Morgunblaðið - 07.11.2009, Blaðsíða 41

Minningar 41
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 2009
ingar um Jóa og frændfólk mitt í
Kálfsárkoti, Fjólu, Jóhannes yngri,
Önnu og Hugrúnu.
Lífsviðhorf Jóa í Koti var og
verður okkur áfram leiðarljós, heil-
brigt líferni, jákvæðni og virðing
fyrir samferðamönnum, viðhorf
sem hann ræktaði og fylgdi allt til
síðasta dags. Jói var unglingur alla
ævi, fallegur og hraustur. Hann
hafði þá hæfileika að laða að sér
fólk með gamanmáli, gríni og út-
geislun.
Elsku Fjóla, Jóhannes yngri,
Anna og Hugrún, takk fyrir Jóa
frænda í Koti, hann var einstakur,
þið eruð hans stærsta afrek.
Jón Björgvin Guðnason.
Það eru mannbætandi forréttindi
að fá að kynnast mönnum eins og
Jóhannesi bónda frá Kálfsárkoti,
eða Jóa eins og hann var oftast kall-
aður. Við hjónin kynntumst honum í
gegnum dætur hans og vini okkar,
Hugrúnu og Önnu Rós, aðallega af
skemmtilegheitum í veislum hjá
fjölskyldunni, en kannski ekki síður
af því að heyra ljóslifandi frásagnir
af honum, Fjólu konu hans og lífinu
og tilverunni í Kálfsárkoti í áranna
rás. Frásagnirnar voru svo lýsandi
að manni fannst maður þekkja
manninn mæta vel og að maður ætti
í honum alla vega nokkur bein. Jói
var einkar jákvæður maður og sat
sig ekki úr færi um að hrósa öðrum
og draga fram allt jákvætt í fari
þeirra. Jákvæðni, hlýja, æðruleysi,
glettni, greind og galsi var það sem
okkur fannst einkenna Jóa umfram
annað. Þá var hann afar stoltur af
stórfjölskyldunni og bar ómælda
umhyggju fyrir henni. Okkur fannst
einkennandi fyrir Jóa hve hress og
kátur hann var ávallt þegar við hitt-
um hann, enda kvaðst hann eiga
sinn eigin innri gleðibanka og þegar
eitthvað bjátaði á eða hann yrði
leiður þá tæki hann einfaldlega út
úr honum. Já, Jói var glaðsinna og
geislandi maður, skarpleitur með
glettin augu, spengilegur með fal-
legar, risastórar hendur sem lesa
mátti lífshlaup hans úr. Slíkir ein-
staklingar laða aðra að sér, enda
mátti sjá á mannamótum hvernig
fólk þyrptist í kringum Jóa til að
hlusta á hann segja frá, hvort sem
um var að ræða frásagnir úr hvers-
dagslífinu, skemmtisögur og/eða
vísukorn, en hann átti auðvelt með
að setja saman vísur af ýmsu tagi.
Annað okkar varð þeirrar ánægju
aðnjótandi að fara með Jóa, börn-
unum hans þremur og tengdasyn-
inum Skúla í ógleymanlega göngu-
ferð með Ferðafélagi Íslands. Um
var að ræða fjögurra daga ferð frá
Siglufirði til Héðinsfjarðar þar sem
gist var eina nótt. Frá Héðinsfirði
var farið yfir í Hvanndali og aftur
til baka sama daginn og svo síðasta
daginn yfir í Ólafsfjörð. Jói var 81
árs þegar ferðin var farin og leist
mörgum ekki á blikuna og fannst
þetta ærið strembin ferð fyrir svo
roskinn mann. Áhyggjurnar reynd-
ust ástæðulausar þar sem Jói var í
betra formi en við flest og lék á als
oddi á milli þess sem hann hentist í
nokkra útúrdúra á meðan við hin
hvíldum lúin bein. Um leið og við
þökkum Jóa fyrir samfylgdina vott-
um við eftirlifandi konu hans, Fjólu,
sem stóð eins og klettur við hlið
hans þar til yfir lauk, og fjölskyld-
unni allri okkar dýpstu samúðar-
kveðjur. Minningin um mætan
mann mun lifa.
