Morgunblaðið - 24.10.2009, Síða 35

Minningar 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 2009
✝ Óli Ragnar Jó-hannsson fæddist
á Efri-Steinsmýri í
Meðallandi í V-
Skaftafellssýslu 12.
september 1926.
Hann lést á Sjúkra-
húsinu á Akranesi 16.
október sl. Foreldrar
hans voru Jóhann
Þorsteinsson og Vil-
borg Guðmunds-
dóttir, bændur í Sand-
aseli í Meðallandi.
Systkini hans eru
Páll, Ingibjörg, Sig-
urlína, Jóhanna (d. 2007), Steinþór
og Gunnar.
Kona Óla Ragnars er Margrét Jó-
mundsdóttir, f. 27. júlí 1935. Dóttir
hjónanna Jómundar Einarssonar
og Guðrúnar Magnúsdóttur, Örn-
ólfsdal í Þverárhlíð í Mýrasýslu. Óli
og Margrét bjuggu fyrst á Hvols-
velli, fluttust þaðan í Örnólfsdal en
keyptu jörðina Klettstíu í Norður-
árdal árið 1965 og bjuggu þar síðan
með sauðfé til ársins 1998 er þau
létu af búskap. Óli og Margrét eign-
uðust fjögur börn: 1) Geirfinna
Guðrún, f. 1958, d. 2007, hún átti
tvær dætur, Líf og Tinnu. Barns-
faðir hennar var Gunnlaugur Ingv-
arsson. 2) Jómundur, f. 1959. Hann
á þrjú börn með fyrri sambýliskonu
sinni, Þórdísi M. Reynisdóttur, Mar-
gréti, Reyni Ásberg og Laufeyju
Oddnýju. Sambýliskona hans er
Guðríður Áskels-
dóttir. 3) Eiður, f.
1963. Maki Guðrún
Sigurjónsdóttir. Börn
þeirra eru Jóhann
Óli, Auður, Eyrún
Margrét og Sigurjón
Geir. 4) Elvar, f. 1969.
Maki Þórhildur Þor-
steinsdóttir. Börn
þeirra eru Erna og
Arnar Þór. Barna-
barnabörn Óla og
Margrétar eru sex.
Óli Ragnar ólst upp
hjá foreldrum sínum
á Efri-Steinsmýri og gekk til bú-
starfa fyrstu uppvaxtarárin. Hann
fór snemma á unglingsárum í
vinnumennsku í nágrenninu og síð-
an á vertíð í Vestmannaeyjum en
eftir það lá leiðin í ýmiss konar
verkavinnu. Hann lauk vélstjóra-
prófi frá Vélskóla Íslands. Mestan
part starfsaldurs síns vann hann
með þungavinnuvélar hjá
ræktunarsamböndum og Vegagerð
ríkisins þar sem hann var einnig
verkstjóri. Hann starfaði mikið að
slysavarnamálum bæði með Björg-
unarsveitinni Heiðari og Slysa-
varnafélagi Íslands. Hann vann
einnig með Leikdeild Umf. Staf-
holtstungna og gegndi ýmsum
trúnaðarstörfum í sveitarfélaginu.
Útför Óla Ragnars fer fram frá
Reykholtskirkju í dag, 24. október,
og hefst athöfnin kl. 13.
Með örfáum línum langar mig til
að minnast tengdaföður míns, Óla
Ragnars Jóhannssonar, sem lést eftir
hetjulega baráttu við veikindi sl. tvö
ár. Þeir eiga gott sem geta tekið á
móti erfiðum veikindum með æðru-
leysi eins og hann gerði og haldið
sínu striki þrátt fyrir marga miserf-
iða daga. „Ef ég fengi bara sumarið
yrði ég sáttur,“ sagði hann við mig í
einni af fjölmörgum ferðum okkar til
læknis í Reykjavík. Og það fékk
hann, þetta líka góða sumar, og síð-
ustu kröftunum var eytt í skógar-
lundinum við að vökva og planta og
að smíða lítið garðhús fyrir verkfær-
in.
