Vera - 01.07.1988, Blaðsíða 42

Miðstöd kvennafræða i York
Ljósmynd: BB
Kvennafræði í York
Á síðustu árum hefur sýnt
sig að nýjungar og framþróun í
hinum ýmsu fræðigreinum hef-
ur komið úr kvennafræðum.
Reyndar er kvennafræði ekki
ný fræöigrein heldur ný sýn og
nýjar skilgreiningar sem hafa
komið inn í fræðigreinar með
konum. Áöur var allt skilgreint
út frá sjónarhóli karla enda þeir
í miklum meirihluta í flestum
háskólum. Núna er þetta að-
eins að breytast og kvenna-
fræði skor, deildir eða mið-
stöðvar hafa skotið upp kollin-
um innan margra háskóla er-
lendis.
Nýlega var sett á fót kvenna-
fræðimiðstöð við háskólann í
York. Þetta er þverfagleg mið-
stöð, þar sem kennsla og rann-
sóknir fara fram. Við miðstöð-
ina er ein föst staða, sem fé-
lagsfræðingurinn Mary
Mynard hefur gengt. Hinir
kennararnir koma úr öðrum
greinum sem kenndar eru inn-
an Háskólans svo sem enskum
bókmenntum, sögu, málvís-
indum, stjórnmálafræði o.fl.
Næsta haust bætist svo við
önnur staða við miðstöðina,
sem bókmenntafræðingurinn
Treva Broughton kemur til með
að gegna. Miðstöðin býður upp
á nám til MA prófs og doktors-
prófs (Phd). í MA námi eru nú
um 40 konur og 1A þeirra eru
erlendir nemendur m.a. frá
Bandaríkjunum, Suður-Afríku,
Japan og Sýrlandi, einnig eru
nokkrir nemendur í doktors-
námi.
í MA náminu er m.a. tekin
fyrir heimspeki og „femin-
isrni", er eitthvað til sem heitir
kvennabókmenntir?, „fernin-
iskar“ kenningar og hugsunar-
háttur, konur og þjóöfélags-
breytingar, ævisögur kvenna,
„feminismi" á Viktoríutiman-
um, konur og peningar, konur
og giftingar og kvennasaga
svo nokkuð sé nefnt. Frekari
upplýsingar er að fá hjá:
Admissions Secretary,
M.A. in Women’s Studies,
Institute for Research in the
Social Sciences,
University of York,
Heslington,
YORK, Y01 5DD.
Hver veit nema að einhvern
timan verði hægt að taka próf í
kvennafræðum við Háskóla ís-
lahds. Kvennarannsóknarhóp-
ur sem starfar innan Háskól-
ans hefur undanfarin ár verið
að vinna að því að koma á fót
þverfaglegri aukagrein í
kvennafræðum. Síðast liðið
haust lagði hann til við deildar-
fund Félagsvísindadeildar að
boðið yrði upp á formlegt nám
í kvennafræðum til 30 eininga.
Tillagan gerir ráð fyrir að
kvennafræðin falli undir Fé-
lagsvísindadeild en að hluti
námsframboðs yrði úr öðrum
deildum. Markmiðið var að
setja kvennafræðinámskeið,
sem kennd hafa verið í hinum
ýmsu greinum, undir einn hatt
til að gera nemendum kleift að
taka kvennafræði sem auka-
grein. Tillagan var felld og
stendur til að taka málið upp
aftur í haust.