Helga Jörgensdóttir og
Helgi I. Jónsson.
Ég vil minnast vinar míns og
svila, Jóhannesar Jóhannessonar.
Hann fæddist í Kálfsárkoti í Ólafs-
firði. Jóhannes sótti um tíma at-
vinnu á Reykjavíkursvæðinu og
hitti þá eftirlifandi eiginkonu sína,
Fjólu Björgvinsdóttur. Hjónaband
þeirra var traust og hamingjusamt.
Þau eignuðust tvær dætur og einn
son sem nú, ásamt mökum og
barnabörnum, syrgja látinn föður
sinn.
Eftir nokkurra ára dvöl á mölinni
ákváðu þau Jóhannes og Fjóla að
flytjast á æskuheimili Jóhannesar.
Þar átti hann hluta af Íslandi, í
frjálsu umhverfi og fögrum fjalla-
sal. Tveir synir okkar voru svo
gæfusamir að fá að dvelja á heimili
þeirra nokkur sumur og nutu þeir
þar góðs atlætis og umhyggju þess-
ara yndislegu hjóna auk þess að
læra til ýmissa verka og njóta alls
hins besta sem íslensk sveitardvöl
hefur upp á að bjóða.
Jóhannes mun hafa verið síðasti
kúabóndinn í Ólafsfirði og honum
féll það mjög þungt þegar hann var
tilneyddur, fyrir nokkrum áratug-
um, að hætta mjólkurframleiðslu
þegar mjólkurflutningar frá hans
sveit voru lagðir niður vegna „hag-
ræðingar“ og samruna í mjólkur-
iðnaðinum.
En Jóhannes lagði ekki árar í
bát. Hann var aldrei iðjulaus. Hann
stundaði nautgriparækt og alifugla-
rækt um skeið. Hann sá um veð-
urathuganir fyrir Ólafsfjörð um
áratuga skeið. Jóhannes blandaði
sérstaklega góða gróðurmold fyrir
skrúðgarða og voru gæði hennar
einstök. Hann framleiddi fljótandi
blómaáburð og seldi í verslunum.
Auk þess hafði hann á leigu rétt til
rekaviðartöku og vann viðinn í girð-
ingarstaura og byggingarefni. Jó-
hannes var einstaklega glaðvær og
ætíð hrókur alls fagnaðar. Þrátt
fyrir háan lífaldur hélt hann
óskertu líkamlegu og andlegu at-
gervi til síðasta ævidags en varð
aldrei „gamall maður“. Fyrir örfá-
um árum hittust systkini Fjólu, eig-
inkonu hans, og makar þeirra og
var þá Jóhannes tiltölulega nýkom-
inn af sjúkrahúsi eftir talsverða
skurðaðgerð. Við, nokkrir svilar
hans og mágar, vorum staddir utan
húss, ásamt Jóhannesi. Þar dró ein-
hver okkar þau orð hans í efa, að
hann væri búinn að endurheimta
fulla heilsu. Jóhannes beygði sig
niður og hoppaði jafnfætis upp á
eins meters hátt tréborð og síðan
niður aftur, án þess að blása úr nös.
Enginn okkar hinna treysti sér til
að vefengja heilsu Jóa í Koti eftir
þetta.
Jónannes hafði einstaklega alúð-
lega og hlýlega framkomu við alla
sem hann umgekkst. Hann bjó yfir
miklum persónutöfrum auk þess að
vera vel hagmæltur og mælti hann
oft fram ferskeytlur fyrirhafnar-
laust og, að því er virtist, án nokk-
urs undirbúnings.
