Morgunblaðið - 29.01.2010, Blaðsíða 34

34 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 2010
✝ GuðmundurRagnar Lárusson
fæddist 23. nóvember
1925 á Grímsstöðum á
Eyrarbakka. Hann
lézt í Reykjavík 14.
janúar 2010. Móðir
Guðmundar var
Guðný Guðbjörg
Bergþórsdóttir, f.
24.9. 1902, d. 9.6.
1976, en hann ólst
upp hjá móðursystur
sinni, Sigurbjörgu
Bergþórsdóttur, f.
9.7. 1908, d. 4.9. 1981,
og móðurforeldrum sínum, Berg-
þóri Jónssyni, f. 24.9. 1875, d. 24.1.
1952, og Sigríði Guðmundsdóttur, f.
15.4. 1868, d 25.8. 1949. Einnig var
mjög tengd heimilinu þriðja syst-
irin, Ásdís Bergþórsdóttir, f. 26.7.
1906, d. 26.7. 1976.
Guðmundur giftist 4.9. 1948 eft-
irlifandi eiginkonu sinni Sunnevu
Jónsdóttur, f. 2.2. 1930 í Reykjavík.
Börn þeirra eru 1) Ragnar Guð-
mundsson, f. 15.4. 1947, giftur El-
ínu Bergljótu Björgvinsdóttur, f.
10.12. 1948, og eiga þau þrjú börn.
2) Sigþór Guðmundsson, f. 5.12.
1949, giftur Lilju Hafsteinsdóttur,
f. 22.2. 1950, og eiga þau þrjú börn.
3) Hannes Freyr Guðmundsson, f.
16.7. 1951, giftur Hönnu Sigríði
Jósafatsdóttur, f. 23.10. 1951, og
eiga þau sjö börn. 4) Sigurborg
Guðmundsdóttir, f. 30.5. 1953, sem
á tvö börn með fyrrverandi eig-
inmanni Kolbeini Gíslasyni. 5) Lár-
us Þór Guðmundsson, f. 12.12.
1961, giftur Ásgerði Baldursdóttur,
f. 7.1. 1963, og eiga þau tvö börn.
Barnabörnin eru 17 en langafa- og
langömmubörnin eru 27.
Guðmundur var af gullald-
arkynslóð íslenskra frjálsíþrótta-
manna sem gerðu garðinn frægan á
árunum 1948 til 1956. Þar má
nefna, auk Guðmundar, Clausen-
bræður, Gunnar Huseby, Finnbjörn
Þorvaldsson, Torfa Bryngeirsson,
Ásmund Bjarnason og Hörð Har-
aldsson. Guðmundur
var mjög sigursæll á
mótum heima og
heiman, bæði í ein-
staklingskeppni og
boðhlaupum. Á Evr-
ópumeistaramótinu í
Brussel árið 1950
varð hann fjórði í 400
m hlaupi á nýju Ís-
landsmeti á tímanum
48,0 sekúndum sem
stóð í meira en 20 ár.
Þá keppti hann fyrir
Íslands hönd á Ól-
ympíuleikunum í
Helsinki árið 1952. Guðmundur var
heiðraður fyrir framlag sitt til
frjálsra íþrótta.
Guðmundur starfaði hjá Pósti og
síma í 54 ár við margvísleg störf.
Starfaði sem línumaður, ók margs
konar bifreiðum í ýmsum erindum
og sem innkaupastjóri þar til hann
lét af störfum sjötugur. Áhugamál
voru mörg. Hann naut þess framan
af ævi að fara á fjöll og elta fugla en
kaus er fram leið fremur að um-
gangast þá að hætti skáldsins Þor-
steins Erlingsonar, enda dýravinur
hinn mesti. Hann hafði gaman af
lax- og silungsveiði. Þá veiddi hann
rauðmaga og grásleppu og átti um
tíma árabát til slíks brúks. Skíði
stundaði hann fram á elliár og
bróðurpart ævinnar fór hann á
skauta þegar færi gafst. Þá varð
einatt til áhorfendahópur er hann
lék listir sínar á svellinu, stökk,
sneri sér hringi í loftinu og dansaði
eftir kúnstarinnar reglum. Fátt var
það sem hann vissi ekki um bíla og
var fullfær um nánast allar við-
gerðir ef á þurfti að halda. Upp að
Heklutindum geystist hann á mót-
orfák sínum í gosinu 1947. Mörg
helztu ljóðskáld Íslendinga voru í
miklu uppáhaldi hjá honum og
kunni hann ógrynni ljóða utan að.
