Morgunblaðið - 10.03.2009, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. MARS 2009
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evr-
ópusambandsins ætti að stytta
þann tíma sem ríki þurfa að bíða
til að fá aðgang að myntbandalagi
sambandsins. Þetta er skoðun
Thomasar Mirow, forseta Endur-
reisnar- og þróunarbanka Evrópu
(EBRD).
Mirow, sem er fyrrverandi að-
stoðarfjármálaráðherra Þýska-
lands, segir í samtali við þýska
blaðið Handelsblatt, að hann vilji
sjá biðtímann eftir evrunni styttan
úr tveimur árum í eitt, að því
gefnu að þau ríki sem sækja um
aðild að myntbandalaginu uppfylli
að öðru leyti reglur um aðgang. Í
viðtalinu nefnir Mirow ríki Austur-
Evrópu sérstaklega, en sum þeirra
hafa orðið illa úti vegna fjármála-
kreppunnar í heiminum.
Sex ríki utan ESB með evru
Segir í frétt Reuters-fréttastof-
unnar í tilefni af viðtalinu við Mir-
ow, að Pólverjar og Ungverjar hafi
sérstaklega hvatt til þess að slakað
verði á þeim kröfum sem uppfylla
þurfi fyrir inngöngu.
Eins og áður segir þurfa ríki að
vera í myntbandalaginu (ERM 2) í
tvö ár áður en þau geta formlega
tekið upp evruna, en auk þess
þurfa þau að uppfylla ákveðin skil-
yrði um verðbólgustig og opinber
fjármál.
Endurreisnar- og þróunarbanki
Evrópu var stofnaður árið 1991 til
að aðstoða við endurreisn fyrrver-
andi kommúnistaríkja í álfunni
með það að markmiði að stuðla að
upptöku markaðsbúskapar í þeim.
Bankinn er í eigu 61 ríkis.
Alls nota 16 ríki Evrópusam-
bandsins evruna, en þá eru níu
ESB-ríki til viðbótar skyldug til að
taka hana upp innan tíðar. Er þar
um að ræða Austur-Evrópuríkin
og Svíþjóð. Danmörk og Bretland
standa hins vegar fyrir utan evru-
svæðið.
Athyglisvert er að þrjú smáríki,
sem ekki eru í ESB, nota evru
samkvæmt samkomulagi við sam-
bandið, en það eru Vatíkanið, San
Marínó og Mónaó. Þá hafa þrjú
önnur ríki tekið evruna upp ein-
hliða, en það eru Andorra, Svart-
fjallaland og Kósóvó.
Reuters
Erfiðleikar Forsætisráðherra Ungverjalands, Ferenc Gyurcsany, sótti fund
leiðtoga ESB í síðustu viku, en Ungverjaland berst nú í bökkum.
Vilja að slakað
verði á kröfum
Endurreisnarbankinn vill stytta biðtíma
nýrra evruríkja úr tveimur árum í eitt
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
TEKJUHALLI hins opinbera nam
209 milljörðum króna á árinu 2008.
Mest hefur þar að segja 192 millj-
arða yfirtaka ríkissjóðs á töpuðum
kröfum vegna veðlána Seðlabank-
ans. Þetta kemur fram í Hagtíðind-
um, riti Hagstofu Íslands. Hið op-
inbera er ríkissjóður, sveitarfélögin í
landinu og almannatryggingakerfið.
Fram kemur í Hagtíðindum, að
jafnvel þótt litið sé fram hjá 192
milljarða króna yfirtöku ríkissjóðs á
töpuðum veðlánum Seðlabankans,
hafi mikill viðsnúningur orðið í fjár-
málum hins opinbera milli áranna
2007 og 2008. Þannig hafi hið opin-
bera verið rekið með 17 milljarða
króna tekjuhalla á fjórða fjórðungi
ársins 2008, að frátöldum hinum töp-
uðu veðlánum Seðlabankans. Til
samanburðar var 19,6 milljarða
króna tekjuafgangur á sama tímabili
árið 2007. Á árinu 2008 sem heild var
tekjuhallinn 17,2 milljarðar, einnig
að undanskildum töpuðum kröfum
vegna veðlána Seðlabankans. Tekju-
afgangur hins opinbera á árinu 2007
var 70,6 milljarðar.
„Verulegur viðsnúningur hefur
því orðið á fjármálum hins opinbera
milli ára sem fyrst og fremst á rætur
að rekja til samdráttar í tekjum
þess, en skatttekjur drógust lítillega
saman milli ára í krónum talið á
sama tíma og útgjöldin jukust um
18,2%,“ segir Hagstofan.
Tekjuafkoma ríkissjóðs og al-
mannatrygginga var neikvæð um
14,2 milljarða á fjórða ársfjórðungi
2008 en jákvæð um 17,9 milljarða ár-
ið áður. Á árinu öllu var tekjuafkom-
an neikvæð um 8 milljarða en jákvæð
um 62,7 milljarða árið 2007. Tekju-
afkoma sveitarfélaganna var nei-
kvæð um 2,9 milljarða á fjórða árs-
fjórðungi 2008, en jákvæð um 1,8
milljarða á sama tímabili 2007. Áætl-
að er að tekjuafkoma sveitarfélag-
anna verði neikvæð um rúmlega 9
milljarða króna á árinu 2008 saman-
borið við jákvæða afkomu upp á 8
milljarða króna á árinu 2007.
Mínus upp á 209
milljarða króna
1#

1 

2
3#
1%
41#

% 5#
#''8 #''$ #''G #''(
#''2



(  
H 
 

 A
 
A A


.

&
7