SunnudagsMogginn - 28.08.2011, Blaðsíða 44

44 28. ágúst 2011
Super Sad True Love Story - Gary Stheingart bbbbm
Bandaríkin eru að hruni komin, sæta ákúrum
Kínverja vegna óráðsíu í fjármálum og dollarinn
hefur verið hengdur á kínverska júanið. Þetta er
framtíðarsýn bandaríska rithöfundarins Garys
Stheyngarts í þessari bráðfyndnu bók, en virðist
reyndar býsna nærri nútímanum því að ekki eru
nema nokkrir dagar síðan kínverskir ráðamenn
skömmuðu Bandaríkjamenn síðast fyrir lélega fjár-
málastjórnun og þeir hlustuðu bljúgir á, sem ýmsir
myndu segja að væri merki um að valdataumar væru að færast í aðr-
ar hendur í heimspólitíkinni.
Shteyngart er af rússneskum innflytjendum kominn og það á
einnig við um söguhetjuna, sem þrífst í heimi þar sem Facebook
myndi teljast varðhundur einkalífsins. Fólk gengur með fjölmúlavíl
á sér sem sendir upplýsingar um hagi eigandans, hvort hann veki
losta nærstaddra og hvað hann hafi í tekjur. Fólk er miskunnarlaust
dregið í dilka og æskudýrkunin hefur endanlega tekið völdin. Þess-
ari hráslagalegu tilveru er lýst í gegnum dagbókarskrif og færslur
helstu söguhetjanna á félagsvefjum. Útkoman er frábær lesning.
The Imperfectionists - Tom Rachman bbbbn
Bandarískur auðmaður stofnar bandarískt dag-
blað í Róm, sem á að fjalla um heiminn. Í The Imp-
erfectionists fá hinir ýmsu starfsmenn blaðsins
sinn kafla. Í bókinni er fjallað um kynlega kvisti og
kenjótta karaktera, fólk, sem lesandinn fyllist sam-
úð með, en allt hefur sína bresti, allt frá fréttarit-
aranum, sem er hættur að koma að efni og gerir allt
til að búa til stórfrétt, jafnvel þótt enginn fótur
virðist vera fyrir henni, til lesandans, sem til þess
að átta sig á heiminum les hvert einasta orð í hverju tölublaði og
byrjar ekki á næsta fyrr en hún er búin með blaðið á undan. Tíminn
heldur hins vegar áfram að líða og hún er fyrir vikið orðin nokkrum
árum á eftir í þekkingu sinni á samtímanum. The Imperfectionists er
stórskemmtileg bók, sem gefur háðska en hlýlega mynd af fjöl-
miðlaheiminum.
Red on Red - Edward Conlon bbbnn
Heiti bókarinnar, rautt á rauðu eða Red on Red,
er tekið úr hermáli og vísar til þess þegar „óvin-
urinn snýst gegn óvininum“. Höfundurinn Edward
Conlon er fyrrverandi lögreglumaður í New York
og fjallar hér um slóðir, sem hann þekkir vel. Hér
er á ferðinni spennusaga og heldur hún ágætlega
sem slík. Undirliggjandi átök annarrar söguhetj-
unnar við ákvörðun sína um að njósna um helsta
starfsfélaga sinn fyrir innra eftirlit lögreglunnar
gefur bókinni hins vegar þá dýpt, sem gerir hana athyglisverða.
Hvenær verður hann svikari? Um leið og hann fellst á að veita upp-
lýsingar? Þegar hann verður félaga sínum að falli? Er til einstigi þar
sem hann uppfyllir samninginn um að segja til félagans án þess að
ganga svo langt að svíkja? Ágætis efni.
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Erlendar bækur
Eymundsson
1. Game of Thrones – George R.
R. Martin
2. I Shall Wear Midnight – Terry
Pratchett
3. Fall of Giants – Ken Follett
4. Clash of Kings – George R. R.
Martin
5. The Leopard – Jo Nesbo
6. Hell’s Corner – David Bal-
dacci
7. The Cobra – Frederick Forsyth
8. The Search – Nora Roberts
9. Port Mortuary – Patricia Corn-
well
10. Cross Fire – James Patters-
son
New York Times
1. A Dance With Dragons –
George R.R. Martin
2. The Ideal Man – Julie Garwo-
od
3. Full Black – Brad Thor
4. Victory and Honor – W.E.B.
Griffin
5. Cold Vengeance – Douglas
Preston & Lincoln Child
6. Ghost Story – Jim Butcher
7. Star Wars – Fate of the Jedi-
Ascension – Christie Golden
8. The Magician King – Lev
Grossman
9. Portrait of a Spy – Daniel
Silva
10. Retribution – Sherrilyn Ke-
nyon
Waterstone’s
1. Inheritance – Christopher Pa-
olini
2. One Day – David Nicholls
3. Worth Dying For – Lee Child
4. When God Was a Rabbit – Sa-
rah Winman
5. People’s Republic – Robert
Muchamore
6. A Tiny Bit Marvellous – Dawn
French
7. Children’s Encyclopedia –
David Hancock
8. The Power of Six – Pittacus
Lore
9. So Much for That – Lionel
Shriver
10. One Day – David Nicholls
Bóksölulisti
Lesbókbækur
S
em dæmi um höfunda sem eru alltaf,
eða nánast alltaf, á Booker-listunum er
Julian Barnes, sem á þar nú skáldsöguna
The Sense of an Ending, en hann hefur
þrisvar verið tilnefndur til verðlaunanna, en
ekki hlotið þau enn. Sebastian Barry hefur tví-
vegis verið tilnefndur til Booker-verðlaunanna
áður, en að þessu sinni á hann skáldsöguna On
Canaan’s Side á lengri listanum. Alan Holl-
inghurst, sem á skáldsöguna The Stranger’s
Child á listanum, fékk verðlaunin 2004, Carol
Birch, höfundur Jamrach’s Menagerie, hefur
verið tilnefnd áður, komst á lengri listann 2003,
en Jamrach’s Menagerie er einnig á lengri lista
Oranger-kvennabókmenntaverðlaunanna.
