Morgunn - 01.12.1991, Side 66

Siðgæði í Búddhisma
MORGUNN
landabúum hættir til að rugla saman - og tel hlut
búddhistanna miklum mun betri. Kenningin um karma
á þarna hlut að máli. Hún var meira að segja brúkuð
til að réttlæta stéttaskiptinguna. Búddha hafnaði því
algerlega.
Eins og ég tæpti á áðan: „syndin er lævís og lipur".
Mannshugurinn leitar allra undanbragða til að smokra
fram af sér ábyrgðinni. Hagar sér eins og stygg rolla í
eftirleitum. Rökvillan felst í því að mitt karma hér og
nú (en það er raunar hiö raunverulega karma) er
undanskilið, því er svipt burt úr heildarferlinu. begar
sagt er að það sé þitt karma (réttara: afleiðingar af þínu
fortíðarkarma) að þér líður verr í dag en skyldi eða átt
við bág kjör að búa, þá er því sleppt að það er mitt
karma (raunverulegt karma) í dag hér og nú að rétta
þér hjálparhönd: þannig sái ég góðu sæði HANDA
MER. Séra Sigurbjörn biskup hefir mjög beitt þessari
sömu rökvillu og hinn almenni hindúi (þótt í öðrum
tilgangi sé). Hann ætti að vera nægilega greindur til að
geta séð í gegnum svona augljósa rökvillu - ef hann
kærir sig um.
En samt sem áður má segja sem svo: Hindúisminn
(og búddhisminn) sá ekki fyrir þessa smugu, hann setti
kenninguna um karma þannig fram að þessi undan-
komuleið var möguleg. bví er til að svara að þaö er
ekkert kerfi sem sér viö öllum smugum - fremur en
þaö er ekkert skattakerfi sem sér við öllum skattsvikum.
betta sá Búddha strax: við höfum aðeins um mis-
munandi „mínusleiðir" að velja, en „nota bene" mis-
góðar eða misillar. bað er engin leið alfullkomin og þess
vegna er stefnan tekin út af „Samsara"-hjólinu (þessari
tilveru eða tilverustigi) og „kúrsinn" tekinn á „Nirvana".
("Nirvana" hugtakið er mjög afflutt af kristnum guð-
fræðingum viljandi eða óviljandi, vísvitandi eða af
óvitaskap - Guð einn má vita).
Við skulum því játa undanbragðalaust: Kristur valdi
leið sem gaf mönnum síður undankomuleið í því efni