bb
Markmiðið með útgáfu tíma-
rits eins og VERU er að opna
röddum og sjónarmiðum
kvenna leið. Veru berast bréf úr
ýmsum áttum bæði innlend
sem erlend. Nú hefur henni
borist bréf frá bandarískum
blaðamanni Major Carlos Wil-
son aö nafni. Wilson hefur
skrifað greinar um flótta-
mannabúðir Sahrawi fólksins í
Vestur-Sahara eyðimörkinni
og m.a. talaði hann við konu að
nafni Guejmoula Ebbi, aðalrit-
ara Sambands Sahrawi
kvenna. Hún sagöi honum að
árið 1975 hafi Spánn yfirgefið
nýlendur sýnar í Spönsku Sa-
hara, sem núna kallast Vestur-
Sahara. Spánn hafði lofað
Sahrawi fólkinu sjálfstæði en
sveik það loforð og lét landið
eftir Marokkó og Mauritaníu,
sem girntust það vegna þess
hve ríkt það er af úraníum og
fosfati. Þegar Spánverjar voru
farnir réðust Marokkó búar á
landið og þúsundir flúðu frá
heimalandi sínu undan stríðs-
vélunum. Fólkið var fótgang-
andi og á meðan á flóttanum
stóð var sífellt verið að ráðast á
þaö. Ekki var bara venjulegum
sprengjum hent, heldur líka
einhverju sem Wilson nefnir
napalm-sprengjur. Orðabókin
mín segir mér að þetta
„napalm" sé hlaupkennt efni
sem er blandað saman úr ben-
síni og sýrum og notað i eld-
sprengjur. Heilu fjölskyldurnar
létu lífið við aðfarir þessar. Al-
gengt var að herflugvélarnar
flygju lágt i hring yfir flótta-
mannabúðunum, önnur rétt-
sælis og hin rangsælis. Þegar
konurnar höfðu flúið allar með
börnin sín inn í tjöldin, hentu
þeir þessum eldsprengjum á
tjaldbúðirnar, í miðjuna og við
báða enda til að tryggja að sem
flestir yröu drepnir. Þúsundir
létu lífið. Aðferð þessi gafst svo
vel að þegar ákveðin evrópsk
þjóð ætlaði að auglýsa herþot-
urnar sem hún framleiddi og
hafði selt til Marokkó, var
myndbandstækjum komið fyrir
á vélunum og teknar myndir af
því þegar verið var að varpa
eldsprengjum á Sahrawi flótta-
mannabúðirnar. Myndbönd
þessi voru síðan notuð til að
auglýsa herþoturnar með góð-
um árangri.
Sahrawi fólkið hélt áfram
flóttanum þangað til það fékk
að vera í friði. Þau sem lifðu af
hörmungarnar búa nú í flótta-
mannabúðum nálægt Tindouf
í Alsír. Þar er svo þurrt og
hrjóstrugt segir Wilson að jafn-
vel eyðimerkur sporðdrekinn
forðast svæðið. Aðstæðurnar
eru vægast sagt hörmulegar,
vatnið sem Sahrawi fólkið fann
er eins og bensín á bragðið og
fyrsta árið á þessum stað dó
þriðjungur barnanna. Síðan
eru liðin 13 ár og Sahrawi fólkið
er ennþájafn snautt og það var
þegar það kom. Það á ekkert
nema sand, óhugnalega veðr-
áttu og löngunina til að komast
heim. Flestir karlanna voru
drepnir. Flóttamannabúöirnar
eru reknar af konum, mæðrum
og systrum sem eru að reyna
að lifa af á svæði sem enginn
veit af og fæstir vilja vita um,
segir Wilson. Hann lofaði Ms.
Ebbi að gera allt sem í hans
valdi stæði til að láta heiminn
vita af þeim og Ms. Ebbi bað
sérstaklega um að aðrar konur
um heim allan yrðu látnar vita.
Hann biður Veru að hjálpa sér
við að standa við loforð sitt sem
hún gerir hér með. Einnig biður
hann VERU að birta heimilis-
fang Ms. Ebbi svo konur sem
áhuga hafa á geti haft sam-
band við hana svo þessi
óhugnanlega þögn sem þetta
fólk býr við, verði rofin.
Ms. Guejmoula Ebbi,
General Secretary of the
National Union of Sahrawi
Women,
B.P. 10 El-Mouradia,
Algiers, Algeria.
bb.
42