Teningur - 01.05.1990, Blaðsíða 20

18 / MYNDLIST
KEES VISSER
IIINDRI N OG ÓENDANLEIKI
Kees Visser er fæddur í Hollandi
1948. Hann er einn þeirra erlendu
listamanna sem hafa tengst Islandi og
íslenskri list sífellt sterkari böndum.
Frá því á áttunda áratugnum hefur
hann verið búsettur hér um lengri eða
skemmri tíma.
í Hollandi rak hann ásamt þremur
íslendingum Gallerí Lóu og síðar
Boekie Woekie. Á íslandi hefur hann
verið meðlimur í Nýlistasafninu og í
Myndhöggvarafélaginu. Hann hefur
oftsinnis sýnt hér á Iandi og kennt við
Myndlista- og handíðaskóla íslands.
Eftirfarandi viðtal, sem var unnið á
síðastliðnu ári, ætti að gefa mynd af
því sem Kees hefur verið að fást við
og hugmyndum hans um list.
— Hvernig stóð á því að þú gerðist
listamaður?
- Ég málaði og teiknaði mikið
þegar ég var lítill, í anda Kurt
Schwitters límdi ég klippimyndir inn í
olíumálverk. Þegar ég var tólf ára
gáfu foreldrar mínir mér alvöru
olíuliti og þegar ég var sautján ára fór
ég að taka ljósmyndir. Það var útfrá
Ijósmyndun sem ég fór fyrst að fá list-
rænan metnað. Ég fékk áhuga á
kvikmyndalist og sá fjölda franskra
kvikmynda, sérstaklega þó „Nýbylgj-
una“ en í anda hennar voru fram-
sæknustu myndirnar gerðar. Mikil-
vægustu fulltrúar hennar voru þeir
Godard og Truffaut. Ég sá líka fjölda
ítalskra mynda og kunni að meta de
Sica og Rosselini eða Pasolini. Ég var
ekki eins spenntur fyrir Fellini, mér
fannst allt of mikil ópera í því sem
hann var að gera. En semsagt mig
langaði að verða kvikmyndagerðar-
maður. Þar fyrir utan las ég mikið um
myndlist og hafði sérstakan áhuga á
hollensku „de Stijl“ hreyfingunni. Þá
fannst mér Mondrian besti málarinn,
þó var skilningur minn á honum
yfirborðskenndari þá en hann er nú.
Eiginlega var það mágur minn Robin
van Harreveld sem benti mér á
Mondrian og margt annað. Ég stend í
mikilli þakkarskuld við hann.
Þegar ég var tuttuguogfjögra ára
tók ég aftur fram olíulitina til að gera
eftirmynd af verki eftir Mondrian.
Það var síðasta verkið sem hann lauk
við: „Broadway Boogie Woogie“. Ég
vann að þessu málverki á vinnustofu
vinar míns sem var málari og þar hitti
ég marga aðra listamenn. Einn þeirra
kom með þá uppástungu að ég málaði
mín eigin verk, ég gerði það og hann
bauð mér að sýna með sér. Þetta var
upphafið (1973). Ég sýndi fjögur stór
flatarmálverk, hvert þeirra var 1.50 x
1.50 m að stærð og þau tengdust hvert
öðru með einhvers konar stigvaxandi
rytma.
Þetta var allt í minimalískum stíl
sem þá var áberandi meðal annarra
stefna á Stedelijk safninu, en þar í
stærsta salnum héngu að jafnaði uppi
verk eftir Kelly, Stella, Newman,
Louis og fleiri.
- Fyrstu verkin sem ég sá eftir þig
voru á sýningu þinni í Súm 1976. Ég
man óljóst eftir sýningunni, en þú
sýndir þar að mig minnir Ijósmyndir
þar sem þú tíndir spýtur í fjöru og
raðaðir þeim á ákveðinn hátt. Síðar sá
ég verk eftir þig þar sem þú varst að
vefa með ræmum úr blöðum og
bókum. Geturðu sagt mér meira um
þessi verk og það sem þú hafðir gert
frá 1973 þegar þú málaðir þínar fyrstu
myndir? Og hvernig kynntist þú
íslendingum í Hollandi?
- Þú spyrð um fyrstu málverkin
mín. Þau fjölluðu aðallega um bygg-
ingu og höfðu engar malerískar
hliðar.
Ein hugmynd sem lýsir nokkuð vel
hvað ég var að gera er: „Spiral paint-
ing“. Ég gerði nokkrar mismunandi
útgáfur af því verki. Ég byrjaði með
því að staðsetja spíral í miðju
málverks. Kringum málverkið setti ég
átta önnur málverk. Ég byggði útfrá
miðjumyndinni og lét hana vaxa yfir í
málverkin sem lágu að henni. Að síð-
ustu tók ég í burtu myndina í miðj-
unni. Utkoman var því afleiðing þess
sem ég hafði byggt í upphafi en ekki
fyrirfram úthugsuð myndbygging.
Einhvern veginn leiddi þetta til
objektífari útkomu. Ég vildi ekki að
listaverk væri afurð einhverrar goð-
sagnalegrar hetju, sem gæti aðeins
komið huglægum hugmyndum á fram-
færi í útvöldum hópi innvígðra. Ég
vildi eitthvað áþreifanlegt. I mörg ár
gerði ég verk sem voru framkvæmd
einfaldrar hugmyndar.
Ljósmyndaverkið sem þú sást í
Súm er annað dæmi. Það heitir:
„Klukkutíma skúlptúr". Á þessum
árum gerði ég reyndar ekki greinar-
mun á málverki og skúlptúr. Ég hafði