Morgunn - 01.12.1991, Síða 61

MORGUNN
Siðgæði í Búddhisma
Kristnir minnast ekki á vínneyslu, enda vínrækt
arðvænlegur atvinnuvegur í ísrael til forna. En sennilega
hafa menn aðallega eða eingöngu haft eiginlegt vín (þ.e.
rauðvín) og sennilega ekki þekkt brennd vín. Það þætti
okkur þunnur þrettándi og svo til ógjörningur að
drekka sig almennilega fullan. En munkarnir nutu góðs
af: þeir gátu þambað bjór eins og þá lysti og það án
þess að syndga. (Sennilega hafa þeir verið við skál
þegar þeir brenndu ofan af sér klaustrið á Möðru-
völlum). „Wein, weib und gesang" er haft eftir Lúther.
Eitthvað þurfti karlhróið að hugga sig við.
Guðspjöllin greina svo frá að Kristur hafi breytt vatni
í vín. En þar gætir mikils misskilnings. í fyrsta lagi
merkir „vín" borðvín eða rauðvín en ekki brennt vín
eða áfengi. í öðru lagi var athöfnin táknræn: vatniö
táknar tilfinningar, eldurinn trúarhita, vín er vatn sem
logar, þ.e. vatn og eldur. Að breyta vatni í vín táknar
því einungis það að fylla brúðkaupsgestina af trúar-
eldmóði - blanda eldi í sálarlíf þeirra. Templararnir geta
verið rólegir.
Oll hin búddhísku Heiti eru orðuð þannig að þau eru
algild, þ.e. halda gildi sínu óháð stað, tíma og að-
stæðum - og það gildir ekki síst um það fimmta og
síðasta. Það er orðað þannig að það varar við öllum
efnum sem „skyggja" hugann - efnum seni breyta
huganum: annaö hvort örva hann, æsa eða slæva.
Læknislyf geta því einnig fallið undir þennan flokk -
alltént sum hver. Sumir búddhistar a.m.k. hafa hafnað
því að taka sljóvgandi lyf með tilvísan til þessa heitis.
Enda sum læknislyf ekki síöra „dóp" en margt annaö.
Yrði hver og einn að meta þetta í sínu tilfelli. Ábyrgðin
er einstaklingsins.
Búddhistar vara við vímugjöfum af þrennum ástæð-
um:
1) Huggát er það sem búddhistinn leggur fyrst og
fremst stund á. Höfuð viðfangsefni hans er að halda
59
L