Útför Guðmundar verður gerð
frá Bústaðakirkju í dag, föstudag-
inn 29. janúar, og hefst athöfnin kl.
13.
Það er árið 1934 að prestur ber á
glugga á Grímsstöðum, litlu koti á
Eyrarbakka, oft nefnt Réttin, en þar
ólst faðir minn, Guðmundur Ragnar
Lárusson, upp í sárustu fátækt. Það
fer fram manntal. Sigurbjörg Berg-
þórsdóttir (Bagga), fædd 1908, kem-
ur í gluggann. Hún er afar veikbyggð
og örkumla eftir alvarlegt slys en
óbuguð. Prestur spyr formálalaust:
„Sömu hræðurnar hér?“ Bagga kveð-
ur já við en afar kuldalega og fleiri
verða þau orð ekki.
Laglegur drenghnokki á 10. ári
hefur lagt við hlustir. Næmur dreng-
urinn skynjar glöggt og festir sér í
minni samskipti sem honum finnst
kaldranaleg og niðrandi af hálfu
gestsins. Að sama skapi skynjar hann
vel stoltið, reisnina og sjálfsvirð-
inguna í hvössu svari frænku sinnar
og tileinkar sér þessa eðlisþætti.
Bagga er móðursystir hans, hefur
gengið honum í móðurstað og seint
fannst honum fulllaunað uppeldi og
elska þessarar fósturmóður sem
kenndi honum að draga til stafs og
umvafði hann allri sinni elsku. Þessi
drengur á eftir að verða frækinn
íþróttakappi og hefur til þess ríkulegt
andlegt og líkamlegt atgervi.
22 ára gamall brá hann sér upp á
Melavöll og ákvað að taka þátt í 100 m
spretthlaupi á malarbrautinni. Þetta
gerði hann á þungum strigaskóm án
þess að hafa áður æft íþróttina. Hann
kom í mark vel á undan keppinaut-
unum á 11,5 sekúndum og þar með
var hafinn glæsilegur íþróttaferill.
Föðurlandsvinurinn, Ómar Ragnars-
son, setur föður minn í hóp örfárra
beztu hlaupara íslenzkrar frjáls-
íþróttasögu og nefnir gaselluhlaup-
ara. Hlaupalag föður míns var mjög
fyrirhafnarlaust, ákaflega fjaður-
magnað, skrefin löng og svo virtist
sem hraðinn ykist stöðugt er á leið
hlaupið. Íslandsmet hans í 400 m
hlaupi stóð í ríflega 20 ár.
Leiðir hans og móður minnar,
Sunnevu Jónsdóttur, lágu saman á
unga aldri, hann þó fimm árum eldri.
Saman deildu þau lífi sínu í blíðu og
stríðu í nálega 64 ár.
Bænirnar kenndi okkur systkinun-
um móðir mín en þegar við vorum
sofnuð kom faðir minn að jafnaði inn
til okkar og blessaði yfir hverju og
einu. Hvort með sínum hætti gáfu
þau okkur þannig hið dýrmætasta
veganesti fyrir lífið. Faðir minn var
ekki afskiptasamur í uppeldinu og
veitti okkur frelsi sem við kunnum vel
að meta. Hann var alla tíð góð fyr-
irmynd um þá hluti sem máli skipta.
Umhyggju hans og hjálpsemi var við
brugðið og hann og móðir mín, Sunn-
eva, voru samhent og samtaka alla
tíð.
Aldrei bar skugga á samskipti okk-
ar. Nýlega þegar ég sagði við hann:
„Þú veizt hvað mér þykir vænt um þig
pabbi minn,“ svaraði hann með sínu
lagi, stutt og laggott: „Ekki veit ég á
hvorn veginn það er meira.“ Ellin
lætur engan ósnortinn. Faðir minn
sagði einatt að það að verða gamall
væri það sem allir vildu verða en eng-
inn vera. Síðustu árin þyngdust spor-
in hlauparans fráa. Þá létti móðir mín
undir af takmarkalausri fórnfýsi og
elsku. Hann var sér þess vel meðvit-
andi og hjartað fullt af þakklæti. Í
örmum hennar kvaddi hann lífið. Ég
sakna hans sárt og við öll. En hvíld
hans var tímabær. Nú er hann Guði
falinn í þökk fyrir allt og allt unz tím-
inn kemur.