D.J. Taylor, sem á skáldsöguna Derby Day á
listanum, hefur ekki verið tilnefndur, en hann
hefur hlotið verðlaun, fékk Whitbread-
ævisöguverðlaunin fyrir ævisögu George Orwell.
Aðrir á listanum eu minna þekktir; Patrick de-
Witt með The Sisters Brothers, Esi Edugyan
með Half Blood Blues, Yvvette Edwards með A
Cupboard Full of Coats, Stephen Kelman með
Pigeon English, Patrick McGuinness með The
Last Hundred Days (nei, ekki grínarinn Paddy
McGuinness), A.D. Miller með Snowdrops, Al-
ison Pick með Far to Go og Jane Rogers með
The Testament of Jessie Lamb.
Ekki er gott að spá fyrir um það hvaða bók
hreppir verðlaunin á endanum, en því er spáð
hér að í það minnsta eigi sú ágæta bók Jam-
rach’s Menagerie eftir Carol Birch eftir að kom-
ast á stuttlistann bæði hjá Booker- og Orange-
verðlaununum.
Bókin byggist lauslega á raunverulegum við-
burði, því er búrhvalur sökkti hvalfangaranum
Essex í nóvember 1820 (og var Hermann Mel-
ville innblástur að bókinni um hvíta hvalinn 30
árum síðar). Einnig er Charles Jamrach raun-
veruleg persóna, en hann var frægur fyrir dýra-
safn sitt og dýraverslun í Lundúnum uppúr
miðri nítjándu öldinni, seldi framandleg og sér-
kennileg dýr úr dýragarðinum, Jamrach’s Em-
porium.
Eitt sinn slapp tígrisdýr úr dýragarði Jam-
rachs, þreif átta ára dreng í ginið og hljóp á
brott. Jamrach elti dýrið og rak berar hendurnar
í hvoft dýrsins og ofan í kok, þannig að það
sleppti drengnum. Sá drengur er hin eiginlega
söguhetja bókarinnar, heitir Jaffy Brown í
henni, og er Jamrach hefur bjargað honum í
sögunni hrífst hann svo af hugrekki pilts að
hann býður honum vinnu hjá sér. Liður í þeirri
vinnu er að hjálpa Jamrach við að hafa uppi á
sérkennilegum skepnum og svo kemur að piltur
fer við þriðja mann í leit að skepnunni „Ora“,
einskonar dreka. Þeir taka sér far á hvalfang-
aranum Lysander og fljótlega verður ljóst að
þeir eiga ekki allir afturkvæmt.
Er illhvelið grandaði Essex á sínum tíma
komst þorri áhafnarinnar í björgunarbáta en
stráféll síðan úr vatnsskorti og hungri smám
saman, nema í þeim bát þar sem menn lögðu
látna félaga sína sér til munns. Sagan af því fór
um víða veröld og vakti eðlilega mikla athygli,
ekki síður en aðrar sögur af mannáti skipsbrots-
manna. Skáld og rithöfundar hafa mörg glímt
við þetta viðfangsefni í gegnum tíðina og Birch
sækir í þann sjóð, til að mynda gamanvísurnar
af Little Billee eftir William Makepeace Thac-
keray, en líka allskyns sjóferða- og stór-
slysasögur fyrri tíma, aukinheldur sem hún nýt-
ir sér skáldlegar lýsingar á lífskjörum
almennings frá þessum tíma. Það er og löngu
svo komið að lýsing rithöfunda eins og Charles
Dickens er orðin myndin sem við eigum af
Bretlandi nítjándu aldar, sú sagnfræði sem Carol
Birch og fleiri rithöfundar sækja í.
Þó það sé spá mín að Jamrach’s Emporium
komist á Booker-stuttlistann er venju fremur
erfitt að spá fyrir um hvernig raðast muni á
listann, ekki síst í ljósi þess að óvenju margir lítt
þekktir eða óþekktir höfundar eru á honum og
þá höfundar sem gefnir eru út af smáfyr-
irtækjum en ekki af risunum á markaðnum (á
listanum er einn höfundur, Jane Rogers, sem
var eitt sinn á mála hjá stórfyrirtæki, en er nú
hjá smáfyrirtæki eftir að enginn annar vildi gefa
hana út). Það segir sitt að fjórir höfundanna eru
að gefa út sínar fyrstu skáldsögur.
Það hefur sýnt sig í gegnum árin að Booker-
verðlaunin eru vel til þess fallin að auka sölu á
þeim bókum sem komast á listana, hvað þá á
bókinni sem fær verðlaunin, sem lofar góðu fyr-
ir litlu fyrirtækin. Stuttlistinn, listi með sex
bókum, verður svo kynntur næstkomandi
fimmtudag.
Carol Birch, höfundur Jamrach’s Menagerie, sem rat-
aði á lengri listann hjá Booker-verðlaunanefndinni.
Styttist í Booker-
stuttlistann
Skammt er í að tilkynnt verði hvaða bækur komust á stutt-
listann fyrir Booker-verðlaunin, helstu bókmenntaverð-
laun Breta. Á svonefndum lengri lista eru höfundar sem
komast á hann nánast fyrir hverja bók sem þeir skrifa, en
líka nokkrir sem ekki hafa sést þar áður.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is