Fréttablaðið - 15.10.2011, Síða 42

2 fjölskyldan
D vítamín er án efa eitt af þeim fæðubótarefnum
sem hver og einn þarf að taka fyrir almennt
heilbrigði og sem forvörn gegn fjölda sjúkdóma.
Haraldur Magnússon osteópati B.Sc (hons)
frá NOW fyrir börn og fullorðna
D-VÍTAMÍN
Þú færð NOW vörurnar í verslunum um allt land. Nánar á www.yggdrasill.is
Fjölskyldan kemur út mánaðarlega með helgarblaði Fréttablaðsins. Ritstjórn:
Roald Eyvindsson og Sólveig Gísladóttir Hönnun: Silja Ástþórsdóttir Forsíðumynd:
Valgarður Gíslason Pennar: Friðrika Benónýsdóttir, Júlía Margrét Alexandersdóttir,
Þórdís Lilja Gunnarsdóttir og Vera Einarsdóttir Ljósmyndir: Fréttablaðið Auglýsing-
ar: Benedikt Jónsson benediktj@365.is
Það er tvöfalt hættulegra að eignast barn í Bandaríkjun-um en á Íslandi. Við höfum eitt hæsta hlutfall mæðra-
dauða í iðnvæddu ríki og hæsta
ungbarnadauða, sem jafnast á við
lönd á borð við Katar og Sádi-Arab-
íu,“ segir bandaríski blaðamaður-
inn Jennifer Margulis. Hún ferðað-
ist til Íslands í september til að bera
íslenska heilbrigðiskerfið saman við
það bandaríska fyrir bók sem hún
er að skrifa. Bókin mun heita: „The
Business of baby: How corporations
and private interests skew the way
we parent.“ Þar rannsakar Margul-
is foreldrahlutverkið, meðgöngu,
fæðingu og fyrsta ár barnsins í
bandarískum veruleika.
Ísland er barnvænt land
Jennifer starfar hjá tímaritinu
Mothering, sem er á netinu undir
www.mothering.com. Í gegnum síð-
una komst hún í samband við Dag-
nýju Zoega, ljósmóður á Selfossi,
og í samtölum við hana vaknaði
áhugi hennar á að kanna aðstæður
á Íslandi.
„Mig langaði að vita hvað gerir
Ísland að barnvænu landi, af hverju
ungbarnadauði er jafn lítill og raun
ber vitni og hvernig læknar og ljós-
mæður vinna saman,“ segir Jenni-
fer, sem hefur unnið til verðlauna
fyrir skrif sín og birt greinar í
New York Times og O: The Oprah
Magazine.
Í heimsókn sinni hér talaði hún
bæði við lækna og ljósmæður og
heillaðist af fyrirkomulaginu á Land-
spítalanum. Henni þótti merkilegt að
fagfólkið vildi ekki aðeins tala um
það góða heldur einnig annmarka
á kerfinu. Þá ræddi hún við fimm
konur sem áttu börn á Landspítal-
anum. „Þrjár þeirra höfðu reyndar
ekki átt góða upplifun af fæðingunni
en tvær þeirra voru mjög ánægðar,“
segir Jennifer og þykir jákvætt að
konur sem ekki hafi átt góða fæðing-
arupplifun geti komið til lækna og
hjúkrunarliðs og látið vita. „Og þau
vilja raunverulega vita af því, sem er
ekki raunin í Bandaríkjunum. Ef þú
kæmir til læknis til að tala um slíkt
eftir fæðingu myndi hann bregðast
illa við,“ vill hún meina. Þá finnst
henni jákvætt að hér sé vel tekið á
móti konum sem reyni heimafæð-
ingar en þurfi síðan að fara á spít-
ala. „Margir læknar í Bandaríkjun-
um hafa neikvæða afstöðu gagnvart
heimafæðingum.“
Ljósmæður til stuðnings
Stærsta muninn á bandaríska og
íslenska fæðingarkerfinu segir
hún vera að hér sjái ljósmæður að
stærstum hluta um fæðingar. „Þær
telja að líkaminn sé gerður til að
eignast börn og þær séu í raun
aðeins á staðnum til stuðnings en
ekki til íhlutunar. Í Bandaríkjun-
um er vandamálið að fólk borgar
fyrir læknisþjónustu og því eru oft
á tíðum gerðar fleiri rannsóknir og
aðgerðir en þörf er á vegna þess að
spítalinn græðir á því,“ segir hún.
Annað sem kom henni þægilega á
óvart var að flest verk væru studd
rannsóknum hér. „Til dæmis eru
íslensk börn ekki þvegin eftir fæð-
inguna því bandarískar rannsóknir
sýna að það er ekki gott. Það er því
kaldhæðið að bandarísk börn eru
þvegin upp úr sótthreinsandi sápu,“
segir hún mædd.
