SunnudagsMogginn - 21.08.2011, Blaðsíða 19

21. ágúst 2011 19
stæður var ekki hægt að auka framlagið og
við höfðum fullan skilning á því. Enginn
gerði neinar athugasemdir við það næstu
árin. Þetta var líka skilningur manna utan
skólans. En meðan á þessu stendur keyr-
um við okkur áfram með tapi árum saman
í von um að fá leiðréttingu með tím-
anum.“
Þegar talað er við Elías Jón Guðjónsson,
aðstoðarmann mennta- og menningar-
málaráðherra, segist hann ekki kannast
við þetta. „Ég var náttúrlega ekki í ráðu-
neytinu á þessum tíma, árið 2007,“ segir
Elías. „Við styðjumst bara við það sem var
samþykkt og skrifað undir og þar er ekk-
ert um það að framlagið eigi að vera
hærra. Þvert á móti sýna gögn að gert
hafði verið ráð fyrir að skólinn fengi 28
milljónir 2007, 33 2008 og 35 2009.“
Aðspurður hvort ekki sé þversögn í því
að skera annarsvegar á lífæð skólans með
því að dæma hann órekstrarhæfan og loka
fyrir fjárframlög og möguleika nemenda á
að leita til Lánsjóðs námsmanna og krefj-
ast þess hinsvegar að hann sinni nem-
endum sínum segir Elías svo ekki vera.
„Viðurkenning felur í sér vottun á að skóli
hafi faglega og fjárhagslega burði til að
veita þá þjónustu sem hann lofar nem-
endum. Það er því ekki í þágu nemenda að
veita skóla viðurkenningu sem uppfyllir
ekki þessi skilyrði. Nauðsynleg gögn til að
byggja slíkt mat á bárust ekki fyrr en síð-
astliðinn mánudag. Þá fyrst var hægt að
klára matið og þar sem niðurstaðan var
neikvæð fyrir skólann óskaði ráðuneytið
eftir áliti Ríkisendurskoðunar,“ segir
Elías.
Þegar talað er við Svein Arason rík-
isendurskoðanda segir hann að þeim
gögnum sem ráðuneytið aflaði frá skól-
anum hafi verið komið til þeirra og þeir
farið yfir þau. „Við lögðum okkar mat á
gögnin og komumst að þeirri niðurstöðu
að staða skólans væri með þeim hætti að
við höfðum litla trú á því að hann væri
rekstrarhæfur. Skuldapakkinn er það sem
hefur mest áhrif á hvort hann telst rekstr-
arhæfur eða ekki,“ segir Sveinn.
Í umræðum hefur einmitt komið fram
að aðeins 14 milljónir hafi borið á milli til
að skólinn gæti klárað næsta ár. En Skúli
Helgason, alþingismaður og formaður
menntamálanefndar Alþingis segir að
þessar 14 milljónir séu ekki það eina. „Ef
það hefðu aðeins verið þessar 14 milljónir
þá væri búið að leysa þetta vandamál. Það
er þessi mikli skuldabaggi sem skólinn
dregur með sér sem skiptir öllu,“ segir
Skúli.
Aðspurður segir Hilmar Oddsson að þar
séu þeir bara ekki sammála. „Ef við hefð-
um fengið þetta framlag í ár og 70 millj-
ónir á ári á næstu þremur árum þá hefðum
við siglt í gegnum þetta,“ segir hann.
Aðspurður um rekstrarvandann og við-
brögð Hilmars við því að Ríkisendur-
skoðun muni gera úttekt á skólanum segir
hann það snúið og er harðorður. „Þegar
fólk heyrir að Ríkisendurskoðun verði
látin skoða rekstur fyrirtækis, þá hljómar
það eins og eitthvað hafi verið óeðlilegt í
rekstrinum; það er ekki raunin, enda hef-
ur ekki verið bent á neitt óeðlilegt og það
er erfitt að verjast ásökunum þegar þær
koma ekki fram. Ef niðurstaða Ríkisend-
urskoðunar er sú að reksturinn sé erfiður
hjá okkur, þá bara vá, einmitt, það er það
sem við höfum verið að tala um. Rekst-
urinn er í járnum, það vita allir, það eru
engar fréttir.
Við höfum sagt í marga mánuði: Vin-
samlegast hjálpið þið okkur að standast
kröfur ykkar. Við megum ekki drepa
þessa menntun og skera á þráð 150 ung-
menna sem eru að finna sér framtíðar-
starf.
Við erum að bjóða ríkinu bestu kjör, það
mun enginn finnast sem getur boðið uppá
slíkt gæðanám með lágum kostnaði eins
og Kvikmyndaskóli Íslands hefur verið að
gera,“ segir Hilmar.
