SunnudagsMogginn - 28.08.2011, Blaðsíða 6

6 28. ágúst 2011
Almenningur í Ungverja-
landi hefur mestan áhuga
á því hvaða áhrif Evrópu-
sambandið hafi á það
sjálft, en hefur óljósar
hugmyndir um sam-
bandið, sagði Maria Hell-
er frá Eötvös Loránd-
háskóla í Ungverjalandi í
málstofunni. frá Búda-
pest.
Heller sagði að þjóðarhugtakið
væri sterkt í Ungverjalandi. Íbúar
landsins hugsuðu fyrst og fremst
um sig sem þjóð, síðan Evrópubúa.
Hún kvað mikið horft til fortíðar. Sú
tilfinning væri sterk að bilið milli
austurs og vesturs væri stórt og
mikið ójafnvægi milli Ungverjalands
og ESB, bæði meðal stjórnmála-
manna og almennings. „Vestrið
ræður fyrir okkur, ESB er kennarinn,
sem skammar okkur,“ segir hún.
„Okkur hefur verið hleypt inn en er-
um í anddyrinu, litla þjóðin.“
Heller lýsti umræðunni í landinu
þannig að í henni blandaðist minni-
máttarkennd gagnvart ESB og þjóð-
arstolti, þar sem litið væri niður á
ESB.
Ungverskum borgurum finnist
skortur á samstöðu, þeir hafi verið
yfirgefnir af vestur-
evrópu og litið sé á þá
eins og annars flokks
borgara. Síðan sé talað
niður til landa á borð við
Úkraínu og Albaníu.
Að sögn Heller hefur
umræðan verið að
herðast í Ungverjalandi.
Hún talaði um útilokandi
umræðu þar sem áherslan væri á
þjóðerni og trú. Útlendingaótti færi
vaxandi og blórabögglar fundnir.
Samsæriskenningar spryttu upp og
ýmist væru gyðingar, frímúrarar,
heimsvaldasinnar eða nýlendus-
innar að baki ráðabrugginu. Á með-
an hún lýsti þessari umræðu sýndi
hún mynd þar sem snúið hafði verið
út úr Evrópusambandsfánanum, inn
í gulum stjörnunum var hamar og
sigð og undir áletrunin EUCCP, sem
er skammstöfun fyrir Sovétríki Evr-
ópusambandsins. Sigur Viktors Or-
báns í kosningunum í fyrra hefur
haft mikil áhrif í landinu og ESB horf-
ið af dagskrá. Upp á skjá brá hún til-
vitnun í Orban þar sem hann segir
að 1848 hafi Ungverjar barist gegn
ofríki Vínar, 1956 gegn Sovétríkj-
unum og nú standi stríðið við Bruss-
el.
Kúvending ungverskrar umræðu
V
iðgangur lýðræðis í
Evrópu, hlutverk
borgaralegs sam-
félags, vitund og
vettvangur fyrir almenning var
umræðuefni einnar málstof-
unnar á hinni viðamiklu evr-
ópsku ráðstefnu stjórnmála-
fræðinga á vegum European
Consortium for Political Rese-
arch, sem fram fór í vikunni í
Háskóla Íslands.
Helene Pristed Nielsen frá
Álaborgarháskóla fjallaði um
stöðu félagslegra hreyfinga og
spurninguna um það hversu
mikil áhrif þau ættu að hafa í
lýðræðisríki. Hún sagði að í því
fælust bæði möguleikar og
gildrur. Félagslegar hreyfingar
ákveðnu landsvæði væri. Hins
vegar væri rík ástæða fyrir því
að hugtakið fullveldi væri enn í
hjarta umræðunnar, það væri
nánast heilagt fyrir mörgum.
Gora talaði sérstaklega um ný
ríki Evrópusambandsins og bar
saman Pólland og Ungverjaland.
Hún sagði að í Ungverjalandi
væri mikil spenna og menn
þyrðu jafnvel ekki að segja hvað
þeim fyndist um Evrópuverk-
efnið. Vaxandi vonbrigði væru
með Evrópusambandið.
Hún sagði að ungir Pólverjar
drægju hefðbundnar þjóðern-
ishugmyndir í efa á meðan
þjóðarvinkillinn væri lykilatriði
í Ungverjalandi.
Pieter De Wilde frá Rann-
gætu talist mikilvæg viðbót við
lýðræðisferlið og til væru kenn-
ingar um að án þeirra myndi
mikilvægur vettvangur fyrir al-
menning til að hafa áhrif hverfa.
Á móti kæmu fullyrðingar um
að slíkar hreyfingar græfu und-
an lýðræði.
Magdalena Gora frá Jagiel-
lonian-háskóla talaði um það
hvernig hugmyndin um að til-
heyra væri að breytast bæði í
tengslum við Evrópu og lýð-
ræðið. Hún sagði að þjóðern-
iskenndin væri enn grundvöllur
stjórnmála, en með ólíkum
hætti þó. Gora sagði að þjóðern-
iskenndin endurspeglaðist með
ólíkum hætti og misjafnt hversu
sú sterk sú tilfinning að tilheyra
fyrir því að tala um að umræðan
á Bretlandi og í Austurríki væri
neikvæð, en öðru máli gegndi
um hin „evrópusinnuðu ríki“. Á
þessu væri orðin breyting.
Gagnrýnin væri mismikil eftir
löndum, en alls staðar fyrir
hendi. Svo virðist sem umræðan
væri að fara í sama farveg. Eng-
in sátt væri þó um hvað bæri að
gera.
„Ef aðeins er horft á um-
ræðuna á netinu er stuðningur
við samstarf ESB-ríkja, óum-
deilt,“ sagði De Wilde. „En
mikil umræða er um hvernig
málum er háttað í ESB núna og
engin skýr lína um hvort svarið
felst í meira eða minna sam-
starfi og samruna.“
sóknarmiðstöð félagsrannsókna
í Berlín fjallaði um umræðuna
um samrunann í Evrópu á net-
inu. Hann byrjaði á að segja að
bæði mætti líta á deiluna um
réttmæti Evrópusamrunans sem
neikvæða og jákvæða. Yfirleitt
væri ekki ágreiningur um sam-
runann almennt séð og fjallað
um hann með jákvæðum hætti.
Hann sagði að öðru máli
gegndi hins vegar þegar kæmi
að stöðunni um þessar mundir.
„Í skrifum á netinu kunna
menn ekki að meta hvernig
ferlið fer fram núna,“ sagði
hann. „Þetta á við um öll ríki
sambandsins, deilt er um stöð-
una núna.“
De Wilde sagði að hefð væri
Umræða um sam-
runa Evrópu vex
Lýðræði meðal efna á alþjóð-
legu stjórnmálafræðiþingi
Ungmenni á Spáni mótmæla háu atvinnuleysi. Mótmælin hafa breiðst út
um alla Evrópu og vaxandi umræða er um hlutverk Evrópusambandsins.
Reuters
Vikuspegill
Karl Blöndal kbl@mbl.is