Óli hafði alla tíð verið heilsuhraust-
ur. Ég man varla eftir að hafa komið
svo í heimsókn að Klettstíu að Óli hafi
verið innandyra. Hann var lítið fyrir
kyrrsetu og hafði mörg áhugamál
sem hann fékk góðan tíma til að sinna
eftir að hann hætti vinnu í Vegagerð-
inni. Hann fór á námskeið í útskurði
og nokkra vetur keyrði hann viku-
lega í Borgarnes til að taka þátt í bók-
bandi í félagsstarfinu. Og á sumrin
vann hann í skógarlundinum við að
gróðursetja trjáplöntur. Þær voru
ófáar ferðirnar sem hann fór á haust-
in að leita kinda, aðallega á Bröttu-
brekku, eftir að aðrir voru að jafnaði
hættir fjárleitum. Hann fór þá yfir-
leitt af stað snemma morguns og kom
heim um miðjan dag með nokkrar
eftirlegukindur.
Hann hafði mjög gaman af því að
ferðast og sem gamall vegagerðar-
maður langaði hann alltaf að fara nýj-
ar slóðir, skoða ný vegstæði og fylgj-
ast með framkvæmdum. Hann notaði
þá tækifærið, bankaði uppá hjá kunn-
ingjunum og þáði tesopa. Margt var
spjallað, þjóðmálin voru ofarlega á
dagskrá, pólitíkin, lífið og tilveran.
Óli var félagslyndur og stutt var í
kímnina. Hann hafði sínar skoðanir á
málum enda búinn að reyna margt og
kynnast mörgu á langri ævi. Hann
miðlaði af sinni reynslu til okkar
hinna, var lítið fyrir bruðl nútímans
en fann endalaus not fyrir allt. Fátt
var svo lélegt að ekki mætti nota það í
eitthvað. „Jæja, það verður bara að
henda þessu,“ heyrði maður ekki fyrr
en hann var búinn að fullvissa sig um
að svo væri.
Óli var góður handverksmaður og
um það bera vitni allir smíðagripirnir
sem við eigum eftir hann. „Í Með-
allandinu smíðuðu menn það sem
þeir þurftu að nota,“ sagði hann og
síðasta handverk hans voru smáar
tölur, tálgaðar úr beini, sem prýða nú
peysu yngsta barnabarnsins. Það var
sama hvort hann tálgaði úr beini,
renndi rokka eða skar út. Allt var
þetta fínlegt og vel gert og hugsað
fyrir hverju smáatriði.
Við Eiður, Jóhann Óli, Auður, Ey-
rún Margrét og Sigurjón Geir þökk-
um samfylgdina, hjálpsemi og elsku-
legheit í okkar garð.
Blessuð sé minning góðs manns.
Guðrún Sigurjónsdóttir.
Elsku Óli afi og langafi.
Ég vissi ekki hversu sárt það yrði
og erfitt að kveðja þig elsku afi. Þú
hefur alltaf verið til staðar og það
verður svo skrítið að koma í sveitina
núna til ömmu og enginn þú. En það
sem kemur upp í hugann er við minn-
umst þín eru öll smáatriðin. Ég man
vel þegar þú leiraðir með okkur
barnabörnunum öll dýrin sem við
mögulega gátum fundið upp á að búa
til. Þú hafðir svo fallegt handtak og
þér fór þetta svo vel úr hendi. Eins
allir munirnir sem þú smíðaðir fyrir
okkur og gafst okkur. Þetta er ómet-
anlega dýrmæt eign í dag. Svo allar
bækurnar sem þú bast inn og hvað
mig langaði að kunna brot af því sem
þú gast. Koma tímar, koma ráð. Allt
var svo vel gert hjá þér afi að ég fyll-
ist alltaf stolti að geta sagt frá því að
þetta gerðir þú.
Í sumar eignuðumst við Jómundur
Atli okkar bestu stundir hjá ykkur
ömmu. Við hefðum ekki getað varið
sumrinu betur og erum svo þakklát
fyrir þessar stundir sem við fengum
með þér. Svo margar sögur og margt
grínið og stutt í hláturinn og púkann
hjá okkur í kvöldkaffinu.
Elsku Óli afi, við minnumst þín nú
og geymum í hjarta okkar allar ynd-
islegu stundirnar okkar með þér.
Núna ertu kominn í hóp englanna
sem vaka yfir okkur.
Guð gæti þín elsku afi.
Við munum sakna þín.
Þín sonardóttir,
Laufey Oddný Jómundsdóttir
og Jómundur Atli langafastrákur.
Nú er hann Óli afi okkar látinn og
hefur fengið lausn ur sjúkum líkama.
Við systurnar eigum honum svo
margt að þakka, sérstaklega frá þeim
árum er við bjuggum hjá honum og
ömmu í ævintýralandinu Klettstíu.