Hannes Freyr Guðmundsson.
Meira: mbl.is/minningar
Elsku pabbi minn, það er óraun-
verulegt að sitja við skriftir á minn-
ingargrein um þig, og finna söknuð-
inn svona sterkan. Það er ekki hægt
að biðja um betri föður eða betra
heimili en það sem þú og mamma
bjugguð okkur í gegnum tíðina. Það
var alveg sama hvort það voru börnin
eða barnabörnin, allir voru alltaf vel-
komnir, hvort heldur heimsóknin var
Guðmundur Ragnar
Lárusson
Kveðja frá Hólum
Látinn er kirkju-
höfðinginn herra Sig-
urður Guðmundsson
biskup. Hans mun
verða minnst fyrir langa þjónustu,
mikla trúmennsku og giftudrjúg
störf í þágu kirkju og kristni. Sig-
urður var sóknarprestur í 47 ár.
Prófastur var hann í 19 ár og
vígslubiskupsembættinu gegndi
hann í 10 ár. Þá var hann settur
biskup Íslands um skeið. Í allri
þessari þjónustu naut hann virð-
ingar og vinsælda.
Sigurður braut blað í kirkjusög-
unni er hann árið 1986 tók við
sóknarprestsembætti á Hólum.
Hann hafði verið vígslubiskup í
fimm ár og færði nú hinum forn-
helga stað biskupsembættið að
nýju. Þá hafði biskup ekki setið
staðinn í 186 ár eða síðan hann var
með konungsboði aflagður sem
biskupssetur árið 1801. Áfangasig-
ur hafði með þessu unnist í barátt-
unni fyrir því að gera Hólastað
aftur að höfuðbóli kirkjunnar í
Hólastifti. Að því vann Sigurður af
hógværð en mikilli festu með þeim
árangri að sjálfstætt embætti bisk-
ups á Hólum var lögfest árið sem
hann lét af embætti.
Sigurður gegndi embættisstörf-
um sínum af stakri trúmennsku og
mikilli reglufestu. Þjónusta hans
einkenndist af kærleiksríkri mildi
og djúpri virðingu fyrir því helga
hlutverki sem hann hafði verið
kallaður til. Í starfi sem einkalífi
naut hann mannkosta konu sinnar,
frú Aðalbjargar Sigurðardóttur.
Saman sátu þau Hólastað af reisn
og við almannahylli, rétt eins og
þau höfðu gert á Grenjaðarstað í
42 ár. Af þeirra fundi fóru allir
glaðari og betri en þeir komu.
Sigurður lét sig samfélagsmál
miklu varða og lagði í þeim efnum
mikið að mörkum. Skólamál voru
honum einkar hugleikin. Héldu
þau hjónin skóla á Grenjaðarstað
um nokkurt skeið. Kennslu og
prófdómarastörfum sinnti hann
lengst af starfsævinnar og gegndi
auk heldur skólastjórastöðu við
Laugaskóla í forföllum. Þá var
hann kallaður til setu í skólanefnd-
um margra skóla. Hann sat í sveit-
arstjórn og var um tíma oddviti
hennar.
Hann gekk til liðs við ýmis félög
og klúbba og gegndi þar margs-
konar trúnaðarstörfum. Söngmað-
ur var hann góður, hafði hvetjandi
áhrif á kirkjusönginn og var félagi
í karlakórum bæði í Þingeyjar-
sýslu og í Skagafirði. Æskulýðs-
starf kirkjunnar studdi Sigurður
af hugsjón og miklum áhuga.
Hann var einn aðalhvatamaðurinn
að byggingu Sumarbúðanna við
Vestmannsvatn, hafði lengi yfir-
Sigurður
Guðmundsson
✝ Sigurður Guð-mundsson fæddist
á Naustum við Ak-
ureyri 16. apríl 1920.
Hann andaðist 9. jan-
úar sl.
Útför Sigurðar var
gerð frá Akureyr-
arkirkju 18. janúar.
umsjón með starf-
seminni þar og
studdi þær ætíð með
ráðum og dáð.
Sigurður var ein-
arður í skoðunum og
hafði ríka skapsmuni,
en var hlýr og mildur
hirðir hjarðar sinnar.
Hann var góður fé-
lagi, gestrisinn og
gefandi í samskipt-
um. Til hans var
einkar gott að leita
sem yfirmanns. Það
var lán okkar hjóna
að eiga hann og frú Aðalbjörgu að
þegar við komum ung og óreynd
til starfa í prófastsdæmi hans.
