Saga - 1998, Síða 360

358
RITFREGNIR
almennt um þeirra hlut. Þrátt fyrir verulega slagsíðu yfir á sögu annálaðra
grjótpála er saga þeirra skilmerkilega rakin og víða bráðskemmtilega,
jafnvel spennandi, og má finna til samúðar með örlögum þeirra. Þó hefði
mátt segja frá sjómönnum og útgerð í eyjunum á Breiðafirði, a.m.k. þeim sem
tilheyrðu Stykkishólmshreppi, en þær voru margar og með talsverðan bú-
skap og útgerð. Þó svo að sagan byggðist upp í kringum verslun og síðan
útgerð, þá byggðist þorpið upp í kringum þjónustu við fólkið sem bjó í
nágrannasveitunum. Kannski á eftir að gera þeim skil í síðasta bindi verks-
ins, og vonandi þurfa Hólmarar ekki að bíða í önnur fimm ár eftir því.
Margar góðar ljósmyndir eru í bókunum, en ég hefði viljað sjá fleiri. í
fyrra bindinu er óvenju mikið af Ijósmyndum af skjölum ýmiss konar. Þau
flytja stíl og andblæ liðins tíma, en fá nokkuð mikið pláss á kostnað ann-
ars myndefnis. Stundum hefði þurft að hafa myndirnar í nánari tengslum
við textann. Myndir koma jafnvel mörgum blaðsíðum eftir að fjallað er
um málið í textanum. Mér finnst vanta fleiri og betri kort af svæðinu, og
sérstaklega þar sem talað er um að Stykkishólmur hafi legið vel við sam-
göngum þá hefði átt að sýna kort með vegum að Hólminum. Gott kort
sýnir verslunarsvæði Sassverslunar 1837-41, og hefði mátt vera meira af
slíku. Ég sakna góðra ljósmynda í lit af nánasta umhverfi Stykkishólms
og jafnvel Hólminum eins og hann er í dag. Margar myndir eru af elstu
húsum í Stykkishólmi og hefði mátt sýna teikningar þeirra eða myndir
inni úr húsunum, t.d. Norska húsinu.
Nokkur Iínurit prýða bækurnar, t.d. yfir út- og innflutning, og eru þau
jafnan til bóta, en þó sýna litbrigði línurits á bls. 344 í fyrra bindi fremur
lítið. Gott skipurit er á bls. 306 yfir hin ýmsu verslunarfélög sem störfuðu
í Stykkishólmi á 19. öld. Sumir telja að slík línurit fæli hluta lesenda frá
byggðarsöguritum og þau beri að hafa aftast líkt og tilvísanir. Mér finnst
þau sýna suma hluti betur en texti gerir s.s. magntölur. Jafnan eru notað-
ar gamlar mælieiningar og upprunaleg heiti gjaldmiðla en í fyrra bindinu
eru skýringar á þessum hlutum.
Umbrotið er frekar klunnalegt og gamaldags. Letrið jafnvel aðeins of
stórt. Illa er farið með síðurnar og efnið ekki klippt niður í rammagreinar
eða ítarlega myndatexta eins og tíðkast í vaxandi mæli í sambærilegum
bókum. Rammagreinar brjóta oft upp efnið og gefur þeim hópi lesenda
sem vill stikla á stóru færi á að fá eitthvað fyrir sinn snúð. Þar er einnig
unnt að koma fyrir smælki sem erfiðara er að koma fyrir í megintexta.
Góðar nafnaskrár í eindálk eru í bókunum sem þýðir að mikið loft er á
síðunum. Betur hefði farið á því að hafa þær í tvídálk og jafnvel smærra
letur. Kápur eru smekklegar og bandið fallegt eins og myndir á saurblöð-
um. Tilvísanir eru neðanmáls á hverri síðu og er það a.m.k. til hagræðis
fyrir sagnfræðinga og ritdómara. Tilvísanir í heimildir eru mikið skamm-
stafaðar, og stundum eru fróðlegar og skondnar neðanmálsgreinar með