá,
oftast mér þó til mikillar ánægju, um litlu og þróttmiklu hest-
ana, liafa ekki sannfært mig um annað en það, að undantekn-
ingarnar frá reglunni eru ekki fleiri en búast má við. Ilins