Teningur - 01.05.1990, Blaðsíða 29

MYNDLISTI 27
Untitled 1989 timbur 55x55 sm hvert.
innar, annars er það fyrirfram gefin
list. Frumspeki er mjög vinsæl á ný.
Það þjónar aðeins þeim tilgangi að
vera vald til að felast bakvið, töfraorð
eins og expressionismi. Það er
eitthvað sem hefur með hið andlega í
listinni að gera. í Los Angeles og í
Haag var stór sýning um það efni, þar
gastu séð hvaða list væri andleg, líkt
og það væri eiginleiki sem eingöngu
ætti við ákveðna tegund listar.
Það sem ég á við er að ef við verð-
um að hugsa samkvæmt tvíhyggju þá
ættum við að ákveða hvað er gott og
hvað slæmt, hvað er nýstárlegt og
hvað ekki, hvað er gamalt og hvað er
nýtt. Þá er auðvelt að sjá að Koons á
ættir að rekja til Warhol sem er frá
Duchamp og þetta er allt sama hug-
myndin, Ready-made, svo allt er
þetta eins og að framlengja blind-
götu.
Verk sem ég hreifst mikið af var
eftir Roni Horn. Hún sýndi tvo sams-
Konar hluti sem veggur skildi að. Frá
ákveðnum punkti var hægt að sjá þá
báða og það virtist eins og annar
þeirra væri tvívíður og hinn þrívíður.
Mér fannst ég vera búinn að tæma
möguleika flatarins. Ég var eiginlega
í hálfgerðri krísu þegar þessu enda-
lausa málverki var hent framan í mig,
eða þannig leið mér þegar ég vann að
grafík. Seinna var það Pétur Arason
sem benti mér aftur á Donald Judd,
ég fór að lesa aftur það, sem hann
hafði að segja. Það var mikil örvun að
sjá að fleiri voru í andstöðu við það
sem var að gerast. Ég hafði jú þegar
lesið viðtal við Kosuth, þar sem hann
var mjög harður á móti þessum breyt-
ingum, sem eiginlega má kalla íhalds-
þróun. Mig rekur líka minni til að í
Hollandi hafi Gerhard von Graeven-
itz bent á þetta og sjálfsagt eru miklu
fleiri. En ég held að þessi skoðun sé
sífellt að vera útbreiddari nú.
- Þú varst að tala um frumspeki í
sambandi við list í dag.
- Já, ég var að tala um verk Roni
Horn, þau staðfesta að það er ekki
allt sem sýnist. Líkt og Einstein upp-
götvaði 1916, undir áhrifum hug-
mynda Ernst Mach, eðlisfræðings og
prófessors í heimspeki í Vín, sem
sýndi fram á að megnið af vanda-
málum frumspekinga væri óþarft.
Tungumál okkar er of takmarkað
til að hægt sé að skýra frumspeki.
Frumspeki fjallar um svið reynslu
sem ekki er unnt að færa sönnur á.
Með öðrum orðum, hún fæst við
Ljósmyndir: Rut Hallgrímsdóttir
spurninguna „Af hverju“, þegar hins
vegar innan takmarka máls okkar
getum við einungis svarað „hvernig“.
Frumspeki er ekki hægt að deila með
öðrum.
Ég var líka að tala um Post-
Modernisma. Sem heimspeki er hann
helst tengdur greinum svo sem fé-
lagsfræði og sálarfræði. Hann van-
rækir eða undanskilur raunvísinda-
greinar eins og eðlisfræði og stærð-
fræði, hann miðar þess vegna allt út
frá mannlegum gildum og hleypir
frumspekinni að. Hins vegar rann-
sakar eðlisfræðin uppruna orkunnar,
bæði með kjarnafræði og stjörnu-
fræði, sem er aðeins hægt með efnis-
legum leiðum, hvort sem það er efni
eða andefni sem er rannsakað. Eig-
indir tíma, rýmis, þyngdarafls og
efnis eru allt eigindir sem mynda heild.
Þetta er líka mjög mikilsvert heim-
spekinni. Til að mynda gagnrýni
Judds á skiptingu forms og innihalds
eða hugsunar og tilfinningar sem
hann telur vera afleiðingu kristinnar
aðgreiningar líkama og sálar. Ég tel
að þaðan sé hugmyndin um andlega
list komin sem um leið gerir ráð fyrir
óandlegri list. Sú skipting er röng.
Svo er því haldið fram að þróun-