Jóhannes var félagi í Rótarý-
klúbbi Ólafsfjarðar um rúmlega
tveggja áratuga skeið. Alþjóða-
hreyfing Rótarý á sín einkunnarorð
í starfsþjónustu, fjórprófið, sem
hljómar þannig: „Er það satt og
rétt? Er það drengilegt? Eykur það
velvild og vinarhug? Er það öllum
til góðs?“ Það er álit mitt að öll
störf og gerðir Jóhannesar hafi
ætíð staðist ofangreint próf. Við
Berta, eiginkona mín, vottum Fjólu,
eftirlifandi eiginkonu Jóhannesar,
og fjölskyldu samúð okkar. Blessuð
sé minning hans.
Guðni Jónsson.
Jói hefur verið í Kálfsárkoti síðan
við munum eftir okkur. Við krakk-
arnir á bæjunum tveimur, Kálfs-
árkoti og Kálfsá vorum eins og einn
stór systkinahópur. Í þá daga var
ýmislegt brallað og aldrei munum
við eftir því að hann Jói hafi
skammað okkur eða sett ofan í við
okkur, þó stundum hefði kannski
verið ástæða til.
Jói var býsna fullorðinn í árum
talið en hann var engan veginn
gamall í okkar huga. Hann var ein-
hvern veginn á óræðum aldri og
alltaf eins frá því við munum fyrst
eftir honum sem krakkar. Eiginlega
var hann einn þeirra sem maður gat
átt von á að verða samtíða á elli-
heimilinu. Það var ekki nóg með að
hann væri glaðsinna og ungur í
anda heldur var hann léttur á fæti
og vel á sig kominn. Eins og ferm-
ingardrengur og það var einmitt
þannig sem hann lýsti sér sjálfur.
Það var margt sem Jói ætlaði sér að
gera þegar hann yrði gamall enda
var hann sístarfandi og sjaldan féll
honum verk úr hendi. Hann var
mikill ræktunarmaður og þau hjón-
in að mörgu leyti á undan sinni
samtíð í þeim efnum.
Það var alltaf létt yfir Jóa og
mjög skemmtilegt að fara suður í
Kálfsárkot hvort sem gestirnir voru
börn eða fullorðnir. Þegar tækifæri
gafst þá lék hann við börn og talaði
við þau. Hann var líka skemmtilega
stríðinn og stundum sá Fjóla
ástæðu til að skakka leikinn og
sussa á hann. Jói hafði líka mjög
gaman af að segja frá enda hafði
margt á daga hans drifið. Oft feng-
um við líka að heyra og sjá heilu
leikþættina þar sem hann lék sjálf-
ur öll hlutverkin, hvort sem það var
Zorró sjálfur eða einhver pólitík-
usinn. Það var því ósjaldan að mað-
ur var kominn með verk í magann
af hlátri eftir stutt innlit.
Það er skrýtið til þess að hugsa
að nú eigum við aldrei eftir að
heyra Jóa segja frá eða sjá hann
fara hjá á dráttarvélinni með rek-
ann. Við eigum á hinn bóginn eftir
að minnast hans eins og hann var.
Að leiðarlokum þökkum við kær-
um vini fyrir samfylgdina.
Elsku Fjóla, Jóhannes, Anna
Rós, Hugrún og fjölskyldur. Við
vottum ykkur innilegustu samúð.
Systkinin frá Kálfsá,
Björgvin, Árni, Sveinbjörn,
Stefanía, Halla, Guðrún Björk
og fjölskyldur.
Það var laugardaginn 24. október
síðastliðinn (fyrsta vetrardag) sem
ég hringdi til dóttur hans Jóhann-
esar B. Jóhannessonar vinar míns.
Hann var þá búinn að vera tvær
vikur veikur á sjúkrahúsi en kom-
inn heim til hennar.
