SunnudagsMogginn - 17.01.2010, Blaðsíða 30

30 17. janúar 2010
F
orseti Íslands hefur slegið sér upp á synj-
un ríkisábyrgðarlaganna. Er þá ekki tekin
afstaða til hávísindalegra vangaveltna
stjórnmálafræðinga um að synjun myndi
þýða að forsetinn yrði að auglýsa eftir vinum í tap-
að fundið dálkinum.
Vilji forsetans stóð til staðfestingar
Þegar áramótaávarp forsetans var sett á filmu um
miðjan dag 30. desember sl. var svo sem ekkert
nýtt að gerast í Icesave-málinu. Og er þá ekki átt
við skilning Guðbjarts Hannessonar sem telur að í
því máli hafi aldrei neitt nýtt gerst. En þegar
tæknimennirnir voru farnir af Bessastöðum og hin
hátignarlega umgjörð hafði verið fjarlægð fór for-
setinn að búa staðinn undir ríkisráðsfund. Þar ætl-
aði hann að undirrita ríkisábyrgðarlögin með vís-
un í klassíska kenningu sína um gjár, þing- og
þjóðarvilja sem nú hefði skyndilega hvelfst í órjúf-
anlegt faðmlag við hina sögulegu mikilvægu skýr-
ingu um mat á afleiðingum. Og öll þjóðin hafði
auðvitað heyrt, ekki bara einu sinni, heldur þús-
und sinnum um hinar hræðilegu afleiðingar þess
að taka ekki á sig að ósekju skuldir upp á hundruð
milljarða króna.
Útsendingin sneri þjóðinni
En svo leið dagurinn. Og það undarlega gerðist að
þjóðin fór daginn fyrir gamlárskvöld að horfa á
beina útsendingu frá lokaþætti Icesave-málsins.
Málsins, sem stjórnmálafræðingar og fréttamenn
höfðu vikum saman fullyrt að allir væru komnir
með upp í kok af og yrði bara að afgreiða. Fram-
kvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins hafði ekki
heldur dregið af sér í forsöngvarahlutverki sem Jó-
hanna og Steingrímur höfðu falið honum í þeim
kór. En allir þessir sjálfumglöðu spekingar van-
mátu íslensku þjóðina illilega. Hún sat sem límd
við sjónvarpstækin og henni leist ekki á það sem
hún sá. Undirskriftasöfnun sem var orðin all-
myndarleg, en þó ekki meiri en svo að forsetinn
ætlaði að kæfa hana í nýju afleiðingakenningu
sinni, fór aftur á stað. Og það mátti heyra hvininn.
Aldrei í sögu slíkra kannana hafði þvílíkur þungi
myndast. Forsetinn var kominn í mikil vandræði.
Hann hafði ákveðið að láta nægja að undirrita lögin
á gamlársdag og svo kæmi hin ábúðarmikla fræði-
lega skýring á nýársdag, afleiðingakenningin, og
svo myndu litlu drengirnir í deildinni hans færa
hana í búning í spjallþáttum fyrstu vikurnar í jan-
úar. En forsetinn varð undir skriðunni og þegar
farið var að leita að honum fannst hann í áramóta-
skaupinu. Það var ljót sjón lítil. Umsagnaraðilum
bar saman um að það væri besta skaup sem lengi
hefði verið boðið upp á. Helmingur þess var látinn
gerast á mestu sóðabúllu þjóðarinnar, Bessastöð-
um á Álftanesi. Þar áttu helstu svikahrappar
landsins sína bækistöð og forsetahjónin gengu um
beina. Þar hafði ríkisfáninn verið dreginn niður og
Bónusfáninn var við hún. Inni var ekki aðeins
venjulegt sukk. Þar voru uppblásnar kynlífs-
dúkkur, og menn sugu upp í nasirnar eiturlyf og
viðbjóð og svo mætti lengi telja. Bréfritari er sjálf-
sagt gamaldags, en honum þótti þarna mjög langt
gengið. Dagana á eftir gerði enginn, ENGINN, at-
hugasemd við þá mynd sem dregin hafði verið upp
af þjóðhöfðingjasetrinu og af þeim sem þar hafa átt
að gæta heiðurs og virðingar þjóðarinnar. Nær
samhljóma lýstu menn yfir ánægju með skaupið.
