SunnudagsMogginn - 09.05.2010, Qupperneq 31

9. maí 2010 31
K
lukkan er að ganga tíu. Fríður
flokkur lækna með yfirlækni í
fararbroddi fer hinn daglega
stofugang eins og storm-
sveipur. Þar eru vakthafandi læknar
fræddir um ástand hinna nýfæddu borg-
ara. Flokkurinn staðnæmist við hita-
kassann hjá dóttur minni, við foreldr-
arnir leggjum við hlustir og reynum
örvæntingarfull að ráða dulmál
læknanna. Hvítklæddur yfirlæknirinn,
ljós yfirlitum, minnir mig helst á ásýnd
Krists, tekur til máls: „Eins dags gömul
stúlka, sitjandi fæðing, stúlkan er nokk-
uð spræk,“ segir maðurinn sem ég
treysti umfram alla aðra fyrir lífi dóttur
minnar. Ég er himinlifandi, orðið spræk
hlýtur að vera góðs viti.
Vakað yfir börnum
Á deild 23D dvelja yngstu borgarar þessa
lands. Börnin eru í flestum tilvikum fyr-
irburar eða fædd fyrir 37 vikna með-
göngu, en eðlileg meðgöngulengd
kvenna er á bilinu 37-42 vikur. Árlega
fæðast um 350-400 börn fyrir tímann
hér á landi og um 200 veikir nýburar
koma til eftirlits á nýburagjörgæslu. Þar
ríkir lítið, samhent samfélag foreldra
sem í nálægð við lækna og hjúkrunarfólk
annast kornabörn sín af alúð allan sólar-
hringinn, oft á tíðum við afar erfiðar að-
stæður.
Vökudeild tók til starfa árið 1976 og er
ein sinnar tegundar hér á landi. Nafnið
er vísun í að ávallt er vakað yfir sjúk-
lingum. Hún var áður til húsa á kvenna-
deild Landspítalans en árið 2003 var hún
flutt á Barnaspítala Hringsins. Deildin
hefur að geyma 22 rúm og þar af eru 10
gjörgæslurými. Engum sjúklingum er
vísað frá þannig að skjólstæðingar geta
farið umfram þann fjölda sem rými er
fyrir. Beitt er þroskahvetjandi hjúkrun
sem hæfir aldri barnsins og þroska og
áhersla er lögð á fjölskylduhjúkrun.
„Þetta er ekkert fimm stjörnu hót-
el!“ segir galvösk hjúkkan og lætur
dóttur mína sitja með stuðningi á
meðan hún er sett á brjóst. Dóttir mín
er með mikla nýburagulu og af þeim
sökum löt að drekka.
„Hún er orðin svo gömul að hún á
að geta drukkið sjálf,“ segir hún um 10
daga gamla dóttur mína. „Ef þetta er
of þægilegt, þá nennir hún þessu
ekki,“ heldur hún áfram og vísar í það
að barnið nærist í gegnum slöngu. „Ég
legg til að slangan verði fjarlægð.
Reynslan sýnir að þá fara börnin fyrr
að geta nært sig sjálf.“
Hjúkkan hefur betur, slangan er
tekin og mér finnst mikið lagt á svo
lítið barn. Fríði læknirinn gefur til-
mæli um hversu mikið hún á að
drekka. Ákveðna dóttir mín er ekki
sátt við tilmæli læknisins og finnst
gjöfin fullstór. En læknirinn sýnir
enga miskunn og segir að ef hún klári
ekki fulla gjöf gjaldi hún þess næst. Sól-
arhring síðar hefur mjólkurskuldin safn-
ast upp en innheimtan er sanngjörn og
tekið er mið af greiðslugetu skuldarans.
Miklar framfarir
Nýburalækningar fóru að þróast sem
sérgrein um miðja síðustu öld. Kraftar
lækna og ljósmæðra á þeim tíma beind-
ust fyrst og fremst að því að draga úr
mæðradauða. Miklir fyrirburar voru yf-
irleitt ekki álitnir lífvænlegir og endur-
lífgun sjaldan reynd.
Árið 1963 eignuðust fyrrverandi for-
setahjón Bandaríkjanna, Jacqueline og
John F. Kennedy, dreng eftir 35 vikna
meðgöngu sem lést skömmu eftir fæð-
ingu úr glærhimnusjúkdómi en sá sjúk-
dómur var algengasti dauðdagi fyrirbura
á þeim tíma. Dauði hans vakti heims-
athygli og í kjölfarið vaknaði áhugi sér-
fræðinga á rannsóknum á fyrirburum
sem síðar varð hvati að mikilli framþró-
Fyrstu augnablik
í lífi fyrirbura
Um 350-400 barna fæðast fyrir tímann hér
á landi árlega. Ísgerður Esja Nóadóttir var
ein af þeim. Þetta er hennar saga.
Texti og myndir: Ingunn Eyþórsdóttir
Ísgerður Esja Nóadóttir kom
í heiminn þann 26. október
2009. Hún er fyrirburi, fædd
sex vikum fyrir tímann og
dvaldi tólf daga á vökudeild
Landspítalans. Í dag er hún
sex mánaða og hefur dafnað
og þroskast vel.