Að loknu samtali við dóttur hans
spurði ég hvort hún héldi að pabbi
hennar treysti sér til að tala við
mig. Hún hélt nú það. Við Jói, en
það var hann oftast kallaður, heils-
uðumst og ég óskaði honum til ham-
ingju með afmælið en hann varð 85
ára þennan dag. Ég heyrði strax að
röddin var öðruvísi en vanalega,
hún var þreyttari og úr henni allur
gáski sem var honum svo eðlilegur.
Við spjölluðum um stund saman en
ekki hvarlaði að mér að nú værum
við að kveðjast í hinsta sinn.
Þegar Jóhannes fæddist var móð-
ir hans nýlega orðin ekkja og nú
alein með sex ung börn. Hún bjó á
bænum Kálfsárkoti í Ólafsfirði.
Ólafsfjörður var þá mjög afskekkt-
ur. Úr firðinum var aðeins fært á
sjó en hafnlaust var, eða yfir reg-
inhá fjöll. Innansveitar var farið
gangandi eða á hestum.
Heimilið var fátækt en móður Jó-
hannesar var ekki fisjað saman.
Hún hélt vel utan um hópinn sinn
og ól auk þess upp annarra manna
börn. Þessa seiglu og sjálfsbjarg-
arviðleitni hlaut Jóhannes í móð-
urarf.
Í æsku hefur hann eins og aðrir
vel gerðir unglingar átt sína
drauma, drauma um nám og víðsýni
en þegar hann var orðinn gjald-
gengur voru eldri systkinin flest
farin að heiman. Um tíma var hann
þó í burtu og vann ýmiskonar störf
og það var í fjarverunni sem hann
kynntist eftirlifandi konu sinni,
Fjólu Björgvinsdóttur. Þá hlaut
hann stærsta vinninginn í eigin lífs-
happdrætti.
Síðan hafa þau að mestu búið í
Kálfsárkoti, ræktað skjólbelti um-
hverfis túnið og skrúðgarð heima
við hús. En Jóhannes lét ekki þar
við sitja. Moldin í kotinu hans var
góð til ræktunar heima og annar-
staðar. Hann efnabætti hana og nú
mun hún vera í flestum blómagörð-
um í Ólafsfirði. Einnig útbjó hann
fljótandi blómaáburð sem farið hef-
ur víða um land og þykir afbragð.
Ef eitthvað bilaði innanhúss eða í
vélunum brasaði Jói við það sjálfur.
Að fara öðruvísi að hefði verið ein-
hver annar maður, ekki Jói. Hann
kleif fjöll og kletta fram á síðasta
ár. Það voru bara aðrir sem voru á
einhverjum aldri, ekki Jói. Um
óhöpp sem hentu hann í slíkum
ferðum orti hann bara gamanvísur.
Hvað annað?
Jói hafði ágætis leikhæfileika og
hefði án efa orðið liðtækur á fjöl-
unum hefði hann átt þess kost.
Jói minn, þú varst léttur á velli
og léttur í lund – ljúfur og reifur
hverja stund, það var létt þitt skó-
hljóð og allt var ljómandi gott.
Verstu skíthælar að annarra áliti
voru í þínum huga bara ekki alveg
eins góðir og þú hafðir haldið.
Svona var sá Jóhannes sem ég
þekkti. Núna værirðu vís til að
halda því fram að þú værir farinn
að rækta eplatré.
Vertu sæll, gamli grallari, og
hafðu þökk fyrir góð kynni.
Hulda Kristjánsdóttir.
Það er aðeins einn mánuður síðan
síðan Fjóla systir hringdi til mín og
sagði mér frá því að Jói hefði
greinst með krabbamein og það
væri mjög slæmt. Á kveðjustundu
fara í gegnum hugann minningar
frá liðinni tíð.
Þegar við komum í Kálfsárkot til
Fjólu og Jóa var ávallt tekið á móti
okkur eins og þjóðhöfðingjar væru
á ferð. Eftir að hafa notið góðra
veitinga að hætti húsfreyju var far-
ið út í garð og gróðurinn skoðaður.
Hann bar þess ávallt merki að um
hann hefði verið hugsað af alúð af
þeim hjónum.
