Fréttablaðið - 24.11.2011, Blaðsíða 10

24. nóvember 2011 FIMMTUDAGUR10
FRÉTTASKÝRING
Þarf að endurhugsa gjaldtöku á köldu
vatni og fráveitu til að uppfylla kröfur
í vatnatilskipun Evrópusambandsins
(ESB)?
Verðlagning á köldu vatni og frá-
veitu á Íslandi er ekki byggð á nýt-
ingu heldur er gjaldtakan áætluð
út frá fasteignamati íbúðarhús-
næðis. Slík gjaldtaka hvetur ekki
notendur til hagkvæmrar nýting-
ar auðlindarinnar, eins og hvatt er
til í vatnatilskipun ESB (tilskipun
um aðgerðaramma ESB um stefnu
í vatnsmálum 2000/60/EB), en
ákvæði hennar hafa verið lögfest
hér á landi með lögum um stjórn
vatnamála nr. 36/2011.
Í nýútkominni greiningu Hag-
fræðistofnunar Háskóla Íslands
(HHÍ) á nýtingu vatns, sem unnin
var fyrir Umhverfisstofnun,
segir „Fyrirkomulagi gjaldtöku
fyrir kalt vatn og fráveitu þarf
að breyta til að vera í samræmi
við vatnatilskipun ESB [...] Vegna
þess hve Ísland er auðugt af vatni
er óvíst hvort ávinningur af skil-
virkari nýtingu vatns sé kostnað-
arins virði og hvort hagkvæmara
sé fyrir Ísland að halda í núver-
andi fyrirkomulag þótt það sam-
ræmist ekki vatnatilskipuninni.“
Í skýrslunni kemur jafnframt
fram það myndi kosta allt að 2,5
milljörðum króna að setja upp
rennslismæla í öll íbúðarhús á
Íslandi til að breyta verðlagn-
ingu á köldu vatni og fráveitu.
Það reiknast sem tíu til 25 þúsund
krónur á hvert íbúðarhús. Notkun
fyrirtækja er mæld og fyrir hana
er greitt en yfirleitt á það ekki við
um vatn til almennings sem er
hverfandi lítil í heildarsamheng-
inu.
En höfum við Íslendingar þetta
val? Hefur vatnatilskipunin ekki
lagagildi hér á landi og ber okkur
því ekki að fara eftir þeim laga-
bókstaf?
Hér ber að líta til þess að Íslend-
ingar eru auðugasta þjóð heims
þegar kemur að vatnsbúskap og
það gerir stöðu okkar sérstaka
hvað varðar vatnatilskipunina.
Þeir sérfræðingar sem Fréttablað-
ið leitaði til eru allir sammála um
að undanþágur í 9. grein vatnatil-
skipunarinnar eigi við um Ísland;
að Íslendingar séu ekki skyldug-
ir til að fylgja þrengsta skilningi
laganna því notkun okkar á vatni
er sjálfbær og við eigum létt með
að rökstyðja okkar mál byggt á
sérstöðu landsins. Eins á ákvæð-
ið ekki að vera íþyngjandi í þeim
skilningi að kostnaðurinn við
úrbætur sé óhóflegur.
Í raun er málið einfalt. Við
erum svo rík af vatni að reglur um
umgengni við þessa auðlind, settar
í Evrópu þar sem víða er skortur á
vatni, eiga einfaldlega illa við.
svavar@frettabladid.is
Svo auðug af
vatni að lög
eiga vart við
Vatnatilskipun ESB setur kröfur um nýtingu á vatni
sem Ísland uppfyllir ekki. Ísland er hins vegar svo
auðugt af vatni að það veitir okkur arðbæra sérstöðu.
