Lindin - 01.01.1946, Page 20

18
LIND IN
því er landsmenn sóru Hákoni hollustueiða fyrir
nær 7 öldum, En gifta þjóðarinnar hefur verið það
mikil, að hún hefur eignast þá sonu, sem mátu fjör
og frelsi fósturlands síns meira en eigin hag og per-
sónuleg metorð; menn, sem þorðu að segja sannleik-
ann afdráttarlaust við hvern sem í hlut átti og taka
öllum afleiðingum þess. En giftuhæstur þeirra allra
var þó sá, er „ritaði djúpt á sinn riddaraskjöld sitt
rausnarorð: aldrei að víkja“, þjóðhetjan og þing-
skörungurinn Jón Sigurðsson. Fjrrir óþreytandi bar-
áttu hans ævina á enda var svo komið, að árið 1874,
hinn 5. jan., gaf konungur landsmönnum stjórnar-
skrá, sem veitti þeim löggjafarvald og sjálfsforræði.
Var það mikill sigur frá því, er verið hafði, enda þótt
fjarri lægi, að landsmenn gerðu sig ánægða með þau
málalok, ekki sízt þar sem yfirstjórn islenzkra sér-
mála var enn úti í Kaupmannahöfn. En fyrsta spor-
ið var stigið. Brautin var að nokkru rudd. Jón Sig-
urðsson hafði lialdið fána frelsisins svo hátt á lofti,
að þjóðin öll hafði séð hann, og nú lét hún sér ekk-
ert minna nægja, en að fá sjálf að halda um stjómar-
völinn — fá alíslenzka stjórn heima á íslandi og full
yfirráð allra sinna mála. Fá sinn eigin fána og mega
sjálf draga hann að hún.
Næsta skrefið var þá lika stigið 30 árum síðar, er
Hannes Hafstein, fyrsti islenzki ráðherrann, tók við
stj órnarstörfum í Reykjavík árið 1904. .
Liðu svo tírnar fram og menn deildu hart á stund-
um, en þjóðin var vakin og þekkti nú köllun sína.
Hinn 1. des. 1918, nú fyrir fullum aldarfjórðungi,
var nýr sáttmáli gerður milli Dana og íslendinga, þar
sem svo er kveðið.á, að Island sé frjálst og fullvalda
ríki, en sé þó i konungssambandi við Danmörku; en