Afi var vinnumaður, hann lét sjald-
an sjá sig öðruvísi en að vinna að ein-
hverju, hvort sem það var úti í skúr
eða bara úti í náttúrunni, hann var
árrisull og minnti okkur systurnar á
það oftar en ekki að morgunstund
gæfi gull í mund. Líf stökk á fætur
snemma á morgnana til þess að fá
hrós frá afa en Tinnu þótti gott að
lúra fram eftir og þá stríddi afi henni
góðlátlega á því. Um hver jól mátti
maður búast við litlu listaverki frá afa
og þau eru orðin mörg litlu ílátin sem
afi gerði handa okkur og lamparnir
sem hann renndi svo fallega. Afi var
mikill nákvæmnismaður og við syst-
urnar fengum líka að kynnast því í
gegnum móður okkar, en hún var
eins og hann með glöggt auga fyrir
smáatriðum og ótrúleg nákvæmni og
vandvirkni var þeirra merki.
Það var alltaf ákveðin stund í
Klettstíunni að spjalla við afa um
pólitíkina og líðandi stund eftir mat-
inn, þá var hann gjarnan með tebolla
við hönd og jafnvel spilastokk og
lagði oft kapal á meðan hann spjall-
aði.
Það verður skrýtið að koma aftur í
Klettstíuna og enginn afi verður þar
eftir matinn til að spjalla við um dag-
inn og veginn, en við munum minnast
þín í hjörtum okkar elsku afi, takk
fyrir allt.
Líf og Tinna.
Óli í Klettstíu hefur kvatt þennan
mannlega heim. Óla hef ég þekkt síð-
an ég fyrst fór að muna eftir mér, er
það ekki síst vegna þess vinskapar
sem var á milli foreldra minna og Óla
ásamt vinskap bræðra minna við
Klettstíubræður. Mín fyrsta minning
um Óla er frá því ég var sex eða sjö
ára en þá var hann fenginn til að gera
við Land Rover-jeppa Brekkubúsins.
Foreldrar mínir voru í fjósi og ég var
ein inni og datt nú í hug að taka til
morgunkaffi handa Óla, sem ég og
gjörði, og sátum við, fengum okkur
kaffi og spjölluðum saman um heima
og geima. Ég man ennþá hvað mér
þótti miður þegar hann setti ofan í við
mig fyrir hvað ég hefði nú skorið
sneiðarnar af heimabakaða brauðinu
þykkar, þetta yrði ég nú að passa og
brosti svo. Ekki var þetta illa meint
hjá honum, heldur bara að kenna
barninu að fara vel með. Óla kynntist
ég svo enn betur þegar örlögin hög-
uðu því þannig fyrir tæpum 12 árum
að ég náði í yngsta Klettstíubróður-
inn og varð þar með tengdadóttir í
Klettstíu. Aldrei bar skugga á sam-
skipti okkar Óla og var hann yfirleitt
boðinn og búinn að rétta okkur hjálp-
arhönd við búskapinn, hvort sem var
við heyskap eða smalamennskur, og
oft áttum við ánægjulegt spjall yfir
tebollanum þegar hann kom hér við á
ferð sinni um sveitina, þá gjarna bú-
inn að fara í bíltúr yfir í næstu sveitir
eða jafnvel önnur héruð.
Óli var mikill völundur í höndunum
og er til hér á heimilinu margt fallegt
handverkið eftir hann en einna vænst
þykir mér um rokk sem hann smíðaði
í fullri stærð og færði mér í vor.
Margs er að minnast og hafa margar
minningarnar komið fram í hugann
síðustu daga en nú er komið að
kveðjustund.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(Vald. Briem)
Blessuð sé minning Óla í Klettstíu.
Þórhildur.
Handtakið var þétt. Brosið tvírætt
eins og oft áður og gestur boðinn vel-
kominn. Það var haust eins og nú,
fyrir réttum tíu árum. Fyrr um dag-
inn höfðu bændur gengið á eftir fé
niður að bænum Klettstíu. Þar átti að
draga heimafé frá ókunnugu. Gróður
jarðar skartaði sínum fögru haustlit-
um og Margrét húsfreyja bauð, þá
sem síðar, inn í hraukað veisluborð.
Hlaut að launum verðskulduð þakk-
arorð frá þreyttum smölum er kunnu
að meta og gerðu góð skil. Þáverandi
bóndi, Óli Ragnar Jóhannsson, kom
síðastur. Var lengur á fjöllum en aðr-
ir að eltast við fé, þá kominn á átt-
ræðisaldur. Lét sig ekki muna um að
ganga af sér yngri menn. Vel á sig
kominn, til orðs og æðis. Í litum
haustsins hófust kynni sem héldust
síðan. Það átti vel við.