SJÁLFSÖGÐ GÆÐI? Íslendingar nota mest vatn allra íbúa Evrópu eða 296 rúmmetra á
hvern íbúa á ári. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
1. Aðildarríkin skulu taka tillit til meginreglunnar um endurheimt
kostnaðar vegna vatnsþjónustu, þ.m.t. umhverfis- eða auðlinda-
tengdan kostnað, með hliðsjón af efnahagslegu greiningunni sem
gerð er í samræmi við III. viðauka …
… skulu aðildarríkin sjá til þess:
– að stefna í verðlagningu vatns verði notendum nægileg hvöt
til þess að nýta vatnsauðlindir á hagkvæman hátt og styðji
þannig við umhverfismarkmið þessarar tilskipunar, – að frá
hinum ýmsu sviðum vatnsnotkunar, sem verði sundurliðuð
í a.m.k. atvinnulíf, heimili og landbúnað, komi framlag fyrir
kostnaði vegna vatnsþjónustu …
4. Aðildarríkin teljast ekki brjóta í bága við þessa til-
skipun ef þau ákveða, í samræmi við venjur, að beita
ekki ákvæðum annars málsliðar 1. mgr., og í því skyni
viðeigandi ákvæðum 2. mgr., við tiltekna starfsemi
er krefst vatnsnotkunar ef það stefnir ekki tilgangi og
markmiðum tilskipunarinnar í hættu. Ef aðildarríkin
beita ekki öðrum málslið 1. mgr. að fullu í stjórnunar-
áætlunum fyrir vatnasviðaumdæmi skulu þau gera grein
fyrir ástæðunum fyrir því.
9. grein vatnatilskipunar ESB
STJÓRNMÁL Framsóknarflokkur
og Sjálfstæðisflokkur hafa ekki
skilað ársreikningum til Ríkis-
endurskoðunar eins og lög kveða
á um, þrátt fyrir að skilafrestur
hafi runnið út 1. október síðastlið-
inn. Skil á reikningnum eru skil-
yrði þess að stjórnmálasamtök eigi
heimtingu á fjárframlagi úr ríkis-
sjóði, samkvæmt lögum frá því í
fyrra.
„Ef þetta dregst fram yfir ára-
mót þá er viðbúið að þeir finni
fyrir því,“ segir Lárus Ögmunds-
son hjá Ríkisendurskoðun. „En
nú geri ég fastlega ráð fyrir því
– og veit raunar – að þeir eru log-
andi sveittir við að reyna að gegna
þessari skyldu sinni.“
Lárus segir að Ríkis-
endurskoðun geti sam-
kvæmt lögunum kært
trassaskap af þessu tagi til
lögreglu. „Það eru í lögun-
um refsiákvæði sem kæmu
til skoðunar ef málið mundi
vinda eitthvað upp á sig.
Þeir áttu auðvitað að skila 1.
október og núna hallar að 1.
desember, þannig að maður
spyr sig hvað drátturinn þarf
að vera umtalsverður til að
menn fari að horfa
til þess. Ég held
að það sé nú ekki
komið að því marki
að menn hugleiði það
í alvöru. Úrræði eins
og að halda eftir styrk-
veitingum er það sem bítur,
skyldi maður ætla.“
Lárus segist vita til þess að
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
hafi sýnt Ríkisendurskoðun
reikning en sagst þurfa að skoða
tiltekin atriði betur. „Og það hefur
eitthvað dregist,“ segir hann.
- sh
Sjálfstæðis- og framsóknarmenn hafa ekki skilað ársreikningum þótt frestur hafi runnið út 1. október:
Fá ekki ríkisstyrk ef reikningunum er ekki skilað
LÍBÍA, AP Luis Moreno-Ocampo,
saksóknari alþjóðlega sakadóm-
stólsins í Haag, segir að réttarhöld
yfir Seif al-Islam, syni Múammars
Gaddafí, verði haldin í Líbíu. Dóm-
ararnir verði líbískir.
Alþjóðasakadómstóllinn muni
hins vegar aðstoða líbísk stjórn-
völd við réttarhöldin, til að tryggja
að þau standist alþjóðlegar kröfur.
Seif al-Islam var handtekinn
í Líbíu í síðustu viku. Hann var
eftirlýstur fyrir stríðsglæpi og
glæpi gegn mannkyni í tengslum
við aðgerðir stjórnarhersins gegn
uppreisninni, sem steypti föður
hans af stóli í sumar. - gb
Alþjóðlegur saksóknari:
Réttarhöldin
verða í Líbíu
JÓLALEGAR MÖRGÆSIR Starfsfólk
sædýrasafns í Yokohama í Japan fann
hjá sér óstjórnlega þörf til að setja
jólalega trefla á þessar mörgæsir.
NORDICPHOTOS/AFP