Jói var sívinnandi við að gera um-
hverfið betra því hvergi vildi hann
vera frekar en í Koti. Gísli hafði
alltaf jafn gaman af því að vera í
útiverkum með Jóa.
Þeir áttu margar góðar stundir
saman, hvort heldur sem var að
sækja mold, mála húsið, fara í
berjamó eða bara að spjalla.
Þú varst ávallt hrókur alls fagn-
aðar, varst einstaklega skapgóður,
góð eftirherma, leikari og ekki
skemmdu þínar frábæru vísur sem
þú samdir við hin ýmsu tækifæri.
Við sumarbústaðinn okkar vaxa
og dafna tvö blágrenitré frá Ólafs-
firði sem nefnd eru í höfuðið á ykk-
ur hjónum. Umhirða þeirra mun
ylja okkur og minna á ykkur í fram-
tíðinni.
Jói var mikill fjölskyldumaður og
við sendum Fjólu, Jóa yngri, Önnu
Rós, Hugrúnu og fjölskyldum
þeirra okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Elsku Jói, eftir samveru með þér
fórum við ætíð með bros á vör.
Hjartans þakkir fyrir allt sem þú
varst okkur.
Þínir vinir,
Hrafnhildur og Gísli.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir
og afi,
HALLDÓR HAFLIÐASON
frá Ögri,
lést á Sjúkrahúsinu á Ísafirði miðvikudaginn
4. nóvember.
Jarðarförin fer fram frá Ögurkirkju laugardaginn
14. nóvember kl. 10.30.
María Guðröðardóttir,
Ámundi Halldórsson, Margrét Traustadóttir,
Halldór Halldórsson, Guðfinna Hreiðarsdóttir,
Leifur Halldórsson, Steinunn Einarsdóttir,
Hafliði Halldórsson, Heiða Sigurbergsdóttir,
Harpa Halldórsdóttir, Ólafur V. Ólafsson
Guðmundur Halldórsson,
Halla María Halldórsdóttir, Þórólfur Sveinsson
og barnabörn.
✝
Ástkær amma okkar,
RÓSA B. BLÖNDALS,
lést á Ljósheimum, sjúkrahúsinu á Selfossi,
föstudaginn 6. nóvember.
Ingólfur Arnarson, Sigríður Guðjónsdóttir,
Guðrún B. Sigurbjörnsdóttir,
Jóhanna Rósa Arnardóttir, Jón Vilhjálmsson,
Leó Sigurðsson,
Þórunn J. Hafstein Arnardóttir, Tom Pettie,
Ragnheiður K. Hafstein Arnardóttir,
Ingibjörg Rós Arnardóttir, Phil Otteson,
Elín Sólveig Arnardóttir,
Guðrún Vaka Sigurðardóttir, Gunnar Már Hansen,
Valur Arnarson,
Samuel Klein,
barnabarnabörn og barnabarnabarnabörn.✝
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, dóttir,
tengdadóttir, systir, mágkona, barnabarn
og frænka,
BYLGJA MATTHÍASDÓTTIR,
Asparteig 1,
Mosfellsbæ,
lést á heimili sínu mánudaginn 2. nóvember.
Útförin fer fram frá Grafarvogskirkju miðviku-
daginn 11. nóvember kl. 13.00.
Magnús Már Ólafsson,
Særún Magnúsdóttir,
Orri Magnússon,
Matthías Óskarsson, Ingibjörg Pétursdóttir,
Óskar Matthíasson, Sigurrós Úlla Steinþórsdóttir,
Pétur Sigurðsson,
Þóra Sigurjónsdóttir,
Ólafur Þ. Guðmundsson, Hrafnhildur Guðmundsdóttir,
Bryndís Ólafsdóttir,
Hugrún Ólafsdóttir, Jónas P. Birgisson,
Arnar Freyr Ólafsson, Helga Böðvarsdóttir
og systkinabörn.