Munum við seint geta fullþakkað
stuðninginn og leiðsögnina sem
þau veittu okkur á þessum okkar
fyrstu árum í starfi.
Fyrir hönd þjóðkirkjunnar í
Hólastifti votta ég minningu sr.
Sigurðar Guðmundssonar dýpstu
virðingu og þökk. Blessuð sé minn-
ing hans.
Jón Aðalsteinn Baldvinsson.
Síðustu ræðu sína flutti séra
Sigurður Guðmundsson við Vest-
mannsvatn í Aðaldal í ágúst 2009, í
þeirri kirkjumiðstöð sem hann átti
svo mikinn þátt í að byggja upp
fyrir um hálfri öld, ásamt séra
Pétri Sigurgeirssyni og hópi
áhugasamra presta og leikmanna.
Tilefnið var að vígslubiskup helg-
aði þar nýtt altari og altarisdúk í
minningu séra Péturs Þórarins-
sonar. Hinn aldni kirkjuhöfðingi
stóð keikur við staf sinn og hvatti
okkur til dáða, að standa vörð um
þennan fagra stað og starfsemina
þar.
Á sínum tíma byrjuðu þeir með
tvær hendur tómar en fengu
marga til liðs við sig að gera þann
draum að veruleika að byggja upp
sumarbúðir fyrir börn og ung-
menni við Vestmannsvatn. Það
tókst með Guðs hjálp og góðra
manna. Séra Sigurður minnti á að
þó stöðugt þurfi að leita nýrra
leiða til að styrkja starfsemina þá
er meginhlutverkið ætíð hið sama;
að kenna börnum og ungu fólki að
þekkja Jesú Krist, að það megi
hafa hann að leiðtoga lífsins.
Ómældur tími fór hjá séra Sigurði
í uppbygginguna við Vestmanns-
vatn. Frú Aðalbjörg kona hans tók
virkan þátt í því starfi sem og öðru
sem laut að þjónustu sóknar-
prestsins, prófastsins og síðar
vígslubiskupsins á Hólum. Sá skari
er stór sem hún hefur gefið kaffi
eða mat heima eða tekið á móti og
sýnt gamla bæinn, eins og hún
gerði í fjölda ára fyrir börnin sem
dvöldu á Vestmannsvatni.
Mikill og góður skóli var að
njóta leiðsagnar sóknarprestsins
og prófastsins varðandi messu-
gjörð, predikun og embættis-
færslu. Erum við nokkrir guðfræð-
ingarnir sem nutum þessa áður en
við fórum í prestsskap. Séra Sig-
urður var nákvæmur og samvisku-
samur í öllu sínu starfi og eft-
irminnilegt að fara með honum í
vísitasíur og á héraðsfundi, sem
hann stýrði af röggsemi en lipurð.
Seint gleymist för okkar í Þöngla-
bakka ásamt með umsjónarmanni
kirkjugarða, þar sem gerð var út-
tekt á gamla kirkjugarðinum.
Boðun séra Sigurðar var skýr,
þar sem frelsarinn Jesús Kristur
var í miðju, hann sem er vegurinn,
sannleikurinn og lífið. Altaristaflan
í Grenjaðarstaðarkirkju var hon-
um stöðug uppspretta samtals við
börnin sem sóttu kirkju til hans úr
sveitinni eða frá Vestmannsvatni.
Þar standa þessi orð Jesú: „Komið
til mín allir þér sem erfiði hafið og
þungar byrðar, og ég mun veita
yður hvíld.“ Þessi orð frelsarans
voru séra Sigurði hjartfólgin og
með þau í huga fól hann sig og
sína í vald hins upprisna Drottins,
í lífi sem dauða.
Að leiðarlokum þökkum við Guði
þá góðu gjöf sem okkur var gefin í
séra Sigurði Guðmundssyni, þökk-
um af hjarta allar góðar stundir og
vináttu og fyrir hans miklu og
góðu störf fyrir íslenska kirkju og
kristni. Guð blessi minningu hans
og gefi börnum hans og fjölskyldu
huggun og frið.
Jón Helgi Þórarinsson.
Í dag verður til moldar borinn
sr. Sigurður Guðmundsson, fyrr-
um vígslubiskup Hólastiftis. Mikil
tímamót urðu í sögu, menningar-
og kirkjulífi Norðlendinga þegar
sr. Sigurður Guðmundsson gerðist
sóknarprestur á Hólum vorið 1986.
