Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1981, Qupperneq 185

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1981, Qupperneq 185
Ritdómar 183 Það sem mér fannst athyglisverðast í þessum kafla er tilgáta sem HÞ setur fram um að í íslensku séu að minnsta kosti tvenns konar það í setningum sem minna á (19)b: „One [það] is a dummy which is inserted by a special dummy insertion rule ... when a clausal subject has been extraposed. The other þaö is base gene- rated and modified by an appositive clause in underlying structure" (bls. 210) Meðal þess sem skilur á milli þessara tveggja gerða af það er skv. hugmynd HÞ að „gervi-/>a<íið“ er einungis sett fremst í setningu til að fylla eyðu (m. a. eyðuna sem myndast ef frumlags- ad-setning er flutt úr sínu upphaflega sæti), þar sem aftur á móti „baklægt það“ getur staðið í öðru umhverfi. í setningu eins og: (20) Líklegt er það að Jón hafi barið Maríu þar sem þaö stendur á öðrum stað en fremst í setningu væri það þá baklægt. í setningu eins og: (21) Líklegt er að Jón hafi barið Maríu er hins vegar ekkert baklægt það og gervifrumlaginu ekki skotið inn vegna þess að það er ekki nauðsynlegt til að forðast að sögnin standi fremst. Setning eins og: (22) Það er líklegt að Jón hafi barið Maríu er hins vegar tvíræð eins og hún stendur skrifuð, því að það getur verið hvort heldur sem er gervifrumlag eða baklægt þaö. (í tali er hins vegar líklegt að fram komi munur í tónfalli eða áherslu.) Setningafræðilegan rökstuðning fyrir þessari aðgreiningu finnur HÞ í dæmum eins og (23): (23) a Maríu er hörmulegt að Jón skuli hafa barið b *Maríu er það hörmulegt að Jón skuli hafa barið Hér virðist svo sem ekki sé leyfilegt að flytja andlag aukasetningarinnar fremst ef baklægt þaö er til staðar. Á ensku kallar HÞ það að setningar sem standa sem viðurlög með „baklægu" það séu „extraction-islands", „eyjar“ (það er ófært úr þeim til lands). Sá greinarmunur sem HÞ vill gera hér endurspeglar tvískinnung sem gætt hefur í hefðbundinni greiningu á setningum eins og (22), þar sem ýmist er sagt að þaö sé aukafrumlag, eins konar staðgengill fyrir hið „raunverulega" frumlag, að-setninguna, eða að ad-setningin sé viðurlag við frumlagið þaö. Enda þótt sú einfalda hugmynd að skera á hnútinn með því að gera ráð fyrir tvenns konar uppruna, eins og HÞ gerir, virðist að ýmsu leyti heillandi, finnst mér einhvern veginn að ekki sé allt jákvætt við þessa lausn. Þessi hugmynd virð- ist gera ráð fyrir því að það sé hægt í hverju einstöku tilviki þegar fyrir kemur setning sem líkist (22) að ákvarða hvort um er að ræða baklægt það eða gervi- frumlag, þ. e. að um sé að ræða tvær kategoríur og að ekki sé hugsanlegt neitt millistig þar á milli. (Að vísu gerir HÞ ráð fyrir því að hugsanlegar séu fleiri kategoríur, en hver slíkur flokkur yrði skýrt aðgreindur frá hinum.) Eins væri hægt að spyrja hvort með þessu sé ekki verið að brjóta gegn reglu Occams um
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.