Þegar allt þetta kom saman í eina mynd var engin
spurning hvað forsetinn myndi gera, þrátt fyrir
ákvörðun sína frá upptökudeginum 30. desember
2009. Hann gat skrifað undir og búið um sig í ára-
mótaskaupinu það sem eftir lifði kjörtímabilsins
eða synjað og vonað að fá tækifæri til að feta sig í
átt til þjóðarinnar. Þangað er löng leið, en forset-
inn sá að annan kost átti hann ekki.
Óvænt viðbrögð erlendis
Viðbrögð íslensku ríkisstjórnarinnar voru jafn
skaðleg og vænta mátti. Fréttamenn hlustuðu
furðu losnir (og eru þá RUV-menn undanþegnir) á
Jóhönnu fara í gegnum langan lestur af end-
urteknu efni um þrekvirki ráðherranna og svo var
hrært saman við til nýjungar ferskum heimsenda-
spám og smáónotum í forsetann. Svo fékk þjóðin í
tvo daga terrorspuna sjónvarpsstöðvanna og sér-
hannaða skoðanakönnun, sem var gerð á meðan
fréttir um ógnir og skelfingar voru látnar dynja á
þjóðinni. Þessi uppskrift dugði – en bara í tvo þrjá
daga. Þá var hræðsluáróðurinn kominn fram yfir
síðasta söludag, fyrr en nokkurn hafði órað fyrir
og reyndar komið í hann óbragð og lykt.
Og þá gerðist undrið. Þessir atburðir afhjúpuðu
það sem sífellt fleiri þóttust vita, að aldrei hafði
verið talað máli Íslands utan landsteinanna. Synj-
un forsetans varð til þess að kastljós fjölmiðla
beindist stundarkorn að Íslandi. Ályktanir rík-
isstjórnarinnar frá synjunardeginum skemmdu
auðvitað fyrir en svo skildu menn að í þeim var
ekki heil brú. Og þá fóru ótrúlegustu aðilar að fjalla
um málstað Íslands. Þar fóru engir aukvisar. Þar
var enginn sponsoreraður spekingur. Þar fór ekki
fram neinn erindisrekstur. Og hver var niðurstaða
þessara manna? Hin sama í megindráttum og lesa
hefur mátt í ritstjórnargreinum Morgunblaðsins að
undanförnu. Hin sama og komið hefur fram hjá
Sigurði Líndal, Stefáni Má, Lárusi Blöndal, Ragnari
H. Hall og fjölda annarra lögfræðinga sem hroka-
gikkirnir í ríkisstjórninni hafa tekið að sér að blása
á svo Bretar og Hollendingar þyrftu ekki að gera
það. En „siðferðisskuldbindingarnar?“ Að mati
langflestra þeirra sem hafa fordómalaust tjáð sig
gegnir sama máli. Það er með miklum ólíkindum
að sjá hve frjór jarðvegurinn hefur allan tímann
verið fyrir sjónarmið Íslands og enn meiri furðu og
hneykslan vekur þó að þessi jarðvegur hefur ekki
verið nýttur. Ef í hann hefði verið sáð jafnt og þétt
hefði uppskeran ekki verið neitt smáræði. En svo
lánlaus hefur þjóðin verið að helstu ráðamenn
hennar, sem sífellt básúna um þrotlaus afrek sín,
virðast telja sig eiga að tala burt öll sjónarmið,
réttlæti og rök sem stóðu með málstað hennar.
Hvar stöndum við núna?
En hver er staðan núna? Nú horfa menn á ein-
hverja furðufundi þar sem leiðtogar stjórnarand-
stöðunnar eru látnir ganga á fund hjá Steingrími
Sigfússyni, Jóhönnu Sigurðardóttur og Þráni Ber-
telssyni. Hvað fer fram á þeim fundum? Leiðtogar
stjórnarandstöðunnar hljóta að fara yfir það hve
augljóst sé orðið að ríkisstjórnin hefur hunsað
hagsmuni lands og þjóðar mánuðum saman. Hefur
sagt ósatt um viðræður við erlenda starfsbræður,
að svo miklu leyti sem efnislegar viðræður hafa átt
Loksins er að rofa til
Reykjavíkurbréf 15.01.10
Haldnir eru furðufundir
þar sem leiðtogar stjórn-
arandstöðunnar hitta
Steingrím J. Sigfússon,
Jóhönnu Sigurðardóttur
og Þráin Bertelsson.