Ritmennt - 01.01.1996, Side 26

Aðalgeir Kristjánsson
RITMENNT 1 (1996) 22-52
Carl Christian Rafn
Tveggja alda minning
Nafn Carls Chr. Rafns kemur víða fyrir í sögu íslenskrar þjóðmenningar. Hann hafði
forgöngu um að stofna þjóðbókasafn á Islantli og fyrstu bækur þess komu frá honum.
í annan stað beitti hann sér fyrir stofnun Fornfræðafélagsins og mótaði útgáfustarf-
semi þess frá upphafi. Félagið lyfti Grettistaki með að kynna íslenskar fornbók-
menntir með aðstoð latneskra þýðinga vítt um jarðkringluna. Einstaka fræðirit held-
ur enn gildi sínu. Á vegum félagsins kom t.a.m. út orðahók yfir hið forna norræna
skáldamál með latneskum þýðingum frá hendi Sveinbjarnar Egilssonar svo að eitt-
hvað sé nefnt. Einnig gaf félagið út forníslenska orðabók með dönskum þýðingum
yfir óbundið mál. Þá gaf Fornfræðafélagið út ýmis tímarit meðan Rafn var á dögum
þar sem íslensk og norræn fræði skipuðu öndvegið.
/
Asíðasta ári voru liðnar tvær aldir frá
fæðingu Karls Kristjáns Rafns eins og
íslendingar nefndu hann. Hann var framar-
lega í röð danskra fræðimanna sem helguðu
líf sitt og starf íslenskum og norrænum
fræðum á fyrri hluta nítjándu aldar. Rafn
vann meira og merkara starf en nokkur ann-
ar maður honum samtíða við að kynna
heimsbyggðinni hinn norræna menningar-
arf.
íslendingar hafa sérstakar ástæður til að
láta ekki fyrnast yfir nafn hans í sögu sinni,
og kemur fyrst í hugann forystuhlutverk
hans um að koma hér upp bókasafni fyrir
landið allt. Rafn lagði það pund á vogarskál-
arnar sem leiddi til þess að hér var stofnað
stiftsbókasafn árið 1818. í annan stað var
útgáfa hans á íslenslcum fornritum ómetan-
leg fyrir íslenslca þjóðernisvitund á sínum
tíma. Hér verður saga fornritaútgáfu Forn-
fræðafélagsins rakin og frá þeirn greint sem
þar lögðu hönd að verki.
Carl Christian Rafn var yngstur þriggja
Fjónbúa sem komu mjög við sögu fornra
norrænna og íslenskra fræða á fyrri hluta
19. aldar. Frægastur þeirra jafnt í sögu ís-
lands og á erlendum vettvangi varð Rasmus
Christian Rask, fæddur 1787, þá kom Niels
Matthias Petersen, fæddur 1791, og síðastur
C.C. Rafn sem var í heiminn borinn 16. jan-
úar 1795.
Þáttur Rafns í stofnun Stiftsbóka-
safns Islands
Rafn varð stúdent frá latínuskólanum í Óð-
insvéum árið 1814 og innritaðist sama ár í
Kaupmannahafnarháskóla þar sem hann las
22