Sem móðir jörð, var fyrrverandi
bóndi í Klettstíu, hrjúfur að utan,
mýkri að innan. Andlitið, meitlað
landslag, hlýtt og órætt í senn. Líkt
og fjallageitin, er þarf sitt frelsi,
stökk á fjöll þegar þörfin kom. Þekkir
landið, virðir og les með haukfránum
augum. Lét ekki mikið yfir sér en bjó
yfir fjársjóðum sem grafa þurfti eftir.
Eins og jörðin, gjöfull þegar inn úr
brynjunni var komið. Hagl hrundi af
hvarmi er sorg knúði dyra, sumt er
ekki borið á torg, ekki af þessari kyn-
slóð. Tungu gat orðið tregt að hræra
en sem lækur rennur fram, komu
orðin í annan tíma. Hvortveggja við-
eigandi. Stóð af sér veður, eins og
birkitré, sem lærir að verjast hríð-
arbyljum íslenskrar náttúru. Völund-
ur í höndum, gerði lítið úr, auglýsti
eigi. Undi við sitt, hafði nægjusemi í
blóðinu.
Fjallageitin hefur ákveðið að
kanna nýjar slóðir, ný fjöll bíða við
sjóndeildarhring. Haustlitirnir senn
að hverfa, laufið fokið af trjánum.
Með þeim svífur á vit nýrra ævintýra
bóndinn er eitt sinn bjó í Klettstíu.
Blærinn flytur kveðjur og þakkir fyr-
ir samfylgd.
Birna G. Konráðsdóttir.
Heiðarlegur, samviskusamur,
vinnusamur og laghentur eru meðal
lýsingarorða sem áttu við um Óla.
Hann var af þeirri kynslóð sem ólst
upp við kröpp kjör, þegar gert var við
allt sem bilaði og hlutirnir gjörnýttir.
Á langri lífsleið fylgdist hann með því
hvernig hagur manna batnaði, tækni
fleygði fram og vinnuvélar sem léttu
störfin komu til landsins. Hann lét
framfarirnar ekki raska ró sinni né
hafa áhrif á grunngildi lífs síns. Mesti
lúxusinn sem hann veitti sér var að
eiga sæmilega góðan bíl. Það var sátt
milli manns og náttúru.
Hann og Margrét voru nágrannar
ömmu og Geirs í tugi ára og hefur
alla tíð ríkt góður andi milli bæjanna.
Fyrstu kynni okkar af Óla voru við
smalamennsku og í réttum. Hann var
með hegðunarmynstur sauðkindar-
innar á hreinu, það var alltaf gaman
að spjalla við hann um dýrin og heyra
af búskaparháttum í Meðallandinu,
en þar voru æskuslóðirnar.
Á árunum eftir sjötugt fóru þeir
Geir í ótal ferðir um Ísland, vöknuðu
áður en köttinn dagaði og lögðu út á
ystu annes eða inn á hálendið. Sjaldn-
ast létu þeir nokkurn mann vita hvert
ferðinni var heitið og var það senni-
lega eins gott því annars hefði fólk
bara haft áhyggjur. Þeir nutu þess-
ara ferða. Ekki var óalgegnt að kíló-
metranir nálguðust þúsund á einum
degi, alltaf skyldi komið heim að
kvöldi eftir að farið hafði verið yfir
margar torfærur.
Óli átti ekki tómstundir, hann var
sívinnandi. Það var sama hvert hrá-
efnið var, tré járn eða bein, allt varð
að listilegum smíðisgrip í höndum
hans. Þá voru ræktaðar matjurtir
með góðum árangri og kom stundum
metingur í grannana við þá iðju.
Hann hóf trjárækt í Klettstíu og
munu komandi kynslóðir njóta lund-
arins í framtíðinni. Hann var opin
fyrir nýjungum og fylgdist glöggt
með kartöflurækt okkar á liðnu
sumri þótt hún væri með óhefð-
bundnu sniði. Í síðustu heimsókinni
gladdist hann með okkur yfir góðri
uppskeru og kvað mann læra eitt-
hvað nýtt svo lengi sem lifði.
Aðstoð Óla við okkur hin síðari ár
hefur verið ómetanleg. Hann gaf
okkur góð ráð, lagfærði það sem lag-
færa þurfti og viðhélt tengslum okk-
ar við landið. Tebollarnir við eldhús-
borðið eru orðnir býsna margir og við
eigum eftir að sakna heimóknanna
þar sem rætt var um landsins gagn
og nauðsynjar. Við munum umfram
allt sakna góðs félaga.