Samanburður skólanum í hag
Miðað við samanburðartölur sem að-
standendur skólans hafa safnað saman líta
orð Hilmars sannfærandi út. Á meðan sér-
hver kvikmyndaháskóli Norðurlanda fær
10 milljónir frá ríkinu á hvern nemanda þá
fær Kvikmyndaskóli Íslands aðeins um
278.000 króna styrk á hvern nemanda.
Samt fær kvikmyndaskólinn alþjóð-
legar viðurkenningar fyrir gæði námsins
og nýlega var gerð úttekt á honum af CI-
LECT sem samtök kvikmyndaskóla hafa
stofnað til. Innan þeirra eru velflestir
þekktustu og virtustu kvikmyndaskólar
heimsins. Úttektina á Kvikmyndaskóla
Íslands gerði Nik Powell, skólastjóri Nat-
ional Film and Televison School í London
og margverðlaunaður kvikmyndafram-
leiðandi en í henni fékk skólinn „Highest
Recommendation“ eða hin mestu með-
mæli. Elías, aðstoðarmaður ráðherra, seg-
ir að það sé rétt að skólinn hafi hlotið lof
og það sé vel. En varðandi samanburðinn
við háskóla á Norðurlöndum segir hann að
ekki sé rétt að bera saman kvikmynda-
háskólana við Kvikmyndaskóla Íslands
sem sé á framhaldskólastigi.
Aðspurður hvort hann telji að ríkis-
valdið treysti sér til að reka gæða-
kvikmyndaskóla fyrir jafn lítið fé og
Kvikmyndaskóli Íslands hefur gert svarar
hann; „Við teljum að það eigi að vera
framboð á kvikmyndanámi í landinu en
hvaða leiðir við förum til að tryggja það
mun koma í ljós.“
Niðurstaða
Það er erfitt að átta sig á því hvað býr að
baki þessari ákvörðun ráðuneytisins, sér-
staklega með tilliti til þess árangurs sem
skólinn hefur náð með ótrúlega lítið fram-
lag frá ríkinu, bæði miðað við kvik-
myndaskóla erlendis og einnig miðað við
framhaldsskóla hér á Íslandi. En á móti
kemur að skólinn fór af stað með stækkun
án þess að vera með skriflegt vilyrði fyrir
auknu framlagi og aukið framlag hefur
hann sannarlega ekki fengið. Nú er svo
komið að hann fær ekkert fjármagn frá
ríkinu. En eins og ráðuneytið bendir á, á
enginn einkaskóli rétt á fjárframlagi frá
ríkinu og í sjálfu sér gildir það sama um
skóla í ríkiseigu.
Aðgerðir ráðuneytisins koma mönnum
í geiranum óneitanlega á óvart, enda var
af flestum talið að samningar myndu nást
í vikunni og ekki yrði af þessu menning-
arslysi.
Morgunblaðið er með minnispunkta
Ríkisendurskoðunar undir höndum og af
þeim verður ekki ráðið að skuldabaggi
skólans sé óyfirstíganlegur og endurskoð-
andinn viðurkennir í þeim að erfitt sé að
fá rétta mynd af stöðunni. En hann mælir
með úttekt á því hvernig farið hafi verið
með framlag ríkisins til skólans, hvort
sem samið verði við skólann eða ekki. Á
fimmtudaginn lýsti síðan ráðuneytið því
yfir að ekki yrði samið. Það má því búast
við að tuttugu ára uppbyggingu skólans
ljúki nú með skjótu andláti.
Stofnandi skólans, Böðvar Bjarki, ásamt nemendum en áður voru þar framleiddar 80-90 stuttmyndir á önn, næsta ár verður engin framleidd.
Morgunblaðið/RAX
Garpur Elísabetarson, 27 ára gamall, var
skráður í deild Skapandi tæknivinnu í
Kvikmyndaskóla Íslands fyrir þessa önn og
hafði sagt upp vinnunni sinni til að geta
stundað nám sitt. Það var því mikið áfall
þegar ljóst varð að af því námi verður ekki.
„Mér líður illa að tala um þetta,“ segir
Garpur. „Ég vann hjá Vodafone og sagði
þeirri vinnu upp til að fara í nám í Kvikmynda-
skólanum. Því er þetta mikið áfall. En maður
er búinn að fá nokkrar vikur til að melta
þetta og ég bind vonir við að fá að halda
starfinu sem ég sagði upp.
Ég hef ótrúlega mikinn áhuga á að læra og
starfa í kvikmyndabransanum. Ég var búinn
að skoða nám erlendis en fannst þetta hag-
kvæmast en núna verður maður bara að
kíkja á nám úti og skoða það aftur. Það verð-
ur kannski dýrara, en maður lætur sig hafa
það. Maður safnar sér þá bara pening í ein-
hvern tíma áður en maður leggur í það.
