Morgunn - 01.12.1981, Blaðsíða 75

RITSTJÓRARABB
169
Tímaritið nefnist Journal of Parapsychology og er gefið
út í Durham í Norður-Carolina, en þar í borg var stofnun
dr. Rhines og þar vann frumkvöðullinn afrek sín.
1 tímaritinu er sagt skilmerkilega frá tilraunum dul-
sálarfræðinga og ályktunum þeirra, en auk þess birtast
vangaveltur um stöðu dulsálarfræðinnar og yfirlitsgrein-
ar um tengsl þessara fræða við heimspeki og annað skylt.
Stuttir ritdómar eru í tímaritinu og stundum eiga sér stað
fróðleg orðaskipti um ágreiningsefni.
Annað fræðirit má nefna, en það er tímarit bandaríska
sálarrannsóknafélagsins, The Journal of the American
Society for Psychical Research. Nokkuð er það líkt fyrr-
nefnda ritinu, en sennilega þætti flestum það girnilegra til
lestrar en hitt ritið, enda er fjallað þar meira um rann-
sóknir á ósjálfráðum fyrirbærum.
Fleiri tímarit koma út sem hér verða ekki gerð að um-
talsefni, en þau tvö sem að ofan gat hafa löngum þótt
kröfuhörð við höfunda og notið álits dulsálarfræðinga
og annarra áhugamanna.
Hinar tölfræðilegu aðferðir Rhines og arftaka hans
fengu miklu til leiðar komið og hafa sett svip sinn á vís-
indalegar sálarrannsóknir æ síðan. En alllangt er síðan
fleiri aðferðir komu til sögunnar. Ýmis konar lífeðlisfræði-
leg mælitæki voru notuð við tilraunir og var t.d. reynt að
finna, hvort lífeðlisfræðilegar breytingar ættu sér stað í
líkamanum um leið og reynt var að beita fjarskyggni.
Yfirleitt má segja, að slíkar tilraunir komist nær kjarna
málsins en tölfræðilegar aðferðir, sem oft geta ekki leitt
annað í ljós en grun um óljóst samhengi hlutanna. Fjarri
fer þó, að lífeðlisfræðilegar tilraunir hafi borið nógu mik-
inn árangur til að ógna traustum sessi tölfræðinnar í dul-
sálarfræðinni — hvað sem síðar verður.
Síðast en ekki síst get ég vaxandi áhuga eðlisfræðinga
á dulrænum fyrirbærum. Sagt hefur verið að það sé sú
stétt manna, sem besta skólun hefur fengið til að íhuga
af alvöru ótrúlegar mælingar og ankanalegar niðurstöður.