Vera - 01.02.1987, Blaðsíða 10

Viðtal við sr. Önnu Karin
Hammar, deildarstjóra í Al-
kirkjuráðinu yfir deildinni
sem vinnur að málum kvenna
í kirkju og samfélagi. Alkirkju-
ráðið var stofnað í Amster-
dam 1948 til þess að efla
samvinnu milli kristinna
kirkjudeilda og efla einingu
innan kristninnar. Meira en
300 kirkjudeildir í 90 löndum
austan tjalds jafnt sem vest-
an, og í þriðja heiminum eiga
aðild að Alkirkjuráðinu. Róm-
versk kaþólska kirkjan er þó
ekki með, enda erfitt um vik
fyrir kirkjudeild sem lýtur
óskeikulum páfa.
Hátíðlegir herramenn í svört-
um jakkafötum — þetta hefur
löngum veriö hugmynd mín
um yfirstjórn kirkjunnar, enda
hefur það verið öruggt merki
um að prestastefna væri í
gangi þegar slíkir menn hafa
verið fjölmennari en gengur og
gerist á götum borgarinnar.
Þess vegna var ég, fulltrúi
Kvennalistans í samstarfs-
nefnd Alþingis og þjóökirkju,
ekkert sérstaklega áköf að
þiggja boð biskups um að sitja
veislu meðframkvæmdanefnd
Alkirkjuráðsins þegar það
þingaði hérna í Reykjavík í
haust. Ég ályktaði sem svo að
stjórnarherrar Alkirkjuráðsins
hlytu að vera helmingi hátíð-
legri og helmingi svartklædd-
ari en oddvitar íslensku kirkj-
unnar. En eftir nokkra íhugun
komst ég að þeirri niðurstöðu
að þeir háu herrar, því að mér
datt að sjálfsögðu ekki í hug að'
það væru annað en herrar,
hefðu e.t.v. gott af því að heyra
að margar konur væru hreint
ekki ánægðar með valda og
áhrifaleysi kvenna í þjóðlífinu.
Með þessa rótgrónu for-
dóma í farteskinu skundaði ég
í boðið, sem reyndist bæði
ánægjulegt og lærdómsríkt
fyrir mig. Hvort nærvera mín
skipti nokkru máli fyrir Kvenna-
listann eða kvennabaráttuna
er annað mál og flóknara sem
ekki verður farið út í hér.
Hvað sem því líöur þá snér-
ust umræðurnar við minn
borðsenda mjög mikið um
kvennamál. En það var fremur
sr. Önnu Karin Hammar að
þakka en mér. Og nú skulið þið
heyra — ég var varla komin inn
í þennan sal, fullan af hinu lit-
ríkasta fólki í bókstaflegum
skilningi, því aö þarna var sam-
ankomið fólk af mörgum kyn-
þáttum úr öllum heimsálfum,
þegar boðið var til borðs. Nán-
asti sessunautur minn til hægri
varung, vingjarnleg kona, sem
kynnti sig á góðri ensku, með
vott af sænskum hreim sem
Anna Karin Hammar og þegar
ég hafði kynnt mig og skýrt frá
því hvers vegna ég væri þang-
að komin Ijómaði hún öll og
sagði að ég væri komin á rétt-
an stað, hún væri nefnilega
deildarstjóri þeirrar deildar inn-
an Alkirkjuráðsins sem ynni aö
málum kvenna innan kirkju og
samfélags og væri kölluð
Subunit on Women in Church
and Society. Ég sperrti augu
og eyru og við dembdum okkur
inn í samræður, stundum tvær
einar stundum með allan
borðsendann í áköfum um-
ræðum. En þarna kom í Ijós að
Alkirkjuráðið og kirkjan sem
slík gerir ýmislegt annað en að
syngja messur í skrautlegum
kirkjum. Umræðan snérist um
kynþáttamisrétti, flóttamenn,
hræsni og stéttaskiptingu,
fóstureyðingar og kvennakúg-
un o.m.fl.
„Þar sem er líf og barátta
þar er kirkjan," sagði Anna
Karin.
Það sem hér fer á eftir eru
slitur úr samtalinu við Önnu
Karin í boðinu góða og samtali
okkar nokkrum dögum síðar,
þegar hún heimsótti mig á
vinnustað þrátt fyrir annir við
þingstörfin.
,,Á vegum Alkirkjuráðsins
starfa 14 undirdeildir,“ sagði
Anna Karin, „ein þeirra, sú
sem ég veiti forstöðu á að fjalla
sérstaklega um stöðu kvenna í
kirkjunni og í samfélaginu.
Verkefni okkar er í fyrsta lagi
að efla þátttöku kvenna í kirkju-
lífinu, í öðru lagi að vinna að
réttlæti, friði og hreinleika
sköpunarverksins og í þriðja
lagi að styrkja guðfræðiiðkanir
og andlegt líf kvenna."
„Það er ekkert smáræði,"
sagði ég, „hvað er t.d. átt við
með „hreinleika sköpunar-
verksins“?
„Það er að kenna fólki að
bera virðingu fyrir náttúrunni,
að spilla ekki eða sóa gjöfum
Guðs.“
„Það þýðir þá að Alkirkju-
ráðið lætur sig varða umhverf-
ismál. Er þá ekki upplagt að þið
verðið að berjast á móti nýt-
ingu kjarnorku?“
„Jú, og friðarbarátta kvenna
kemur líka inn á okkar starfs-
Konur í kirkju og
samfélagi
vettvang. Verkefnin eru svo
mikil og víðfeðm að vandamál-
ið er að finna árangursríka
starfsaðferð. Ég er ný í starfi,
byrjaði í júní síðast liðnum og
velti mikið fyrir mér hvernig
hægt sé að ná til allra. Þaö eru
svo ólíkar aðstæður, því að
innan alkirkjuráðsins er 301
kirkja í yfir 90 löndum heims.
Stærsta kirkjudeildin, róm-
versk kaþólskir er ekki með, en
senda áheyrnarfulltrúa á þing
ráðsins."
Ég sé fyrir mér pelsklæddar
glæsikonur í ríku kirkjunum í
Bandaríkjunum, berfættar
konur í rifnum kjólgopum með
barn á bakinu og annað í fang-
inu, sitja flötum beinum í strá-
kofakirkjunum í sveitum
Afríku, dúöaðar skupluklædd-
ar konur í reykelsismettuðum
skrautlegum kirkjum austan-
tjalds og ég horfi á brosandi
andlit Önnu Karin með aðdáun
og spyr hvað hún ætli að gera.
Hún horfir á mig á móti og
spyr: „Hvernig eiga samfé-
lagsbreytingar sér stað?“
Eftir langar samræður kom-
umst við að þeirri sameigin-
legu niðurstöðu að nýjar hug-
myncjir geti breytt lífi einstak-
linga og fjölskyldna, en að
gagngerar breytingar í sam-
félaginu gerist ekki nema með
breytingum á atvinnu- og efna-
hagslífi. Anna Karin trúir að
kristnin hafi mikla möguleika
10