Birtingur - 01.01.1955, Page 39

þcss: þctta cru maríónettur, ekki manneskjur með lioldi
og blóði og skýrum skapgcrðarcinkcnnum. Vissulega veröur
að taka tillit til þess, að persónurnar eru týpur, en það
nægir ekki — týpur verða iíka að vera lífi gæddar og eru
það alla jafnan í sögum Kiljans. Víðast hvar skortir Silfur-
túnglið svo tilfinnanlcga skáldlega hafningu, Iistræna reist,
að maður nuggar augun og spyr vantrúaður: Er þctta verk
eftir Halldór Kiljan Laxness? Þó er eitt atriði verulega
skáldlegt í sviðsetningu Lárusar Pálssonar: fyrra leiksvið
fjórða þáttar. En það er einhvem veginn laust úr sam-
hengi við önnur atriði leiksins: Stjarnan Lóa sem er ný-
búin að leggja íbúa höfuðstaðarins að fótum sér og lítur
heimsfrægðina á næsta leiti cr skyndilega þotin út á land
eftir fáeinar sýningar í borginni — ekki til að syngja fyrir
fólkið á landsbyggðinni, licldur í einkacrindum liöfundar-
ins: til þess að hann geti komið næturmyndinni í þorp-
inu að. Þessi tætingsbragur cinkennir leikritið allt: Það
hefst sem glettin og verulcikakennd smáborgarakómedía,
snýst þvínæst upp í hoppandi farsa, og allt í einu undir
lokin er slegið yfir í hásentímentala hjartaknosandi tra-
gedíu með barnslíki í drykkjukrá um nótt. Til þess að
koma kistunni inn í daðurbælið til móðurinnar í kvf kví
er flugvél seinkað og faðirinn rekinn út í nóttina með stokk
barnsins síns; sannarlega ódýr lausn. Þessi sveifla er svo
snögg og með þvílíkum ólíkindum, að lokaatriðið verður
frernur ósmekklegt en átakanlegt.
Höfundurinn lét þess gctið í blaðaviðtali skömmu fyrir
frumsýningu, að tvennt hefði öðru fremur freistað sín til
að semja leikrit: Leikritahungur heimsins — og löngun til
að reyna hið nýja tæki, Þjóðleikhúsið.
Þegar H.K.L. semur skáldsögur, byrjar hann á því að
þaulrannsaka munnlegar og skriflegar heimildir um sögu-
efnið, tekur sér ferð á hendur um lönd og álfur, ef með
þarf, til að kanna sögusviðið o. s. frv, enda er árangurinn
eins og til er stofnað. Þegar hann hugðist reyna hið nýja
vandmeðfarna tæki og seðja leikritahungur heimsins, hefði
hann þurft að beita áþekkum vinnubrögðum: byrja á
byrjuninni, kynna sér til hlítar möguleika og löginál leik-
hússins með því að taka þátt í lífrænu leiklistarstarfi. Leik-
listin er nefnilega engin ambátt bókmenntanna, heldur
þeirra jafningi — sjálfstæð listgrein sem hefnir sín grimmi-
lega, sé henni ekki sýnd tilhlýðileg virðing. Hvað sem
orðið hefur Þnlíu og hinu mikla skáldi að misklíðarefni,
lcynir sér ekki, að hún hefur þótzt eiga harma að hefna
og gripið til hálfmyrkvans í bræði sinni.
/-------------------------------------------------------------
BIRTINGUR
Ritnefnd: Einar Bragi (áb.), Smiðjustíg 5 B., Geir Kristjánsson, Þing-
holtsstræti 28, Hannes Sigfússon, Garðastræti 16, Hörður
Ágústsson, Laugavegi 135, Jón Óskar, Blönduhlíð 4, Thor
Vilhjálmsson, Klapparstíg 26.
Kemur út fjórum sinnum á ári. Árgangur til áskrifenda kr. 60.00
Lausasöluverð kr. 20.00 heftið.
Efni í ritið sendist einhverjum úr ritnefndinni.
Afgreiðsla: Veghúsastíg 7 — sími 6837.
Prentsmiðja Þjöðviljans h.f.
<_____________________________________________________________'
35