Í kjölfar yfirlýsingar sem sr. Sig-
urður hafði þá gefið nokkru áður
um að hann væri reiðubúinn til að
leggja sitt af mörkum til endur-
reisnar biskupsseturs fékk hann
mikla hvatningu, ekki einungis frá
Hólamönnum og Skagfirðingum,
heldur hvarvetna af Norðurlandi,
um að láta þennan draum rætast.
Svo sannarlega bar þetta frum-
kvæði Sigurðar árangur því að ár-
ið 1990 batt Alþingi í lög að vígslu-
biskup Hólstiftis skyldi framvegis
sitja á hinum forna og helga höf-
uðstað Norðlendinga, Hólum í
Hjaltadal. Jafnframt voru stjórn-
sýsluverkefni biskupsembættis á
Hólum fest í sessi. Um nokkurt
skeið þjónaði Sigurður sem biskup
yfir öllu Íslandi og var það stór
stund í huga okkar Hólamanna.
Þau hjón Aðalbjörg og Sigurður
voru bæði þrautreynd í fé-
lagsstörfum og tóku strax á fyrsta
degi virkan þátt í öllu starfi á
Hólastað sem og í Skagafirði. En
fyrst og fremst var það starf kirkj-
unnar og vegur biskupsembættis-
ins heima á staðnum sem óx að
virðingu og umsvifum. Samstarf
okkar hjóna við þau Aðalbjörgu og
Sigurð var bæði gott og náið og
þróaðist í einlæga vináttu. Þau
hjón voru einkar gestrisin og hlý
heim að sækja svo orð var á gert.
Sigurður hafði mjög gott lag á að
ræða við börn. Við minnumst þess
hve börnin okkar sem ekki voru öll
há í loftinu tóku miklu ástfóstri við
þau og sóttust eftir að fá að spjalla
og bera upp við vígslubiskupinn
hugðarefni sín. Sigurður kom fram
við alla sem jafningja, stóra sem
smáa og sýndi öllum áhuga og
virðingu. Hann var afskaplega hlýr
maður, átti auðvelt með að segja
frá og gæddi frásagnir sínar kímni
og gleði. Þær komu gjarnan
óvænt. Hann naut mikillar virð-
ingar í Skagafirði og öllum þótti
undur vænt um hann.
Séra Sigurðar verður ekki að-
eins minnst fyrir að flytja biskups-
embætti aftur heim að Hólum,
heldur hafði hann einnig forystu í
gagngerum endurbótum á Hóla-
dómkirkju og helstu munum henn-
ar. Þær framkvæmdir hófust form-
lega í mars 1987 og lauk í mars
1990. Þá var dómkirkjan færð svo
nærri upprunalegri tign sinni sem
kostur var. Þetta mikla verk leiddi
Sigurður af mikilli kostgæfni og
farsæld.
Sigurður átti mikið safn bóka og
áhugasvið hans var vítt. Ljóða-
bækur voru þó hans sérgrein.
„Hvað heita nú kindurnar heima
hjá þér?“ spurði hann lágvaxinn
gest sem var í heimsókn. Sigurður
safnaði kindanöfnum af öllu land-
inu og átti mikið og fróðlegt safn.
Aðalbjörg er dáin fyrir nokkrum
árum en nöfn þeirra Sigurðar
beggja voru jafnan nefnd saman
og í hugum okkar voru þau eitt.
Nú að leiðarlokum þökkum við
hjónin og fjölskyldan öll Sigurði og
Aðalbjörgu samfylgdina. Við
geymum minningu um drengskap-
armann og góðan vin sem hikaði
ekki við að taka ákvarðanir og
setja mark sitt á söguna. Guð gefi
landi voru marga slíka.
Blessuð sé minning Sigurðar
Guðmundssonar vígslubiskups.
Ingibjörg Kolka og
Jón Bjarnason.
 Fleiri minningargreinar um Sig-
urður Guðmundsson bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga.
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is – smella á reitinn Senda efni
til Morgunblaðsins – þá birtist val-
kosturinn Minningargreinar ásamt
frekari upplýsingum.
Lengd | Minningargreinar sem
birtast í Morgunblaðinu séu ekki
lengri en 3.000 slög. Ekki er unnt að
senda lengri grein. Engin lengdar-
mörk eru á greinum sem birtast á
vefnum. Hægt er að senda örstutta
kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5-15
línur.
Minningargreinar