Eiginmaðurinn tók á móti
Jennifer er 42 ára og fjögurra barna
móðir. Fyrsta barnið átti hún á spít-
ala og var upplifunin mjög neikvæð,
svo hún ákvað að eignast næstu börn
heima. Miðbörnin eignaðist hún með
aðstoð ljósmóður en þegar hún varð
ófrísk í fjórða sinn nefndi hún við
manninn sinn að hún vildi enga ljós-
móður. „Honum leist ekki á það en
mér tókst að sannfæra hann,“ segir
Jennifer glettin, en henni fannst
að fæðingin ætti að vera jafn pers-
ónulegur viðburður og getnaðurinn
sjálfur. Maður hennar tók því á móti
barni þeirra heima án aðstoðar. „Ég
tek fram að ég ýti ekki undir að fólk
eigi börn án aðstoðar en mér þótti
það rétt fyrir mig á þessum tíma-
punkti,“ segir hún.
Jennifer ferðaðist einnig til Nor-
egs til að kanna aðstæður þar og
mun ferðast víða um Bandaríkin
fyrir bók sína, sem áætlað er að
komi út árið 2013. Þeim sem vilja
kynna sér nánar starf þessarar
kjarnakonu er bent á síðuna www.
jennifermargulis.net. - sg
Tók á móti eigin barni
Jennifer Margulis er bandarískur blaðamaður og fjögurra barna móðir. Hún kom til
Íslands í haust til að bera saman aðstæður til fæðinga hér á landi og í Bandaríkjunum
vegna bókar sem hún er að skrifa. Áhugi hennar á málefninu vaknaði út frá hennar eigin
reynslu, en þrjú barna sinna átti hún heima og það síðasta án aðstoðar.
Fjölskyldan Jennifer með börnum sínum fjórum. Það yngsta kom í heiminn án aðstoðar fagfólks og tók eiginmaður
hennar á móti því á heimili þeirra. MYND/CHRISTOPHER BRISCOE
Í gegnum tíðina hef ég átt afar dramatíska ketti sem hafa með ánægju látið fjölskylduna líta út eins og glæpamenn. Þannig hefur engu máli skipt þótt rækjur og rjómi séu í öll mál, þegar þeir stíga
út á stétt horfa þeir brostnum augum á nágrannana. Auk þess sem
kettir eru almennt gjarnir á að láta svona er þetta fremur dramblátt
kyn. Flestallir hafa þeir verið af Abyssiníu- eða Sómalí-tegund. Þeir
eru yndislegir, gáfaðir og félagslyndir en um leið sérstaklega kröfu-
harðir, gleyma engu og fyrirgefa seint.
Enginn þeirra hefur þó enn slegið út stjörnuleik Lottu sálugu, sem
árið 2006 samdi og setti upp útsmoginn leikþátt í hverfisbúðinni sem
þá var. Hún var ekki lengi að renna á lyktina af harðfiski í hillu, dyr
verslunarinnar voru alltaf upp á gátt og eftirspilið því gefið. Hún var
í tímabundinni kattapössun hjá ættingjum, sem urðu að þola ásakanir
um dýraníð, en kjörbúðarfólki þótti augljóst að kötturinn mátti búa við
svelti, rænandi sér í svanginn. Lotta glotti.
Lotta, vel haldin heima fyrir en þrusugóð leikkona, ýfði upp kast-
aníubrúnt loðið skottið, saug inn kinnarnar og ýlfraði þegar búðareig-
andinn henti henni út úr búðinni. „Næst hringi ég á lögregluna, níðing-
ur!“ gólaði hann á eftir mér þegar ég var látin ná í hana þangað.
Kötturinn sem ég á í dag, frænka Lottu, gengur hringi í kringum
húsið, okkur til háðungar, þegar nýmeti er ekki á
boðstólum. Sérstaklega hefur hún verið ósátt eftir
að við voguðum okkur að prófa nýja tegund af
þurrmat, sem í hennar bókum er drasl en í heim-
ilisbókhaldinu skráður sem munaður. Keyrði
þá um þverbak þegar nýtt rúm var keypt handa
heimasætunni, 13 ára. Okkur grunar að annað-
hvort finnist henni það ekki vera nógu mjúkt
eða þá kannski of hart. Það er svolítið erfitt að
ráða í það. En af því að okkur er í mun að opin-
bert neytendakvart hennar berist ekki út á götu
og að við fáum að versla í hverfisbúðinni óáreitt
reynum við að halda henni góðri.
Það er sem sagt bleikur fíll í stofunni. Þótta-
fullur köttur sem fjölskyldan dekstrar með-
virk. Áhyggjuefnið að vinnudegi loknum er
ekki hvort búið sé að sinna heimalærdómi og
kaupa í matinn (jú, ef það er handa kettinum)
heldur hvort Kleópatra veiti okkur blessun sína.
Kötturinn með völdin
Júlía Margrét Alexandersdóttir
skrifar
BÓKIN
Danski myndasagnaflokkurinn Goðheimar naut óhemju vinsælda
þegar hann kom út í íslenskri þýðingu á síðari hluta 20. aldar. Nú
hefur verið ráðist í að endurútgefa seríuna hérlendis og hafa tvær
bækur litið dagsins ljós. Sú síðari, Hamarsheimt, kom nýverið út.
Hún byggir á Þrymskviðu, sem segir á gamansaman hátt af því
þegar þrumuguðinn Þór ákveður að endurheimta hamarinn Mjölni
frá jötninum Þrymi. Með honum í för slást systkinin Þjálfi og Röskva
og ólíkindatólið Loki Laufeyjarson.