Morgunn - 01.12.1981, Blaðsíða 37

ARTHUR KOSTUER
131
dence“ eða „Raetur tilviljunarinnar“, þar sem hann gerir
grein fyrir parasálfræðinni, og „The Case of the Midwife
Toad“, sem fjallar um austurrískan líffræðing, að nafni
Paul Kammerer, er uppi var á fyrri hluta þessarar aldar.
Hann bar brigður á kenningar Dainvins og hneigðist að
kenningum Lamarcks um að áunnir eiginleikar lífvera
gætu gengið í erfðir. Þetta taldi hann sig sýna fram á í til-
raunum, en aðrir líffræðingar gátu ekki endurtekið til-
raunir hans. Hann varð fyrir ofsóknum starfsbræðra sinna
og svipti sig lífi árið 1926.
Kenning Köstlers
Nýlega er komin út bók eftir Arthur Köstler og ber hún
heitið „Janus“. Þar dregur hann saman efni úr eldri bók-
um sínum, sem fjalla um afmarkaðar greinar. Hér á eftir
fylgir í endursögn sá efnisþráður þessarar bókar, sem borið
hefur nafn Köstlers hvað víðast. Það er ekki í fyrsta sinn,
sem þessi kenning hans er kynnt íslenskum lesendum. 1
Sunnudagsblaði Tímans, 20. tbl. 1968, er þýðing Jóns
Helgasonar, ritstjóra, sem fjallar um þetta sama efni.
Arthur Köstler var á sl. ári kynntur í Morgunblaðinu
í þýddri grein úr ensku blaði, en sú kynning var skrifuð
fyrir þá, sem höfðu nokkurn kunnugleika á honum fyrir.
Segir nú frá kenningu Arthurs Köstlers:
1 Fyrstu Mósebók er frásögn, sem hefur orðið mörgum
listamönnum að yrkisefni í myndum og máli. Þetta er
sagan af því,, þegar Abraham hyggst fórna syni sínum,
Isak, Guði til dýrðar. Frá upphafi sögu mannsins þekkjum
við þetta athyglisverða fyrirbæri, sem mannfræðingar hafa
gefið of lítinn gaum, þ.e. mannfórnir eða dráp, samkvæmt
helgisiðum, á börnum, hi’einum meyjum, konungum og
hetjum, til að milda guðina.
Þessir helgisiðir hafa verið iðkaðir fi'á örófi alda á öll-
um menningai’skeiðum fram á fyi’stu ár þessai’ar aldar.
Óhugsandi er að gera lítið úr þessu fyrii’bæri með því að