En ég var ekki byrjaður í þessum skóla,
þetta er verra hjá þeim sem voru búnir með
einhverjar annir. Það er örugglega mjög sárt
fyrir þá að horfa á eftir þessu,“ segir Garpur.
Mikið áfall
Í áskorun til ríkisstjórnar Íslands sem formenn fagfélaganna skrifuðu undir eru stjórnvöld
beðin um að koma í veg fyrir það stórkostlega menningarlega slys sem af því myndi leiða
ef skólinn myndi leggja upp laupana og að orðspor skólans „myndi taka mörg ár að vinna
upp á ný,“ einsog segir í yfirlýsingunni.
Undir þetta skrifa formenn félags íslenskra leikara, leikstjóra, leikskálda og handrits-
höfunda og formaður WIFT (Women in Film and Television). Í áskorun þeirra segir enn-
fremur: „Með inntöku í alþjóðasamtök kvikmyndaskóla er skólinn metinn til jafns við
helstu kvikmyndaskóla heims. Slíkur einstakur árangur hefur náðst eftir tveggja áratuga
þróunarstarf og því má einfaldlega ekki kasta á glæ.“
Hátt í 3.300 manns skrifuðu líka undir áskorun til stjórnvalda þess efnis að gera taf-
arlaust viðunandi samning við Kvikmyndaskóla Íslands og tryggja þannig rekstrarhæfi
skólans. Nemendur skólans færðu Jóhönnu Sigurðardóttur undirskriftirnar á tröppum
stjórnarráðsins í byrjun ágúst.
Stórkostlegt menningarlegt slys
Á föstudaginn birti Þráinn Bertelsson, þingmaður VG, pistil undir
yfirskriftinni „Sanngjörn lausn óskast – ekki embættishroki eða
einelti“ en þar skrifar hann um það sem honum virðist ákaflega
ósanngjörn framganga samflokksmanna sinna í ráðuneyti
mennta- og menningarmála gagnvart kvikmyndaskólanum.
Hann minnist þess þegar forsvarsmaður skólans kvartaði und-
an einelti af hálfu ráðuneytisins þegar í apríl. „Hvort það var of
sterkt til orða tekið, veit ég ekki,“ skrifar Þráinn, „en mér finnst
það allavega benda til þess að samskiptin hafi ekki verið í lagi.
Uppá síðkastið hef ég fylgst með samskiptunum úr fjarlægð. Þau
hafa verið þannig að starfsmenn ráðuneytisins hafa lagt fram
endalausar beiðnir um upplýsingar og svör við spurningum (à la Vigdís Hauksdóttir) og
þegar forráðamenn skólans hafa komið með hestburð af pappírum hefur ráðuneyt-
isliðið borið fram fleiri fyrirspurnir og beðið um meiri gögn. Nú síðast í tilkynningu frá
ráðuneytinu þá kveður ráðuneytið einhliða upp þann dóm að skólinn uppfylli ekki
rekstrarskilyrði – og maður spyr sig, hvernig í ósköpunum á skóli sem hefur ekki borg-
að laun í 5 mánuði og eytt öllu sumrinu í að svara fyrirspurnum frá embættismönnum
að fara að því að uppfylla ströngustu rekstrarskilyrði? Ríkisendurskoðun er svo látin
skrifa upp á að skólinn uppfylli ekki þessi skilyrði og síðan beðin um að fara og skoða
rekstur skólans – sem vitanlega hefði átt að gera fyrir nokkuð mörgum mánuðum,“
skrifar Þráinn.
Seinna skrifar hann: „Það er ekki lausn og þaðan af síður sanngjörn lausn á málum
kvikmyndaskólans ellegar nokkurrar stofnunar að kveða upp úr með að skólinn sé ekki
rekstrarhæfur og klykkja út með því að segja: Og hvað ætlið þið að gera í því? við for-
ráðamenn skólans. Þetta er einfaldlega valdníðsla og ruddaskapur sem ekkert annað
ráðuneyti mundi voga sér að sýna nokkurri stofnun sem undir það heyrir og allra síst
eftir margra mánaða vanrækslu, yfirgang og einelti – án þess að leggja nokkuð fram
sem gæti stuðlað að lausn á málefnum skólans.“
Þráinn skrifar síðan á fésbókarsíðu sína seinni hluta föstudagsins: „Er ekki næsta
mál á dagskrá að leggja niður alla tónlistarkennslu á landinu og athuga hvaða sparn-
aður hlýst af því í framtíðinni að leggja niður nám í tveimur listgreinum í stað einnar?“
Þingmaður VG reiður
Þráinn Bertelsson