Við sendum Margréti, afkomend-
um og tengdafólki innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Málfríður og Tuomas.
Í hugum okkar varð Óli aldrei
gamall og var langt frá því að verða
gamall nöldurseggur. Hann var op-
inn fyrir nýjungum, áhugasamur um
allt á milli himins og jarðar og ávallt
með góð ráð í pokahorninu fyrir okk-
ur borgarbúana sem litum við í sveit-
inni af og til. Já, það var ómissandi
þáttur að fá Óla í te í Dalsmynni.
Hann hafði þægilega nærveru og víð-
tækur áhugi hans á málefnum og
fólki varð til þess að aldrei skorti okk-
ur umræðuefni. Það voru því ófá at-
riði krufin við eldhúsborðið í Dals-
mynni, allt frá pólitík líðandi stundar
til sagna af fyrri tímum í sveitinni, og
skipti þá kynslóðabilið viðstadda
engu. Alltaf var stutt í húmorinn hjá
Óla og kímdi hann eflaust oft yfir at-
höfnum okkar borgarbúanna í sveit-
inni. Líklegast þótti honum undar-
legt hversu langt frameftir við áttum
til að sofa en af góðri háttvísi og til-
litssemi hafði hann það fyrir venju að
banka ekki upp á fyrr en búið var að
kveikja ljós í húsinu eða draga frá
svefnherbergisgluggunum.
Það bar nokkuð oft við að lyklarnir
okkar gleymdust í borginni og var þá
eina ráðið að bruna í Klettstíu og fá
Óla til að opna fyrir okkur. Eitthvað
var um að við festum bílinn í skafli
eða skurði á leiðinni og var Óli þá
ávallt fyrstur á staðinn til að hjálpa,
og gerði bara örlítið grín að okkur
fyrir vikið. Ef eitthvað bjátaði á eða
þörf var á hjálp var Óli alltaf til stað-
ar og reiðubúinn að aðstoða og ráð-
leggja. Hann var ekki aðeins ungur í
anda heldur einnig frár á fæti. Það
var því oft á tíðum óhentugt fyrir
okkur yngra fólkið hversu hress hann
var. Það leit ekki vel út fyrir okkur
þegar háaldraður maður hljóp hraðar
en við á eftir kindunum í smölun,
færði til og græjaði eitthvað sem var
okkur ráðgáta og virtist ekki hafa
neitt fyrir því.
Það er mikill missir að nágranna
eins og Óla. Það verður tómlegt í
Dalsmynni án te-heimsókna hans,
samtalanna, húmorsins og ráðanna.
Við kveðjum góðan vin og sendum
fjölskyldu hans okkar dýpstu samúð-
aróskir.
Aino Freyja, Geir
Matti og Sesselja.
Hann Óli í Klettstíu fór um líf sitt
af heiðarleika, einlægni og jákvæðni.
Þeir sem verða þeirrar gæfu aðnjót-
andi að kynnast slíku fólki eru ríkari
á eftir.
Klettstía er í Norðurárdalnum
miðjum, á fallegum stalli uppi í hlíð-
inni á móti suðri. Óvíða er fegurra út-
sýni yfir Desey en grundir hennar
eru grænni en allt sem grænt er á
sumrin en bleikari en allt sem bleikt
er á haustin. Um vetur líður Norð-
uráin þar á milli skara og það stirnir
á hjarnið undir skini dansandi norð-
urljósa. Þetta umhverfi hefur Óli nú
yfirgefið og það er ekki samt á eftir.
Ég kynntist Óla eftir að ég varð
rektor á Bifröst þegar hann kom til
mín og lýsti stuðningi sínum og sveit-
unga sinna við uppbygginguna þar.
Hann gerði sér grein fyrir mikilvægi
þess að skjóta nýjum stoðum undir
samfélagið í dalnum og að háskóla-
þorpið á Bifröst væri þar ekki ógn
heldur tækifæri. Þannig var Óli og
eftir þetta kom hann oft við hjá mér í
spjall. Hann gaf drengnum góð ráð
og við ræddum landsins gagn og
nauðsynjar. Þessi kynni okkar urðu
mér ómetanleg.
Fyrir mína hönd og minna sam-
ferðamanna á Bifröst á þessum tíma
vil ég þakka Óla fyrir jákvæðnina,
stuðninginn og vinskapinn.
Runólfur Ágústsson.
Óli Ragnar Jóhannsson