Skólablaðið - 01.03.1987, Síða 54

54 SKÓLABLAÐIÐ
Rama Buck
(1947-1985)
Eftir Baldur Urðvarna
Aöfaranótt þriðjudagsins 19. febrúar 1985 lá gestur
einn andvaka í litlu herbergi ómerkilegs hótels í Birm-
ingham. Úr næsta herbergi barst sellóleikur, er fór
óumræðilega í taugarnar á honum. Gesturinn stóð
upp og barði allhressilega í vegginn, sem skildi her-
bergin að. Stuttu síðar stöðvaðist sellóleikurinn og fyrr-
nefndur gestur fór að sofa, þess óvitandi, að hann
hafði verið að þagga niður í mjög merkum — en lítt
þekktum — „tilraunarokkara", Ward Adam Wexford,
öðru nafni Hama Buck.
Næsta morgun fann þjónustustúlka Rama Buck lát-
inn á herbergi sínu. Sat hann í hægindastól og fyrir
fótum hans lá sellóið góða - strengjalaust. Strengirnir
hafa aldrei fundist, né heldur boginn, sem einnig er
horfinn. Við krufningu kom í Ijós, að dánarorsökin var
heilablóðfall. Ekki uppgötvaðist fyrr en við rannsókn-
ina á dauða Bucks, hver hann væri í raun og veru. í
gestabók hótelsins hafði hann skráð sig sem Robert
Funchal. Reyndar vissi fjölskylda hans í Bandaríkj-
unum ekki að hann hefði stigið út fyrir endimörk þess
blessaða lands, og allir vinir hans héldu, að hann væri
í New Jersey að vinna að nýrri plötu.
Fleiri atriði í sambandi við lát Rama Bucks mætti telja
dularfull, s.s. það, að einhver tók $172.368 út af einka-
reikningi hans í Sviss hinn 20. febrúar 1985, daginn
eftir andlátið. Má e.t.v. segja, að dauði Rama Bucks
hafi verið í stíl við líf hans: dularfullur, heillandi og
óvæntur, án þess þó að vekja mikla athygli almenn-
ings eða fjölmiðla.
Líf W.A. Wexfords var svo sem nógu rólegt og við-
burðasnautt — þar til hann breyttist í Rama Buck. Móðir
Wexfords var ung (18 ára), er hún átti hann, en vildi ekki
láta uppi, hver faðirinn væri. Hinn ungi Ward ólst að
mestu upp hjá afa sínum, sem var vel efnaður verð-
bréfasali, en er hann eltist sótti hann hina dýrustu
einkaskóla og síðar háskóla: lagði hann stund á bók-
menntir við Harvard, en tók aldrei neina gráðu á því
sviði. Árið 1967 varð afi Wexfords elliær og sóaði öllum
sínum auðæfum áður en hann dó snemma árs 1968.
Wexford hinn ungi stóð eftir slyppur og snauður, og
ekki bætti það úr skák, að móðir hans stytti sér aldur
skömmu síðar. Vinir hans segja, að um þessar mundir
hafi hann gjörbreyst í klæðaburði, útliti og framkomu;
þó stóð þessi breyting í engu sambandi við stúdenta-
eða hippahreyfingu samtímans. Hann giftist Gwen
nokkurri Peshito, að því er virðist til fjár, enda þótt
hjónaband þeirra yrði hið farsælasta. Síðan sneri hann
sér óskiptur að tilraunarokki og tók sér listamanns-
nafnið Rama Buck.
Wexford hafði áður haft nokkurn áhuga á klassískri
tónlist og lærði eilítið á selló. Hann varð aldrei sérlega
góður sellóleikari — fylgdi nótunum út í ystu æsar, en
þorði aldrei að sýna minnstu innlifun eða túlkunartil-
þrif. Sem rokkari, sem Rama Buck, var hann hins vegar
aldrei hræddur við að brjóta gegn „gamalgróinni" rokk-
hefð og fastbundnum reglum, hvort sem þær reglur
kváðu á um laglínumeðferð eða skipulega óreiðu. Og
hann sparaði ekkert til að koma hugmyndum sínum í
framkvæmd—einu sinni tók hann jafnvel upp lag í Him-
alayafjöllum í 6000 metra hæð til þess eins að ná alveg
sérstökum hljóðáhrifum. Stundum hvarf hann vikum
saman á milli upptakna; einstaka sinnum hvarf Gwen,
konan hans, um leið. Aldrei hefur verið upplýst, hvert
hann fór (eða þau fóru) við slík tækifæri.
Á árunum 1970-84 gaf Rama Buck út ll plötur, allt
breiðskifur, á eigin kostnað og með eigin skilmálum.
Lög og textar voru að öllu leyti hans eigin smíð. Hann
forðaðist allt umtal, öll blaðaskrif. Hann gaf hverja
plötu út í nákvæmlega 369 eintökum og bannaði opin-
beran flutning á lögum sínum nema tvo daga ársins: 5.
júlí og 17. nóvember. Eins og nærri má geta vissu ein-
ungis örfáir af tónlistarstarfsemi hans; helst voru það
undirleikarar hans og tæknimenn, fjölskylda og vinir,
en auðvitað breiddi þessi litli hópur smátt og smátt út
orðstír hins sérvitra snillings. Áhuga á Rama Buck fór
brátt að verða vart, sérstaklega meðal ungra lista-
manna, og þessi áhugi jókst jafnt og þétt. Spólur með
tónlist hans gengu manna á milli og voru fjölfaldaðar,
en samt sem áður var aðdáendahópurinn einkar lítill
og lágróma.
Tónlist Rama Bucks er fullkomlega óflokkanleg. í
lögum hans blandast saman ótölulegur aragrúi tónlist-
arstefna og -áhrifa. í sama laginu má finna dæmi um
nýbylgju, pönk, diskó, djass, barokkog indíánatónlist.
í sama laginu má greina hljóð túbu, píanós, rafmagns-
gítars, hljómborðs, fiðlu, sekkjapípna, hvers kyns
trommna, klarínetts og jafnvel nashyrninga. En þrátt
fyrir allt grípur þessi ótrúlegi hrærigrautur eyrað, án
þess þó að draga úr seiðmagni hrjúfrar raddar Rama
sjálfs.
Texta hans er hins vegar auðveldara að binda á klafa
hefðarinnar; þeir falla fremur að viðteknum hug-