Morgunn - 01.12.1991, Blaðsíða 54

Siðgæði í Búddhisma
MORCUNN
steinn manna á meðal. Inn á við stuðlar það að meiri
nægjusemi (óhæði gagnvart ytri hlutum) og jafnframt
meiri ánægju og meira sjálfstæði - og loks að vakandi
sjálfsvarurð
Söfnun er ein orsök skorts. í löndum sem þekkja skort
eða hungursneyð, leiðir vitneskjan um takmarkaðar
birgðir til ótta sem veldur því að fólk fer að hamstra,
sem aftur verður aðalorsök skorts.
„Sá á nóg sem sér nægja lætur". Yfirbragð tilverunnar
myndi breytast ef þess væri gætt
3. Misbjóða ekki skilningarvitunum / varast
nautnir.
Þriðja Heitið er túlkað og þýtt á ýmsan hátt og
fjölbreytilegri en nokkurt annað. Það svarar til sjötta
boðorðsins: „Þú skalt ekki drýgja hór". Á frummálinu er
talað um „kamesu" sem er leitt af „kama" (ekki karma)
sem merkir ástríðu almennt, ekki kynferðislega ein-
vörðungu, þótt sú kynferðislega kunni almennt að vera
sterkust og hættulegust og tekin sem fulltrúi annarra
ástríðna. En það er í anda Heitanna að túlka hvert
þeirra í sem víðastri merkingu.
Samkvæmt bestu heimildum eru engin ummæli höfð
eftir Búddha sem gefa til kynna að hann hafi tekið sitt
húskaparform fram yfir annað, fremur en eitt þjóðfélags-
form. Ymiskonar fyrirkomulag var þekkt á hinu indv-
erska menningarsvæði á þessum tíma. Flest „trúarbrögð"
myndu líta á eitt ákveðið form sem hið eina rétta - t.d.
einkvæni - og önnur sem röng, og láta þar við sitja.
Undirokun konunnar var oftast nær samfara slíkum
/
formum. I karlasamfélagi „semitískra" þjóða táknaði 6.
boðorðið í framkvæmd lítið annað og meira. Búddha
beitti sér gegn stéttaskiptingunni indversku, misrétti
gagnvart konum og yfir höfuð gegn öllu misrétti.
Afstaðan er samskonar og í frumkristni: breytt huglæg
52